Dylatacja posadzki krok po kroku – rodzaje, poprawne wykonanie, porady

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Stanisław KozłowskiDrukujUdostępnij

Szczelina dylatacyjna – kompensacja przemieszczeń i naprężeń

Rodzaje dylatacji

Wszelkiego rodzaju szczeliny dylatacyjne dzielą całą budowlę na segmenty, które powinny w sposób niezależny znieść ewentualne odkształcenia, przemieszczenia i naciski. Ogólnie można podzielić dylatacje na dwa rodzaje: powierzchniowe i konstrukcyjne. Dylatacje konstrukcyjne występują w pionowym przekroju budynku. Tworzy się je, aby wyrównać przemieszczenia elementów konstrukcji wywołane głównie wahaniami temperatury.

Dylatacje powierzchniowe dotyczą dylatacji podłogi i wylewki betonowej. Ich zadaniem jest również kompensacja naprężeń wynikających z różnicy temperatur oraz oddziaływania podłoża. Należą do nich takie szczeliny dylatacyjne, jak:

• dylatacja termiczna – umożliwia kompensację naprężeń wywołanych różnicą temperatur i zapobiega odkształceniom powierzchni pod wpływem zmiany wymiarów. Termiczne uzasadnienie posiada zwykle dylatacja posadzki na balkonie albo na tarasie.
• dylatacja technologiczna – stosowana jest na przykład w przypadku wylewki betonowej, gdzie występuje kurczenie się i pęcznienie materiału pod wpływem czynników zewnętrznych.
• dylatacja podłogi przeciwdrganiowa – w budownictwie mieszkaniowym ma uzasadnienie na terenach zagrożonych szkodami górniczymi, a także – co naszego regionu na szczęście nie dotyczy – trzęsieniami ziemi. Częściej kojarzona jest z dylatacją posadzek przemysłowych, które muszą znosić drgania generowane przez maszyny i urządzenia. Dylatacja wylewki podłogi hali przemysłowej zabezpiecza przed szkodliwym działaniem drgań dynamicznych i akustycznych. A może zainteresuje cię także ten artykuł o posadzkach betonowych?

Dylatacja wylewki betonowej

Popularna wylewka betonowa na dużej powierzchni bardzo szybko pokryłaby się siecią szczelin wywołanych kurczeniem się betonu, gdyby nie odpowiednia dylatacja. Kurczenie się betonu powstaje na skutek procesów jego dojrzewania i twardnienia. Wielkość tego skurczu jest uzależniona od wielu czynników, między innymi od:

• jakości cementu,
• jakości i czystości kruszywa,
• czasu, jaki upłynął od zalania posadzki,
• ilości zbrojenia przeciwskurczowego.

Celowo wykonane szczeliny tworzące dylatację wylewki zapewniają jej odpowiednie funkcjonowanie. Ten zabieg planuje się przed wykonaniem posadzki, a obejmuje on dwa rodzaje dylatacji:

• dylatacja posadzki obwodowa – jest wykonywana wzdłuż ścian, schodów i kolumn. Szczelina obejmuje całą grubość podkładu, oddzielając podłogę od elementów konstrukcyjnych budynku. Izoluje konstrukcję od dźwięków generowanych na podłodze. Dylatacja obwodowa w posadzce pozostawia się zwykle bez wypełnienia, zasłaniając je panelami, parkietem albo listwami. Wypełnienie dylatacji obwodowej możliwe jest przez zastosowanie samoprzylepnej taśmy z gąbki, pianki poliuretanowej albo styropianu, a osłonę zapewni listwa dylatacyjna.
• dylatacja posadzki pośrednia (pozorna) – taka dylatacja podłogi polega na nacinaniu podkładu na głębokość około 1/3 do 1/2 grubości. Po zatarciu powstaje gładka powierzchnia ze szczeliną dylatacyjną w środku. Efektem jest podział podkładu na części i stworzenie układu mniejszych płyt, który znosi powstające naprężenia bez uszkodzeń. W praktyce wielkość pojedynczej płyty, oddzielonej od innych, nie powinna być większa niż 30 m², a długość boku przekraczać 6 m. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o posadzkach.

