Jaki mandat można otrzymać za posiadanie długiego noża w miejscu publicznym?

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Ewa PietrykaDrukujUdostępnij

Posiadanie noża w miejscu publicznym – przepisy prawne, odpowiedzialność

Według aktualnych przepisów prawa, samo posiadanie noża w miejscu publicznym jest w pełni legalne. Ustawodawca nie uwzględnia tu takich parametrów jak dozwolona długość ostrza. Trzymanie przy sobie noża, nie może wiązać się z żadnym mandatem. Ową kwestię regulują przepisy ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji. W artykule 4 wspomnianej ustawy znajdują się przedmioty i urządzenia, które należy traktować jak broń. W dokumencie czytamy między innymi, że za broń białą należy uważać:

• Kastety i nunczaka.
• Pałki posiadające zakończenie z ciężkiego i twardego materiału lub zawierające wkładki z takiego materiału.
• Pałki wykonane z drewna lub ciężkiego twardego materiału, imitujące kij bejsbolowy.
• Ostrza ukryte w przedmiotach niemających wyglądu broni.

Przepisy jasno wskazują, że zwykły nóż nie znajduje się w grupie narzędzi, które można uznać za broń. Inaczej wygląda sytuacja z ostrzami ukrytymi w przedmiotach niemających wyglądu broni. Ich posiadanie w przestrzeni publicznej może wiązać się z dotkliwymi karami.

Posiadanie noża w miejscu publicznym a zamiar jego użycia

Jak wspomnieliśmy wcześniej, posiadanie noża w miejscu publicznym, choć może wyglądać osobliwie, jest w pełni legalne. Przepisy nie umożliwiają nakładania mandatu na osobę, która posiada nóż (choćby pozostawał na widoku). Sytuacja zmienia się w przypadku zamiaru użycia w celu popełnienia przestępstwa. W tej sytuacji zastosowanie znajdują przepisy kodeksu wykroczeń. Według zapisów artykułu 50a kodeksu wykroczeń:

„Osoba, która w miejscu publicznym posiada nóż, maczetę lub inny podobnie niebezpieczny przedmiot, a okoliczności jego posiadania wskazują na zamiar użycia go w celu popełnienia przestępstwa – popełnia wykroczenie. Karą za ten czyn może być areszt, ograniczenie wolności albo grzywna nie niższa niż 3 000 zł”.

Warto zauważyć, że przepisy nie nakładają mandatu za samo posiadanie noża w miejscu publicznym. Odpowiedzialność poniesie ten, kto wykazuje zamiar użycia narzędzia w celu popełnienia przestępstwa. Będzie to na przykład sytuacja wymachiwania nożem i grożenia przechodniom. Kara za posiadanie noża z zamiarem użycia go do celów przestępczych może być dość dotkliwa. Ustawa przewiduje mandat karny w wysokości minimum 3 000 zł lub karę pozbawienia wolności. Konieczne jest jednak udowodnienie, że dana osoba planowała wykorzystać narzędzie do celów przestępczych.

Posiadanie noża w miejscu publicznym podczas imprez masowych

Artykuł 50a kodeksu wykroczeń określa odpowiedzialność za posiadanie noża lub innego niebezpiecznego przedmiotu z zamiarem jego wykorzystania do celów przestępczych. W związku z tym samo posiadanie noża nie wiąże się z żadnymi mandatami ani karami finansowymi. Jednak należy zwrócić uwagę, że przepisy uwzględniają jeden bardzo ważny wyjątek.

Posiadanie noża w miejscu publicznym jest nielegalne, jeśli dana osoba jest członkiem przejazdu zorganizowanej grupy uczestników masowej imprezy sportowej. W tej sytuacji już samo posiadanie noża w miejscu publicznym jest czynnością karalną. Traktuje o tym artykuł 50a, paragraf 1a kodeksu wykroczeń.

„Tej samej karze podlega, kto będąc uczestnikiem przejazdu zorganizowanej grupy uczestników masowej imprezy sportowej, posiada przedmioty określone w § 1 lub wyroby pirotechniczne”.

