Co to jest rozłącznik bezpiecznikowy i rozłącznik izolacyjny?
Rozłącznik bezpiecznikowy i rozłącznik izolacyjny to dwa podstawowe typy zabezpieczeń, które znajdują zastosowanie w wielu instalacjach elektrycznych. Do czego służą oraz jaka jest ich zasada działania? Czym się różnią i jakie są możliwości ich wykorzystania? Poniżej odpowiemy na kilka najważniejszych pytań.
Jeśli szukasz firmy, która wykona u ciebie instalację elektryczną, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Rozłącznik bezpiecznikowy
Do czego służy rozłącznik bezpiecznikowy?
Rozłącznik chroni przed skutkami zwarć i przeciążeń pojawiających się w instalacji elektrycznej. Urządzenie przerywa obwód elektryczny w przypadku pojawienia się awarii. Dzięki temu zabezpiecza urządzenia i elementy wyposażenia, podłączone do instalacji elektrycznej.
Do czego jeszcze służą rozłączniki bezpiecznikowe? Rozłącznik bezpiecznikowy to jednocześnie ochrona przeciwpożarowa. Znajduje zastosowanie w domach jednorodzinnych, mieszkaniach i różnorodnych zakładach produkcyjnych.
Jak działa rozłącznik bezpiecznikowy?
Prosta zasada działania rozłącznika opiera się na obecności topika. Rozłącznik bezpiecznikowy posiada w swojej obudowie topliwy element (topik), który rozpuszcza się po wykryciu zwarcia lub przepięcia. W efekcie stopienia elementu, dochodzi do odłączenia energii elektrycznej.
Rozłącznik bezpiecznikowy działa niemal natychmiastowo i chroni przed skutkami zwarć i przeciążeń. Topik znajduje się w specjalnej wkładce, która umożliwia jego wymianę. W ofertach sprzedaży znajdziemy różnorodne rodzaje rozłączników. Ich dokładną charakterystykę omówimy w dalszej części tekstu.
Popularne rodzaje rozłączników bezpiecznikowych
W ofertach sprzedaży odnajdziemy kilka popularnych rodzajów rozłączników. Poszczególne produkty różnią się od siebie możliwościami zastosowania i specyfiką działania. Do najpopularniejszych z nich należą:
- Rozłącznik bezpiecznikowy 3P – czyli urządzenie trójbiegunowe. Rozłącznik bezpiecznikowy 3P współpracuje z trójfazowymi instalacjami elektrycznymi. Jego prostszym odpowiednikiem jest rozłącznik bezpiecznikowy 1P, przystosowany do współpracy z jednofazowymi instalacjami elektrycznymi. W ofertach sprzedaży znajdziemy także rozłączniki 4 biegunowe, dedykowane do współpracy z bardziej rozbudowanymi instalacjami. Jeśli interesuje cię ten temat, przeczytaj także artykuł o kosztach ułożenia instalacji elektrycznej.
- Rozłącznik bezpiecznikowy NH – czyli urządzenie montowane w układzie poziomym. Znajduje zastosowanie w instalacjach domowych, panelach fotowoltaicznych, a także w silnikach elektrycznych.
- Rozłącznik bezpiecznikowy LTS – to rozłącznik bezpiecznikowy 3P (trójbiegunowy) z wkładkami topikowymi.
- Rozłącznik z ruchomą pokrywą – ruchoma pokrywa ułatwia wymianę topika. Tego rodzaju rozłącznik można uzupełnić o nowy topik bez konieczności rozłączania całej instalacji.
Rozłącznik izolacyjny
Czym jest rozłącznik izolacyjny?
Rozłącznik izolacyjny jest wykorzystywany jako główny wyłącznik awaryjny. Chroni przed skutkami zwarć i przeciążeń. Rozłącznik izolacyjny działa w dwojaki sposób. Po pierwsze przewodzi prąd w warunkach znamionowych, a także w przypadku wystąpienia zwarcia lub przeciążenia w instalacjach elektrycznych. Owe przewodnictwo występuje jedynie przez określony czas.
Jak jeszcze działają rozłączniki izolacyjne? Druga właściwość rozłącznika to izolacja obwodu elektrycznego, co zapewnia bezpieczną obsługę maszyn i urządzeń podłączonych do sieci.
Rozłącznik bezpiecznikowy powinien znajdować się w każdej domowej instalacji elektrycznej. Jest pierwszym punktem ochrony, stanowiącym główny wyłącznik awaryjny. Sprawdź także w tym artykule, jak wygląda schemat instalacji elektrycznej.
Dobieramy rozłącznik izolacyjny
Każdy rozłącznik izolacyjny wymaga dopasowania do specyfiki instalacji elektrycznej. Najważniejszym kryterium podziału będzie ilość biegunów. W ofertach sprzedaży znajdziemy:
- Rozłącznik 1 biegunowy – odcinają dopływ prądu w wybranej sekcji instalacji. Znajdują zastosowanie przy sieciach jednofazowych. Symbol urządzenia to 1P.
