Studnie głębinowe - cena, pozwolenie, wiercenie i inne ważne informacje

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Jakub KrawczykDrukujUdostępnij

Studnie głębinowe i ich rodzaje

Pierwszym etapem przygotowań powinien być wybór rodzaju studni. W naszym kraju najczęściej spotykamy trzy typy tych ujęć wody. Są to:

Studnie kręgowe – dziś już rzadko stosowany rodzaj studni głębinowych ze względu na niewielką wydajność oraz słabą jakość wody. Budowa studni kręgowej jest stosunkowo prosta, jednak woda pod powierzchnią 5-6 metrów może być niezdatna do spożycia. Do takiego ujęcia z łatwością przenikają zanieczyszczenia gruntowe, dlatego budowa studni kręgowej jest wskazana jedynie w nielicznych przypadkach. Studnia będzie przydatna podczas prac budowlanych, a w późniejszym czasie ujęcie wody może zostać zagospodarowane do podlewania ogrodu.

Studnie abisyńskie – czyli tak zwane studnie wąsko-rurowe. Możemy wykonać ją na dwa sposoby. Pierwszym (nieco tańszym) jest wkręcenie w podłoże rury wyposażonej w specjalny filtr. Drugi sposób to wiercenie studni przy pomocy rury osłonowej. W wydrążonym otworze umieszcza się rurę z filtrem, a następnie wyjmuje rury osłonowe.

Wiercenie studni bez rury osłonowej pozwala na wykonanie otworu do głębokości 10 m. W drugim przypadku, jeśli chodzi o studnie wiercone, możemy już uzyskać większą głębokość i czerpać wodę z kolejnych warstw wodonośnych. Niestety oba rozwiązania mają podstawową wadę w postaci ograniczonej wydajności. Orientacyjna wydajność, jeśli chodzi o studnie abisyńskie, to ok. 3,5 m³ wody na godzinę. Jeśli zainteresował cię ten temat, przeczytaj także nasz artykuł: Jak poprawić jakość wody?

Studnie głębinowe – to najwydajniejsze rozwiązanie, jesli chodzi o głebinowe wiercenie, które możemy wykorzystać w terenie przydomowym. Wiercenie studni głębinowej przypomina prace związane z budową studni abisyńskiej. Prace polegają na wprowadzeniu w podłoże rury osłonowej, a następnie umieszczeniu w niej filtra, który zagłębi się w warstwie wodonośnej. W ostatnim etapie do odwiertu wprowadza się przewód z pompą głębinową, która w znaczący sposób podnosi wydajność instalacji. Warto także dodać, że studnie głębinowe mogą czerpać wodę z kilkunastu bądź nawet kilkudziesięciu metrów. Koszt wykonania tych studni głebinowych pod pompy może być nieco większy w porównaniu ze studniami kręgowymi i abisyńskimi. Jednak większa wydajność oraz lepsza jakość pozyskiwanej wody okazuje się wystarczającą rekompensatą inwestycji wiercenia studni.

Przepisy budowlane a wiercenie lub kopanie studni głębinowej

Budowa studni podlega przepisom prawa budowlanego, prawa wodnego oraz prawa geologicznego i górniczego. Przepisy prawa budowlanego określają miejsce odwiertu i odległości od granicy działki. Pozostałe dwa akty prawne regulują kwestię formalności związanych z rozpoczęciem prac.

O tym, czy wiercenie lub kopanie studni wymaga pozwolenia, decyduje jej głębokość oraz wydajność. Przepisy jasno określają, iż studnia o głębokości do 30 metrów i wydajności nieprzekraczającej 5 m³ na dobę wymaga jedynie zgłoszenia. Jednak uwaga, studnie głębinowe o głębokości powyżej 30 metrów lub wydajności przekraczającej 5 m³ na dobę wymagają już uzyskania pozwolenia wodno-prawnego na kopanie studni.

W celu uzyskania pozwolenia, wypełniamy wniosek na budowę studni głębinowej. Dołączamy do niego dokumentację geologiczną. Niezbędne będą także rysunki określające lokalizację studni na działce oraz oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Budowa studni musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Właściciel działki nieobjętej takim planem jest zobowiązany do przedstawieniu decyzji o warunkach zabudowy. Warto także dodać, że niektóre organy administracyjne wymagają dodatkowych dokumentów, wynikających z zapisów prawa miejscowego, dlatego przed złożeniem wniosku na budowę studni głębinowej warto zasięgnąć informacji o wszystkich wymaganiach formalno prawnych.

