Rozdzielność majątkowa - przepisy prawne, zasady, koszty notarialne, porady
Zastaw rejestrowy, protokół przedślubny czy rozdzielność majątkowa to słowa, które każdy powinien znać. Rozdzielność majątkowa to coraz częściej wybierane rozwiązanie w małżeństwie. Powodów do podpisania umowy o rozdzielność czy też intercyzy jest kilka. Co daje odrębność majątkowa w małżeństwie? Jak i kiedy przeprowadzić rozdzielność majątkową? Przed ślubem czy po ślubie? O tym wszystkim w artykule poniżej.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Rozdzielność majątkowa – krótka charakterystyka
Odrębność majątkowa w małżeństwie – co daje?
W małżeństwie możliwa jest wspólność lub rozdzielność majątkowa. Z założenia po ślubie majątek małżonków jest wspólny z drobnymi odstępstwami. Można również przeprowadzić intercyzę, którą jest umowa o rozdzielności majątkowej. Takie rozwiązanie ma swoje plusy i minusy, a wybierane jest z różnych względów.
Małżeńska rozdzielność majątkowa to ustrój majątkowy, który daje możliwość prawnego podziału majątku dla każdego z małżonków. Zarówno mąż, jak i żona mogą zarządzać swoim majątkiem osobisty, ale również odpowiadać wyłącznie swoim majątkiem za powstałe w trakcie trwania małżeństwa długi. Niespłacone należności to jeden z głównych powodów podejmowania decyzji o rozdzielności majątkowej.
Wspólność majątkowa w małżeństwie jest odwrotną sytuacją do rozdzielności. Daje ona możliwość zarządzania wspólnym majątkiem, który w tej sytuacji nie jest podzielony prawnie. Nie istnieje odrębność finansowa. Każdy z małżonków może uzyskać dostęp do całości wspólnego majątku. Wspólność małżeństwa podczas rozwodu jest powodem do podziału majątku. Oprócz tematu „rozwód, a dzieci” trzeba się wtedy również zastanowić nad rozdzieleniem majątku.
Trzeba również pamiętać, że majątkiem wspólnym w małżeństwie nie będą dobra nabyte przed ślubem. Nie można do niego również zaliczyć automatycznie spadków czy darowizn otrzymanych w trakcie trwania małżeństwa. Niemniej jednak wyjściem z takiej sytuacji jest wniosek o włączenie otrzymanych dóbr do majątku wspólnego.
Co oznacza rozdzielność majątkowa?
Małżeńska odrębność majątkowa nie oznacza posiadania całkowicie osobnych dóbr. Umowa polega na dokładnym podziale, jaka część wspólnego majątku jest męża, a jaka żony. Rozłączność majątkowa nie pozbawia możliwości nabywania wspólnych praw majątkowych do nieruchomości czy rzeczy.
Odrębność polega jednak na tym, że każdy z małżonków ma dokładnie określony ułamek udziału w danej własności. Przykładem może być dom zakupiony wspólnie. W przypadku wspólności majątkowej jest on wspólny i niepodzielny według prawa. Jeśli natomiast istnieje odrębność małżeńska, to oznacza, że dom jest przykładowo w ½ męża, a w ½ żony, o ile włożyli równy nakład finansowy na zakup domu.
Co więcej, w przypadku wspólności majątkowej jeden z małżonków nie może sprzedać swojej „części” domu, ponieważ prawnie dom nie jest podzielony, tylko wspólny. Natomiast, jeśli umowa o rozdzielności została podpisana, to można zrobić ze swoją częścią domu, co tylko chce. Rozdzielność małżeńska w zakresie majątku ma swoje plusy i minusy.
Małżeńska rozdzielność majątkowa – rodzaje
Rozdzielność majątkową można załatwić na dwa sposoby. Takie rozwiązanie daje możliwość podziału rodzajów rozdzielności na dobrowolną i przymusową. Już sama nazwy wskazują, o co może chodzić w tych definicjach. Małżeńska rozdzielność majątkowa dobrowolna może być to umowa (akt), który został podpisany przez małżonków podobnie jak protokół przedślubny.
Można także przeprowadzić rozdzielność majątkową przymusowo przy pomocy sądu. Orzeczenie sądu wydawane jest na wniosek jednego z małżonków, o ile wniosek jest słusznie poparty argumentami. Decyzja o przyznaniu rozdzielności majątkowej przez sąd jest indywidualna i podejmowana dla każdego małżeństwa osobno. Rozdzielność majątkowa może być także ustanowiona w przypadku separacji, upadłości jednego z małżonków czy trwającej sprawy rozwodowej. Podczas rozwodu ogłoszenie rozdzielności majątkowej daje możliwość szybszego zorganizowania sobie życia na nowo, zwłaszcza jeśli sam proces rozwodowy z uwagi na spór między małżonkami może trwać kilka lat. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z poradami prawnymi.
Jak przeprowadzić rozdzielność majątkową?
Rozłączność finansowa w małżeństwie – jak uzyskać?
