Zasiłek opiekuńczy na rodzica - zasady wypłaty, wysokość, formalności

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Ewa PietrykaDrukujUdostępnij

Zasiłek opiekuńczy na rodzica – kto może starać się o pieniądze z ZUS?

Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, które nie mogą wykonywać pracy z powodu opieki nad członkiem rodziny (np. dzieckiem lub rodzicem). O pieniądze z budżetu ZUS mogą ubiegać się osoby, które opiekują się członkami rodziny:

• Dzieckiem, które nie ukończyło 8 lat, a dodatkowo nastąpił jeden z poniższych czynników:
  • Nieprzewidziane zamknięcie żłobka, szkoły, przedszkola lub klubu dziecięcego, do którego uczęszcza dziecko.
  • Choroba opiekunki.
  • Konieczność izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo choroby zakaźnej.
  • Choroba małżonka lub rodzica dziecka, który sprawuje stałą opiekę nad małoletnim.
  • Pobyt w szpitalu lub placówce leczniczej małżonka bądź rodzica dziecka, który sprawuje nad nim stałą opiekę.
• Dzieckiem niepełnosprawnym, posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczeniem o niepełnosprawności, które nie ukończyło 18 lat i nastąpiło wskazanie:
  • Konieczności stałej opieki bądź pomocy innej osoby w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji lub.
  • Koniecznością stałego, codziennego współudziału opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, edukacji lub rehabilitacji.
• Chorym dzieckiem.
• Chorym członkiem rodziny (na przykład choroba rodzica lub innego członka rodziny).

Pod pojęciem innego członka rodziny należy rozumieć małżonków, rodzica, rodzica dziecka, macochę, ojczyma, teściów, dziadków, rodzeństwo, wnuki oraz dzieci w wieku ponad 14 lat (o ile osoba ubiegająca się o zasiłek opiekuńczy sprawuje nad nim opiekę i pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym).

Płatna opieka nad członkiem rodziny (zasiłek opiekuńczy) przysługuje jedynie osobom objętym świadczeniem chorobowym w zakładzie Ubezpieczeń Społecznym. W owym kręgu znajdują się poniższe grupy:

• Pracownicy.
• Członkowie rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych.
• Osoby wykonujące pracę nakładczą.
• Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą bądź osoby z nimi współpracujące.
• Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia bądź innej umowy o świadczenie usług. We wspomnianej grupie znajdują się również osoby z nimi współpracujące.
• Osoby wykonujące odpłatną pracę na podstawie skierowania do pracy świadczoną w czasie odbywania kary pozbawienia wolności bądź tymczasowego aresztowania.
• Duchowni.
• Osoby wykonujące służbę zastępczą. Sprawdź także ten artykuł na temat opieki nad rodzicem.

Kto nie uzyska zasiłku w związku z opieką nad starszymi członkami rodziny bądź dziećmi?

Jak już wiemy, zasiłek opiekuńczy na rodzica przysługuje jedynie w określonych okolicznościach (opieka nad członkiem rodziny). Określiliśmy już, kto może ubiegać się o pieniądze z ZUS. W następnej kolejności warto wymienić, kto nie może starać się o zasiłek opiekuńczy na rodzica. Prawo przewiduje kilka wykluczeń. Zasiłek opiekuńczy w związku z opieką nad dziećmi lub starszymi członkami rodziny nie przysługuje w okresie:

• W którym opiekun posiada prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych.
• W którym opiekun członka rodziny korzysta z urlopu wychowawczego bądź urlopu bezpłatnego.
• W którym opiekun jest tymczasowo aresztowany bądź odbywa karę pozbawienia wolności,
• W którym opiekun jest objęty zwolnieniem lekarskim – podczas którego pracował lub wykorzystywał zwolnienie niezgodnie z jego celem (co zostało stwierdzone w czasie kontroli).

Kto jeszcze nie może skorzystać z zasiłku? Zasiłek opiekuńczy na rodzica lub dziecko nie przysługuje członkom rodziny, którzy według przepisów prawa nie mogą zapewnić opieki. W owym kręgu znajdują się osoby:

• Całkowicie niezdolne do pracy.
• Posiadające niepełnosprawność fizyczną lub psychiczną związaną ze swoim wiekiem.
• Chore.
• Prowadzące gospodarstwo rolne.
• Będące pracownikami odpoczywającymi po nocnej zmianie.
• Prowadzące działalność.
• Niezobowiązane do opieki na podstawie przepisów prawa określonych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym – jeśli odmawiają sprawowania opieki nad starszymi bądź młodszymi członkami rodziny.