Zatem kibic który dojeżdża wraz ze zorganizowaną grupą na masową imprezę sportową nie może posiadać przy sobie noża, wyrobów pirotechnicznych ani niebezpiecznych przedmiotów. Już samo ich posiadanie wiąże się z mandatem o wartości minimum 3 000 zł, aresztem lub możliwością ograniczenia wolności.

Dozwolona długość ostrza a odpowiedzialność. Co mówią przepisy?

Często możemy spotkać się z opiniami mówiącymi, że nóż, który możemy trzymać przy sobie powinien mieć określony rozmiar. Dozwolona długość jest niekiedy określana na 10, a w innych przypadkach na ponad 20 centymetrów. W rzeczywistości nie istnieje dozwolona długość ostrza czy rękojeści.

Nóż jako narzędzie codziennego użytku jest dozwolony bez względu na swoje rozmiary. Przepisy umożliwiają noszenie przy sobie nawet długiego miecza, o ile nie będziemy wskazywać zamiaru wykorzystania go w celu popełnienia przestępstwa. Wyjątkiem jest wspomniany wcześniej udział w zorganizowanym, grupowym przejeździe na masowe imprezy sportowe. Tutaj dozwolona długość noża także nie znajduje zastosowania. Przepisy nakładają karę już za samo posiadanie takiego przedmiotu, bez względu na jego wymiary.

Warto także zauważyć, że ustawa o broni i amunicji wymienia przedmioty, które należy traktować jak broń. Nóż ze stałą głownią, nóż składany, sprężynowy, ani motylkowy nie kwalifikuje się pod pojęciem broni. Sytuacja zmienia się w przypadku ostrzy, które stanowią część przedmiotu niewyglądającego na broń. Będą to na przykład parasole z ukrytym ostrzem lub wszystkie noże, które wysuwają się z narzędzi nieprzypominających broni. W tym przypadku ponownie, dozwolona długość nie ma żadnego znaczenia. Ostrze ukryte w przedmiocie niewyglądającym na broń jest traktowane jako broń, bez względu na rozmiar. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat prawa i przepisów.

Pozwolenie na broń, wtargnięcie na posesję i obrona. Przepisy

Osoby, które chcą posiadać narzędzia zakwalifikowane jako broń (na mocy ustawy o broni i amunicji), mogą ubiegać się o pozwolenie na broń. Procedura przyznawania pozwolenia nie jest prosta i wymaga dopełnienia wielu formalności. Pozwolenie na broń może być wydane osobie, która ukończyła 21 rok życia i nie jest uzależniona od alkoholu oraz substancji psychoaktywnych. Co więcej, osoba ubiegająca się o pozwolenie na broń musi posiadać zdolność fizyczną i psychiczną do posługiwania się bronią (potwierdzone orzeczeniem lekarskim oraz psychologicznym). Niezbędnym okazuje się także podanie przyczyny posiadania broni.

Jedną z często podawanych przyczyn posiadania broni są cele łowieckie lub sportowe. Istnieje także możliwość wydania pozwolenia na broń do obrony koniecznej, o ile osoba wskaże realne zagrożenie. W tym miejscu pojawia się pytanie, z jakimi konsekwencjami wiąże się wtargnięcie na posesję i obrona konieczna? Wtargnięcie na posesje i obrona konieczna (choćby z użyciem legalnej broni) zostały ujęte w artykule 25 kodeksu karnego. W myśl aktualnych zapisów prawa:

 „nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem”.

Atak napastnika, wtargnięcie na posesję i obrona konieczna zostały także uregulowane w paragrafie 2 wspomnianego artykułu. Prawo wskazuje, że obrona konieczna powinna być współmierna do niebezpieczeństwa.

 „W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

§ 2a.

Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren lub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc, chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące”.

Wtargnięcie na posesję i obrona konieczna są także regulowane innymi przepisami prawnymi. Jeśli interesuje Cię pozwolenie na broń oraz kwestie związane z możliwościami samoobrony, zapoznaj się z pozostałymi artykułami. Podpowiemy też, czy palenie na balkonie jest dozwolone.