Anhydryt – charakterystyka materiału

Wylewka anhydrytowa to jedna z kilku opcji dostępnych na rynku budowlanym. Ze względu na zastosowanie spoiwa anhydrytowego, o różnych specyficznych właściwościach, jest chętnie wykorzystywana jako podkład pod płytki i panele oraz na podłogówkę.

Co to jest anhydryt?

Żeby lepiej zrozumieć co to są wylewki anhydrytowe na początek przyjrzymy się strukturze i właściwościom zastosowanego w nich spoiwa.

Mówiąc najprościej: anhydryt jest odmianą siarczanu wapnia, w niektórych opracowaniach jest uznawany za rodzaj gipsu. Anhydryt rzadko można spotkać w naturze, ale produkowany syntetycznie jest jednym z ulubionych spoiw materiałów budowlanych. W przeciwieństwie do klasycznego gipsu, anhydryt w postaci krystalicznej nie zawiera jednak wody. To wpływa na jego bardzo charakterystyczne właściwości. O zaletach powiemy w dalszej części artykułu. Trzeba jednak pamiętać, że ze względu na brak wody w strukturze krystalicznej tego materiału nie nadaje się on do pomieszczeń o zwiększonej wilgotności. Ma to – jak się dalej przekonamy – wpływ na ograniczenia w jego zastosowaniu do wylewek.

Spoiwo stanowi tak naprawdę niedużą część mieszanki. Pełny skład wylewki to spoiwo z anhydrytu, piasek i woda.

Wylewki anhydrytowe – zalety i wady

Wylewka anhydrytowa ma wiele cech, które sprawiają, że jest dobrym materiałem do wyrobu posadzek. Jej zalety są doceniane szczególnie przez użytkowników ogrzewania podłogowego.

  1. Elastyczność i dobre przewodnictwo ciepła - Posadzka anhydrytowa jest elastyczna i odporna na zmiany temperatur. Jednocześnie jest dobrym przewodnikiem ciepła. To najważniejsze powody, dla których chętnie wykorzystuje się ją jako pokrycie ogrzewania podłogowego.
  2. Płynna konsystencja, dostosowuje się do powierzchni - Kolejną ważną zaletą anhydrytu jest to, że wykonana z niego wylewka jest samopoziomująca. Jak każda wylewka samopoziomująca jest łatwa do naniesienia (o narzędziach do przygotowania i rozprowadzania wylewki powiemy dalej), nie zmienia kształtu podczas schnięcia, dostosowuje się do kształtu podłoża i dobrze wypełnia wszystkie nierówności.
  3. Duża odporność mechaniczna - Dla użytkowników posadzki anhydrytowej ważna jest też jej odporność na odkształcenia i uszkodzenia w czasie użytkowania. Jest to materiał dość miękki i elastyczny, dlatego, wbrew pozorom, dobrze radzi sobie z uszkodzeniami mechanicznymi.
  4. Gładka powierzchnia - Do zalet wylewki anhydrytowej trzeba też dodać możliwość uzyskania wyjątkowo gładkiej powierzchni. Dzięki temu taka posadzka lepiej nadaje się pod materiały wykończeniowe (płytki, panele). Szlifowanie anhydrytu dodatkowo pozwala przystosować bardzo gładką powierzchnię pod panele (zwłaszcza winylowe) lub płytki ceramiczne.

Posadzki anhydrytowe mają też swoje wady. Przede wszystkim jest to zmniejszona odporność na wilgoć. Do minusów zalicza się też koszt wylewki w porównaniu z tradycyjnymi mieszankami cementowymi i betonowymi.

Większość wad lub ograniczeń tego materiału da się wypunktować dopiero porównując posadzkę anhydrytową z innymi typami wylewek. Na przykład jej duża odporność na uszkodzenia mechaniczne wcale nie jest najwyższa wśród materiałów wykorzystywanych do posadzek. Jako podkład pod niektóre rodzaje wykończeń może wymagać dodatkowego uzbrojenia siatką, co zwiększa koszt wylewki i czas wykonania podłogi.

Kiedy stosować wylewkę anhydrytową

Różne podkłady pod wykończenie podłogi

Jak widać, na podstawie powyższego zestawienia, wylewka anhydrytowa jest świetnym materiałem do wykańczania podłóg. Najlepiej stosować ją na pokrycie ogrzewania podłogowego, jednak nie zawsze jest najlepsza do wykonania podkładu pod płytki. Dlatego poniżej prezentujemy pokrótce kilka popularnych alternatyw dla anhydrytu.