Ile wynosi zasiłek opiekuńczy na rodzica? Wysokość świadczenia w 2022 roku

Płatna opieka nad członkami rodziny zostaje obliczana za każdy dzień, w którym opiekun nie pracuje i sprawuje opiekę. Są to dni robocze, a także dni ustawowo wolne od pracy. Ile wynosi zasiłek opiekuńczy na rodzica? Wysokość świadczenia wynosi 80% podstawy wymiary zasiłku.

Warto także pamiętać, że płatna opieka nad osobami starszymi lub chorym dzieckiem musi zostać zgłoszona w terminie maksymalnie 7 dni. Jest to czas, w którym osoba wnioskująca o zasiłek opiekuńczy na rodzica musi dostarczyć zwolnienie lekarskie i skorzystać z zasiłku opiekuńczego. W przypadku późniejszego dostarczenia zwolnienia lekarskiego, wysokość zasiłku zostanie obniżona o 25% liczonych od 8 dnia następującego po wydaniu zwolnienia.

Jak długo można pobierać świadczenie w związku z opieką nad starszymi członkami rodziny?

Wiemy już, kto może uzyskać zasiłek opiekuńczy na rodzica i ile wynosi wysokość świadczenia. W kolejnym kroku warto odpowiedzieć, jak długo można pobierać zasiłek opiekuńczy. Okres przysługującego świadczenia (płatna opieka) będzie uzależniony od indywidualnej sytuacji. Prawo dopuszcza wypłatę świadczenia za okres maksymalnie:

• 14 dni w roku kalendarzowym – w przypadku opieki sprawowanej nad rodzicem, innym członkiem rodziny bądź dzieckiem w wieku powyżej 14 lat.
• 30 dni w roku kalendarzowym – w przypadku opieki sprawowanej nad chorym, niepełnosprawnym dzieckiem które ukończyło 14 lat, ale nie ukończyło 18 lat. Okres 30 dni zasiłku przysługuje także opiekunom niepełnosprawnego dziecka w wieku od 8 do 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby bądź pobytu w szpitalu małżonka bądź rodzica dziecka (sprawującego stałą opiekę), nie może on opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym.
• 60 dni w roku kalendarzowym – w przypadku opieki sprawowanej nad zdrowym dzieckiem do lat 8 bądź chorym dzieckiem do lat 14.

Specjalny zasiłek opiekuńczy

Osoby sprawujące opiekę nad dziećmi lub starszymi członkami rodziny mogą starać się o pieniądze z tytułu specjalnego zasiłku opiekuńczego. Pieniądze przysługują osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom w przypadku, gdy:

• Rezygnują z zatrudnienia bądź innej pracy zarobkowej.
• Nie podejmują zatrudnienia bądź innej pracy zarobkowej.

W celu sprawowania stałej opieki nad osobą z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub z orzeczeniem o niepełnosprawności ze wskazaniami konieczności trwałej bądź długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego, codziennego współudziału opiekuna w procesie leczenia, edukacji i rehabilitacji.

Pieniądze z tytułu specjalnego zasiłku opiekuńczego mogą zostać przyznane beneficjentom, których dochód w gospodarstwie domowym nie przekracza kwoty kryterium dochodowego 764 zł netto. W wyliczeniach bierze się pod uwagę dochody osiągnięte w roku poprzedzającym okres, w którym ubiegamy się o specjalny zasiłek opiekuńczy. Płatna opieka pełniona w ramach specjalnego zasiłku opiekuńczego podlega waloryzacji co trzy lata. Ile wynosi specjalny zasiłek opiekuńczy? Wysokość świadczenia wynosi 620 zł miesięcznie.

Wiesz już, jakie świadczenia przysługują, jeśli opiekujesz się członkami najbliższej rodziny. A może zainteresuje Cię również artykuł, zawieszenie działalności a ZUS? Jeśli chcesz uzyskać więcej praktycznych informacji, zapoznaj się z pozostałymi artykułami w naszym serwisie. Podpowiadamy w nich między innymi, na jakich zasadach przyznaje się urlop dla poratowania zdrowia. W osobnym artykule wskazujemy, jak przebiega ograniczenie władzy rodzicielskiej.