Intercyza małżeńska , czyli akt notarialny to umowa zarówno małżonków, jak i osób będących tuż przed zawarciem związku małżeńskiego. Można zrobić to w dowolnym momencie. Umowa majątkowa podpisywana jest przez małżonków za ich wzajemną zgodą. Konieczna jest jednak obecność notariusza, aby akt był legalny na mocy prawa. Wystarczy więc odwiedzić dowolne biuro notarialne, by załatwić sprawę.
Rozdzielność majątkowa ustanowiona przez sąd jest bardziej skomplikowaną opcją. Jeden z małżonków może wnieść wniosek o ustanowienie rozdzielności majątkowej, jeśli istnieją do tego ważne powody. Jedną z najważniejszych przesłanek do ustalenia rozdzielności jest trwonienie majątku przez męża/żonę lub też nieodpowiednie nim gospodarowanie. Możliwa utrata majątku na skutek nieprawidłowych zachowań i działań jednego małżonka może być powodem dla sądu do ustanowienia rozdzielności majątkowej. Jak już w rozdziale powyżej było wspomniane, rozdzielność uzyskuje się również w trakcie rozwodu czy orzeczenia o separacji.
Koszty ponoszone w trakcie postępowania
Umowa o rozdzielności majątkowej zawarta przed ślubem objęta jest obowiązkową opłatą. Jej wysokość jest stała niezależnie od miasta czy biura notarialnego. Aby zawrzeć intercyzę, należy zapłacić 400 zł (plus 23% podatku VAT). Każda procedura notarialna czy sądowa jest płatna według ustalonego cennika. Bez wyjątku czy będzie to zastaw rejestrowy, czy umowa o rozdzielności majątkowej.
W przypadku ustanowienia rozdzielności majątkowej w trakcie trwania małżeństwa koszty te wzrastają. Związane jest to z tym, że umowa o rozdzielności po ślubie daje to, że obecny już majątek wymaga podziału. Intercyza zawarta przed ślubem nie jest związana z obecnym majątkiem wspólnym w małżeństwie, ponieważ małżeństwo nie zostało jeszcze zawarte. Oprócz wspomnianego 400 zł + VAT konieczne będzie również zapłacenie dodatkowej kwoty, której wysokość bezpośrednio zależy od wielkości wspólnego majątku.
Rozdzielność majątkowa – porady praktyczne
Kiedy załatwić odrębność majątkową w małżeństwie?
Jak już zostało wcześniej omówione, istnieje kilka przesłanek do tego, aby podjąć decyzję o rozdzielności majątkowej. Decyzja o podjęciu przed ślubem jest prostsza z uwagi na późniejsze konsekwencje. Nie ma majątku do podzielenia, bo nie było do tej pory wspólnych własności. W przypadku rozdzielności ustanowionej po ślubie ilość koniecznych załatwieni będzie znacznie większa. Podobnie jak w temacie „rozwód a dzieci”.
W przypadku występowania zaniechań i nieprawidłowych zachowań po stronie jednego z małżonków, co doprowadzi do utraty wspólnego majątku, decyzja o rozdzielności jest zapewne kwestią czasu. Jest to swego rodzaju ochrona finansowa dla drugiego małżonka. Zabezpieczenie majątku męża lub żony jest również z korzyścią dla ich dziecka/dzieci. W przypadku utraty całego majątku przez małżonka, który przykładowo gra w hazard czy prowadzi upadający biznes, cała rodzina pozostaje bez środków do życia, a często i bez dachu nad głową.
Rozdzielność majątkowa następująca w wyniku rozwodu jest bez wątpienia oczywistą sprawą. Kiedy odrębność staje się faktem? Dopiero po uprawomocnieniu się rozwodowego wyroku sądowego bez orzekania o winie.
Rozdzielność majątkowa, a kredyt hipoteczny w banku
Wspólny kredyt hipoteczny na zakup mieszkania czy budowę domu nie jest równoznaczny z koniecznością posiadania wspólności małżeńskiej. Zapewne w takim przypadku jest łatwiej uzyskać kredyt, ale nie jest to jednoznaczne z odmową w przypadku rozdzielności majątkowej. Jak zatem bank patrzy na małżonków z odrębnością majątkową?
Zdolność kredytowa obliczana jest indywidualnie dla każdego z małżonków. Nie ma możliwości przeliczenia wspólnie dochodów. Co ważne, każdy z małżonków ustala, jaką część raty będzie płacił co miesiąc. Nie jest tutaj konieczny podział 50:50. Jest to idealne rozwiązanie, zwłaszcza kiedy małżonkowie nie osiągają zbliżonych dochodów comiesięcznych, tylko różnica w ich zarobkach jest znaczna.
Rozdzielność majątkowa w przypadku kredytu hipotecznego wiąże się z jeszcze jedną zaletą. W przypadku niewywiązania się z płacenia rat przez jednego z małżonków, drugi nie będzie pociągnięty za to do odpowiedzialności. Jest to podobne zabezpieczenie, co w przypadku długów czy bankructwa działalności gospodarczej jednego z małżonków.