Jeżeli chodzi o zwykłe posadzki (bez ogrzewania podłogowego), to standardowym materiałem do sporządzania wylewki jest beton. Stosuje się go najczęściej w budynkach przemysłowych i domach wykańczanych przez dewelopera (ze względu na uniwersalność i niską cenę). Koszt wylewki jest w tym przypadku najkorzystniejszy ze wszystkich opcji. Beton jest mocny, trwały i odporny na wilgoć. Jest też łatwiejszy do położenia (chociaż wymaga więcej pracy manualnej niż wylewka samopoziomująca). Nie ma dużego zagrożenia szybką zmianą objętości, która może prowadzić do pęknięć podczas schnięcia. Beton stosuje się tam, gdzie liczy się odporność na warunki atmosferyczne i duże obciążenia. Jednocześnie wylewka betonowa jest ciężka. Klasyczna wylewka przygotowana w miksokrecie nadaje się do tworzenia posadzek grubowarstwowych. Odradza się jej stosowanie na piętrach, w budynkach o mało wytrzymałym stropie. Jeżeli zastanawiasz się co będzie lepsze: anhydryt czy beton, to weź pod uwagę warunki panujące w pomieszczeniu i wytrzymałość stropu.

Kolejną alternatywą jest wylewka cementowa (zaliczana do betonowych, ale lżejsza i o bardziej jednolitej konsystencji). Różne formy wylewki cementowej stosuje się pod podłogi w mieszkaniach i budynkach użytkowych. Cement przygotowany fabrycznie może być przystosowany do produkcji wylewki samopoziomującej. Różnica między taką wylewką a anhydrytową, to większawaga i czas schnięcia. Jednocześnie mieszanki cementowe są tańsze i odporne na zwiększoną wilgoć w pomieszczeniach. Sprawdzą się tam, gdzie wylewka anhydrytowa będzie nieodpowiednia.

Zamiast wylewki można też zastosować suche wykończenie w postaci gotowych płyt suchego jastrychu, przyklejanych do podłoża lub układanych nad przygotowanym wcześniej układem rur ogrzewania podłogowego. Ten rodzaj wykończenia podłogi jest lekki, szybki w przygotowaniu, ale niestety dużo droższy niż jakiekolwiek wylewki.

Z powyższych powodów wylewka anhydrytowa sprawdzi się doskonale jako wylewka cienkowarstwowa wewnątrz budynków.

Wylewka anhydrytowa na podłogówkę

Wspomnieliśmy, że wylewka anhydrytowa samopoziomująca to opcja chętnie wybierana do przykrycia ogrzewania podłogowego. Jej skład i struktura doskonale nadają się do dokładnego pokrycia położonych rur. Dzięki temu nie powstają nieplanowane kanały powietrzne, które zaburzałyby prawidłowe rozchodzenie się ciepła po powierzchni. Jej zalety docenią szczególnie inwestorzy, którzy chcą uniknąć suchego wykończenia ze względu na cenę, ale potrzebują wylewki cienkowarstwowej, szybko schnącej i szczególnie gładkiej. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat wylewek.

Koszt wylewki

Zakupienie odpowiednich materiałów planuje się już przy tworzeniu projektu. Konieczne jest też przygotowanie kosztorysu, zwłaszcza jeżeli będziemy się starać o dopłaty albo musimy zaplanować kredyt przed budową czy remontem. Jaki jest koszt wylewki anhydrytowej w porównaniu do innych wylewek i podkładów? Poniżej prezentujemy cennik różnych rodzajów wylewki i pokrycia posadzki. Jest to uśredniony koszt wylewki, nie uwzględniający różnic zależnych od producenta, wykonawcy, lokalizacji i jakości materiałów.

Cennik wylewek

Rodzaj wylewki

Cena

Wylewka anhydrytowa

40-60 zł za m2

Wylewka cementowa samopoziomująca

30-40 zł za m2

Wylewka betonowa

30-40 zł za m2

Suche wykończenie (płyta jastrychowa)

100-150 zł za m2

Wybór posadzki cienkowarstwowej lub grubowarstwowej również ma wpływ na zmiany w cenniku. Z konieczności wylewka grubowarstwowa zużywa więcej materiału i jest droższa w przeliczeniu na metr kwadratowy. Wyraźnie widać dlaczego cena suchego jastrychu jest uważana za jedną z jego głównych wad. Natomiast koszt wylewki anhydrytowej nie wypada tak źle na tle całego cennika. Jest to opcja osiągalna dla przeciętnego właściciela budującego dom jednorodzinny.

Warto dodać, że w sklepach internetowych i stacjonarnych popularniejszym miernikiem jest cena za kilogram mieszanki. Przy pomocy prostego wzoru można przeliczyć ile powierzchni pokryje gotowa masa samopoziomująca. Wyliczamy objętość planowanej posadzki i mnożymy ją przez gęstość właściwą masy, podaną na opakowaniu.

Gdzie i jak położyć wylewkę?

Szczegółowe informacje dotyczące stosowania wylewki anhydrytowej i każdej wylewki samopoziomującej są niezbędne do prawidłowego wykonania posadzki. Tutaj wspomnimy tylko o tym kiedy wybrać jastrych anhydrytowy do pomieszczenia, jakie są najważniejsze etapy i narzędzia do kładzenia wylewki.