Jak wybrać miejsce odwiertu studni głębinowej?

Szukanie wody i lokalizacja studni pod głębinowe odwierty jest uzależniona od wymagań zawartych w prawie budowlanym. Inwestora obowiązuje zachowanie wymienionych w prawie odległości:

• Odległość między studnią a granicą działki nie może być mniejsza niż 5 m.
• Odległość studni od przydrożnego rowu nie może być mniejsza niż 5 m.
• Odległość studni od przewodu rozpuszczającego kanalizacji indywidualnej (w przypadku ścieków oczyszczanych biologicznie) nie może być mniejsza niż 30 m.
• Odległość studni od budynków inwentarskich (w tym silosów, zbiorników do gromadzenia nieczystości, kompostu) oraz podobnych szczelnych urządzeń nie może być mniejsza niż 15 m.
• Odległość studni od nieutwardzonych wybiegów dla zwierząt hodowlanych, granicy pola filtracyjnego bądź przewodu kanalizacji lokalnej (bez urządzeń biologicznego oczyszczania ścieków) nie może być mniejsza niż 70 m.

Dopuszcza się możliwość budowy studni w odległości mniejszej niż 5 m od granicy działki bądź na granicy obydwu działek (w przypadku studni wspólnej). Jak widzimy, zapisy prawne uniemożliwiają budowę studni głębinowej na szczególnie małych posesjach. Warto także dodać, że podłoże wokół studni (na odległość minimum 1 m) powinno być utwardzone.

Dobór odpowiedniej pompy ciepła

Ważnym elementem studni głębinowej jest pompa tłocząca wodę, w tym także odpowiedni rodzaj pompy ciepła, ogrzewającej wodę, a także zbiornik ciśnieniowy oraz sterownik, którym regulujemy proces wydobywania wody. Wszystkie te elementy powinny być odpowiednio dopasowane do przeznaczenia studni. Podczas wyboru zwróćmy szczególną uwagę na rodzaj pompy. W ofertach sprzedaży znajdziemy tak zwane zestawy hydroforowe z czterema rodzajami pomp:

• Pompy głębinowe – mogą czerpać wodę z dowolnej głębokości i nie mają pod tym względem żadnych ograniczeń. Najczęściej znajdują zastosowanie w studniach głębinowych z rurą osłonową. Średnica wydrążonego otworu musi pozwalać na wprowadzenie agregatu pompowego.
• Pompy samozasysające – posiadają ograniczenia głębokości zanurzenia. Potrafią czerpać wodę jedynie na głębokości nieprzekraczającej 8 m. Wiąże się to z niedużym ciśnieniem wytwarzanym przez urządzenie (osiągającym do 0,3 MPa). Pompy samozasysające wymagają także budowy oddzielnej studzienki. Zazwyczaj znajdują zastosowanie przy studniach kopanych.
• Pompy zatapialne – przypominają swoją budową pompy głębinowe, jednak nie są w stanie pracować na głębokościach przekraczających 10 m. Dlatego nie nadają się do zastosowania w przypadku, gdy warstwa wodonośna znajduje się w niższych warstwach podłoża. Pompy zatapialne najczęściej wykorzystujemy przy studniach kopanych oraz studniach abisyńskich.

Wybierając pompę do studni głębinowej, warto zapoznać się z dokumentacją geologiczną. Znajdziemy w niej wszystkie najważniejsze dane dotyczące wydajności studni, poziomu warstwy wodonośnej oraz właściwości fizyko chemicznych wody. Pamiętajmy przy tym, że wydajność pompy ciepła nie może przekraczać dopuszczalnej wydajności studni. Temat pompy ciepła został szczegółowo omówiony w tym artykule.

Podczas zakupu zwróćmy uwagę na współczynnik wysokości zanurzenia (H) oraz wydajności pompy (Q). Wydajność każdej pompy maleje wraz ze wzrostem wysokości podnoszenia. Zależność tych dwóch współczynników powinna znajdować się w katalogach producenta (w postaci wykresów). Nasza pompa powinna posiadać odpowiednio dobrany punkt pracy (oznaczony na wykresie). Charakterystyka pracy wybranej przez nas pompy powinna przebiegać przez punkt pracy lub znajdować się minimalnie nad nim. Pamiętajmy, że urządzenia o niższym punkcie pracy nie będą w stanie pobierać odpowiedniej ilości wody. Z kolei pompa o zbyt wysokich parametrach w czasie swojej pracy niepotrzebnie zużyje więcej energii elektrycznej.