- Rozłącznik 2 biegunowy – zapewnia całkowite odcięcie prądu w jednofazowych instalacjach elektrycznych. Posiada symbol 2P.
- Rozłączniki 3 biegunowe – cieszą się największą popularnością (podobnie jak rozłącznik bezpiecznikowy 3P). Zapewniają odcięcie prądu w wybranych sekcjach trójfazowych instalacji elektrycznych. Są to produkty o największych możliwościach zastosowania. Oznaczamy je symbolem 3P.
- Rozłączniki 4 biegunowe – zapewniają całkowite odcięcie prądu od instalacji elektrycznej i współpracują z instalacjami trójfazowymi. Rozłączniki 4 biegunowe możemy wykorzystać w celu dodatkowej ochrony domowej instalacji elektrycznej. Znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie istnieje zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia awarii. Ich cena może być nieco wyższa w porównaniu z modelami o mniejszej ilości biegunów. Jeśli interesuje cię ten temat, przeczytaj także ten artykuł o wyłączniku nadprądowym.
Wyłączniki różnicowoprądowe i wyłączniki nadprądowe
Czym są i do czego służą wyłączniki różnicowoprądowe?
Wyłączniki różnicowoprądowe, czy popularnie mówiąc różnicówka, to nieodłączny element ochronny w nowoczesnych instalacjach elektrycznych. Urządzenie odcina zasilanie w przypadku pojawienia się prądów ujemnych.
Prąd ujemny może powstawać na wskutek awarii urządzenia podłączonego do sieci elektrycznej. Jeśli np. na obudowie uszkodzonego urządzenia pojawi się prąd niskiego napięcia, w obwodzie pojawi się ujemny prąd różnicowy. W tym momencie zadziała rozłącznik izolacyjny, zabezpieczając użytkowników oraz domową sieć elektryczną.
Wyłączniki różnicowoprądowe znajdują zastosowanie w instalacjach nowszego typu. Nie możemy podłączyć ich do instalacji starszego typu (PEN). Jest to związane z faktem, iż urządzenie wymaga podłączenia do osobnych przewodów N.
Wyłączniki różnicowoprądowe znajdują zastosowanie w każdym domu i mieszkaniu, wyposażonym w nowoczesną instalację elektryczną. Możemy podłączyć je do instalacji oświetleniowej, czy użyć w celu kontroli przepływu prądu przez urządzenia RTV i AGD.
Cena wyłączników różnicowoprądowych (wyprodukowanych przez firmy Eaton Mealler, Legrand, Schneider lub RBK) waha się w przedziale od kilkudziesięciu do kilkuset złotych.
Czym są wyłączniki nadprądowe?
Bezpiecznik nadprądowy chroni przed skutkami zwarć i przeciążeń, jest to również skuteczna ochrona przeciwpożarowa.
Wyłączniki nadprądowe przepuszczają prąd znamionowy. W przypadku pojawienia się zwarcia lub przeciążenia następuje natychmiastowe odcięcie domowej instalacji elektrycznej.
Warto pamiętać, że obwody elektryczne działają poprawnie jedynie w przypadku niskiego napięcia (napięcia znamionowego). Z chwilą zwiększenia napięcia mogłoby dojść do przegrzania kabli, a w efekcie do uszkodzenia całej instalacji. Z tego względu konieczna jest ochrona przeciwpożarowa w postaci wyłączników nadprądowych.
Cena najtańszych wyłączników nadprądowych to jedynie kilkanaście złotych. Za bardziej zaawansowane, selektywne wyłączniki nadprądowe trzeba czasem zapłacić powyżej 250 zł.
Na co zwrócić szczególną uwagę, wybierając rozłączniki?
W ofertach sprzedaży znajdziemy rozłączniki o różnorodnej specyfikacji technicznej oraz jakości wykonania. Jeśli chcemy zainwestować w dobrej jakości urządzenie, zwróćmy szczególną uwagę na producenta. Najbardziej uznane marki to Eaton Mealler, Legrand, Schneider oraz RBK. Cena markowego urządzenia może być nieco wyższa, jednak w zamian otrzymujemy produkt trwały i niezawodny.
Wybierając wyłączniki, zwróćmy także uwagę na wartości prądu znamionowego. Maksymalna wartość prądu znamionowego to innymi słowy największe natężenie, w którym rozłącznik może wytrzymać zapewniając nieprzerwaną pracę. Instalacje niskiego napięcia wymagają rozłączników o maksymalnej wartości prądu znamionowego w zakresie 16 – 63 A. Maksymalne natężenie prądu w standardowych instalacjach wynosi 100 do 160 A.
Istotnym parametrem wyboru jest również napięcie znamionowe, czyli wartość, powyżej których nie powinny pracować rozłączniki izolacyjne. W ofertach sprzedaży znajdziemy urządzenia pod 230 V, a także na ponad 400 V. Wybór zostaje uzależniony do specyfikacji instalacji elektrycznej. Rozłączniki izolacyjne muszą także posiadać odpowiednią liczbę biegunów. Zasadę doboru odpisaliśmy w górnej części tekstu.