Zakup i położenie wylewki

Masę samopoziomującą kupuje się w postaci suchej, gotowej do wymieszania. Instrukcja dotycząca proporcji może się różnić w zależności od produktu, ale zawsze przydadzą się narzędzia takie jak:

  • wiertarka wolnoobrotowa z odpowiednią końcówką (mieszadło do zapraw)
  • głęboki pojemnik o grubych ścianach do wymieszania składników
  • kołki do wyznaczenia górnej granicy wylewki
  • poziomica
  • wałek kolczasty do odpowietrzenia anhydrytu
  • taśma dylatacyjna (lub inny materiał do wykonania dylatacji obwodowej)

Wielu wykonawców, nawet profesjonaliści, wykonuje pracę w zwykłym obuwiu gumowym. Jednak dobrym pomysłem jest założenie specjalnych nakładek z kolcami na podeszwę.

Niektóre firmy oferują przygotowanie wylewki z gotowej masy, przywożonej w specjalnej cysternie. Jest to na pewno rozwiązanie szybsze, ale też bardziej kosztowne.

Przed wylaniem masy należy wykonać dylatację obwodową. Najczęściej jest to taśma z pianki polimerowej, przyklejona pod ścianą na przewidywanym poziomie wylewki.

Jeżeli wylewamy mieszankę na podkład, to powinno się go dokładnie oczyścić, odkurzyć i zagruntować. Na wilgotnych powierzchniach najlepiej jest też położyć dodatkową folię izolacyjną. W przypadku ogrzewania podłogowego czyszczenie podkładu i położenie folii jest wykonywane przed położeniem rurek. Dlatego w takiej sytuacji tylko zalewamy warstwę rur, odpowietrzamy masę przed pozostawieniem jej do wyschnięcia. Schnięcie przeciętnej wylewki anhydrytowej trwa około 72 godzin. Jest to czas, w którym nie powinno się z nią nic robić. Z wygrzewaniem wylewki i kładzeniem wykończenia trzeba poczekać kolejne kilka dni. Po wyschnięciu posadzki przeprowadzamy szlifowanie anhydrytu. Szlifowanie anhydrytu przeprowadza się mechanicznie, przy użyciu papieru ściernego o odpowiedniej grubości ziarna (zalecana 40). W niektórych przypadkach może być konieczne położenie jeszcze jednej warstwy wyrównującej przed rozpoczęciem układania płytek lub paneli.

Pamiętajmy, żeby w czasie początkowego schnięcia nie narażać posadzki na żadne gwałtowne zmiany warunków atmosferycznych. Dotyczy to również działania promieni słonecznych.

Kiedy nie kłaść wylewki anhydrytowej?

Wylewka anhydrytowa świetnie sprawdzi się w pomieszczeniach takich jak pokój dzienny, pokój dziecka czy gabinet. Może być też stosowana w budynkach użyteczności publicznej – szkołach, przedszkolach, biurach. W łazience lub kuchni powinno się zastosować do niej dodatkową izolację np. z folii. Jeszcze lepiej będzie wybrać odpowiedniej jakości cement np. cementową masę samopoziomującą. Do pomieszczeń takich jak garaże, piwnice, kotłownie, hale produkcyjne – zwłaszcza umieszczone bezpośrednio nad gruntem, najlepiej zastosować wylewkę betonową. W żadnym wypadku wylewka anhydrytowa nie może być stosowana na zewnątrz.

Podsumowanie

Wylewka anhydrytowa to najlepsze rozwiązanie do domów jednorodzinnych i wszystkich miejsc, gdzie trzeba szybko wykonać posadzkę do codziennego używania. Jej skład pozwala uzyskać elastyczną, łatwo rozprowadzaną masę, która dobrze wypełni wszystkie nierówności i szczeliny podłoża. Anhydryt jest szczególnie polecany jako wykończenie ogrzewania podłogowego, ze względu na dobrą przewodność cieplną i możliwość dokładnego zalania rur. Posadzka anhydrytowa pozwala również uzyskać gładką powierzchnię, która dobrze nadaje się pod różnego rodzaju wykończenie z paneli i płytek. W niektórych przypadkach może być jednak konieczne uzbrojenie wylewki za pomocą specjalnej siatki.

Cena masy i koszt jej położenia może być wyższy niż w przypadku wylewek betonowych i cementowych, ale nie przekracza on możliwości finansowych większości inwestorów.

Źródła:

  1. Akademia Floor Ekspert, Wylewka anhydrytowa, a panele winylowe. Dodatkowa masa samopoziomująca, stosować czy nie?, w: https://www.akademiafloorexpert.pl/2021/09/10/wylewka-anhydrytowa-a-panele-winylowe-dodatkowa-masa-samopoziomujaca-stosowac-czy-nie/, dostęp 27.09.2023
  2. Krzysztof Burza, Wojciech Gunia, Co warto wiedzieć o jastrychach, w: https://www.ekspertbudowlany.pl/artykul/porady-eksperta/185764,co-warto-wiedziec-o-jastrychach, dostęp 27.09.2023
  3. Budownictwo ogólne, T.1 Materiały i wyroby budowlane, red. Bogusław Stefańczyk, Warszawa 2005 
ikona podziel się Przekaż dalej