Studnia głębinowa a uzdatnianie wody

Studnie głębinowe pobierają wodę z niższych warstw gleby, jednak w niektórych przypadkach zaleca się zastosowanie dodatkowych filtrów, które poprawią parametry fizyko chemiczne. Jest to szczególnie ważne w przypadku, gdy ujęcie będzie wykorzystywane do użytku w budynkach mieszkalnych. Odpowiednio dobrane filtry nie tylko chronią zdrowie użytkowników, ale także zabezpieczają baterie i ceramikę łazienkową. Do użytku domowego najczęściej wykorzystywana jest:

• Filtracja mechaniczna – znajduje zastosowanie na samym początku instalacji wodociągowej. Elementy filtrów mechanicznych usuwają z wody resztki piasku, resztki organiczne i drobne zanieczyszczenia. Najczęściej spotkamy je w postaci wkładu siatkowego wykonanego ze stali nierdzewnej lub tworzywa sztucznego, kolumny z wypełnieniem filtracyjnym oraz wkładów wymiennych. Wymienne filtry mechaniczne montuje się przed punktami poboru wody.
• Filtracja węglem aktywnym – usuwa związki organiczne, herbicydy oraz pestycydy. Poprawia smak wody i usuwa z niej żółtawe zabarwienie. Wymienne filtry z węglem aktywnym montuje się przed punktami poboru wody. Bardziej zaawansowane znajdują się na samym początku instalacji.
• Demineralizacja filtrami odwróconej osmozy – owe filtry służą do usuwania bakterii, wirusów, związków organicznych, metali ciężkich oraz pierwiastków promieniotwórczych. Urządzenie demineralizujące zazwyczaj znajduje się tuż przed źródłem czerpania wody. Jego istotnym minusem jest usuwanie z wody pozytywnych dla zdrowia pierwiastków, dlatego niektórzy zalecają, by woda przeznaczona do spożycia była dodatkowo mineralizowana.

Ile kosztuje studnia głębinowa? Sprawdzamy cenę studni

Cena budowy jest uzależniona od warunków gruntowo-wodnych, które panują na działce. Najniższy koszt inwestycji dotyczy sytuacji, w której warstwa wodonośna znajduje się płytko, ma dużą wydajność, a woda dobrą jakość. Cennik inwestycji wzrasta w przypadku, gdy warstwa wodonośna znajduje się głęboko pod powierzchnią, a jej wydajność jest niewielka. W tej sytuacji konieczne będzie wykonanie głębszego odwiertu, więc to, ile kosztuje studnia głębinowa, finalnie zależy od wielu czynników..

Koszt budowy studni wzrasta także w sytuacji, gdy woda posiada niedostateczną jakość. Jej uzdatnienie do wymagań wody pitnej wymaga zastosowania specjalistycznych, często dość drogich filtrów. Możemy jednak orientacyjnie określić koszty inwestycyjne i cennik studni. Wiercenie studni głębinowej kosztuje ok. 110-140 zł za metr. W przypadku studni abisyńskiej cena inwestycji będzie nieco mniejsza. Średni koszt jej wykonania waha się pomiędzy 70 a 80 zł za metr. Powyższy cennik studni uwzględnia wartość usługi oraz zakupu niezbędnych materiałów.

Wystrzegaj się błędów, które mogą podnieść koszt wiercenia studni głębinowej

Najczęściej pojawiający się błąd to wiercenie studni głębinowej bez analizy danych geofizycznych i zły obszar działania. Rozpoczęcie prac bez rozpoznania danego obszaru gleby jest wysoce ryzykowne. Wykonawca nie wie na jakiej głębokości znajduje się warstwa wodonośna. Tym samym inwestor nie zna kosztów wykonania studni. Problem pojawia się w przypadku, gdy przedłużające się prace wiertnicze nie przynoszą żadnych efektów. Inwestor musi wtedy podjąć decyzję o kosztownej kontynuacji odwiertów lub zakończeniu prac ze skutkiem negatywnym.

Dla bezpieczeństwa naszej inwestycji warto wykonać badania geofizyczne, jeśli chodzi o dany obszar działania, które zobrazują budowę geologiczną podłoża i określą lokalne warunki hydrogeologiczne. Koszt takiego badania nie powinien być większy niż kilkaset złotych.