Wypełnienie szczelin dylatacyjnych

Rodzaje materiałów do uszczelnienia i wypełnienia dylatacji

W większości przypadków wykonuje się wypełnienie dylatacji. Zastosowanie odpowiedniego materiału oraz dokładne wykonanie zabiegu pozwala w sposób trwały i estetyczny zamaskować istniejące szczeliny.Wykonanie posadzki bez należytego przestrzegania warunków technicznych, z zastosowaniem niewłaściwej technologii, prowadzi często do błędów. Skutkują one wykruszaniem się betonu na krawędziach szczelin i pęknięciami w ich obszarze, przez co dylatację wylewki trudno uznać za skuteczną. Do wypełnienia dylatacji stosuje się m.in.:

• listwy dylatacyjne – różnią się materiałem wykonania, kolorem, kształtem i kątem wygięcia. Listwa dylatacyjna może być dobrana praktycznie do każdego typu podłogi i wystroju wnętrza.
• sznury dylatacyjne – są elastyczne, odporne na ściskanie i nie nasiąkają wilgocią. Stosowane są do uszczelnienia i wypełnienia szczelin dylatacyjnych.  Mają zastosowanie w budynkach mieszkalnych, na balkonach i tarasach, wypełnia się też nimi dylatacje posadzek przemysłowych.
• taśmy dylatacyjne – wykonuje się nimi wypełnienie dylatacji w konstrukcjach betonowych.
• wkładki wypełniające – posiadają odpowiednią sztywność i elastyczność, zapewniają właściwe umocowanie w szczelinie dylatacyjnej.
• preparaty gruntujące – służą do gruntowania krawędzi szczelin przed użyciem masy dylatacyjnej.
• masy dylatacyjne – posiadają dużą trwałość, wysoką elastyczność, są odporne na wilgoć i łatwe do nakładania. A może zainteresuje cię także ten artykuł o podłodze na gruncie?

Rodzaje elastycznych mas dylatacyjnych

Jedno i dwuskładnikowe masy wypełniają i uszczelniają zarówno dylatacje posadzek przemysłowych, jak i szczeliny w posadzkach budynków mieszkalnych. Estetyczną osłonę szczeliny może stanowić listwa dylatacyjna.  Do najczęściej wykorzystywanych mas należą:

• masy silikonowe – są to masy dylatacyjne o szerokim zastosowaniu. W zależności od przeznaczenia silikon może mieć na przykład w składzie substancje grzybobójcze, zapobiegające rozwojowi pleśni albo zapewniające odporność na wysoką temperaturę.
• masy akrylowe – przydatne do wypełnień dylatacyjnych w pomieszczeniach. Są odporne na środki czyszczące, krótkotrwałą wilgoć oraz niewielkie obciążenie.
• masy poliuretanowe – odznaczają się dobrą przyczepnością do betonu i innych materiałów oraz dużą elastycznością.
• masy epoksydowe – dwuskładnikowe masy o bardzo dobrej wytrzymałości i przyczepności. Do wad należy brak elastyczności.

Do wypełnienia szczelin dylatacyjnych zyskują coraz większą popularność masy polisiarczkowe. Ich duża odporność mechaniczna oraz chemiczna wiąże się jednak z wysoką ceną. Sprawdź także ten artykuł na temat posadzki w garażu.

Dylatacje systemowe – trwałe wypełnienie szczelin w posadzkach

Od właściwie wybranego i dokładnie wykonanego systemu dylatacji posadzki zależy bezawaryjne i długotrwałe użytkowanie jej elementów. Dylatacje systemowe powinny uwzględniać pewne przewidywane uwarunkowania:

• rodzaj pokrycia posadzki,
• rodzaj i natężenie obciążenia powierzchni posadzki,
• szerokość szczelin dylatacyjnych,
• specjalne wymagania związane z higieną pomieszczenia (np. żywność) albo odpornością posadzki na związki chemiczne.

Rozwiązania dylatacji systemowe posadzki uwzględniają kilka typów posadzek:

• posadzki jastrychowe,
• posadzki na grubej zaprawie cementowej,
• posadzki na cienkiej zaprawie klejowej.