Bodziszek cuchnący - opis, stanowisko, uprawa, porady
Bodziszek lekarski, bodziszek czerwony, czy bodziszek korzeniasty stanowią różne gatunki rodzaju bodziszków. Rośliny te mają różne zastosowanie i są wśród nich zielarskie rośliny lecznicze, jak bodziszek cuchnący. Bodziszek lekarski jest zielem dość mało znanym, a warto poznać jego cenne właściwości prozdrowotne, wykorzystywane przeciwkrwotocznie, przeciwnowotworowo oraz przeciwzapalnie. Przedstawiamy działanie lecznicze ziela bodziszka i doradzamy na jakie dolegliwości warto go stosować oraz jak przygotować napary i odwary.
Jeśli planujesz zlecić opiekę nad swoim ogrodem, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Bodziszek cuchnący - opis rośliny
Bodziszki - rodzaje i gatunki
Bodziszek cuchnący należy do rodziny bodziszkowatych, które obejmuje kilkaset gatunków rosnących na całym świecie, z wyjątkiem Antarktydy. Rodzaj bodziszek obejmuje rośliny jednoroczne, byliny, krzewy i półkrzewy. W Polsce, w naturze rośnie 15 gatunków bodziszków. Niektóre z nich uprawiane są w ogrodach jako rośliny ozdobne.
Przykładem jest bodziszek czerwony, bylina o pierzastych liściach i czerwonych kwiatach. Jest łatwą w uprawie rośliną okrywową. Tworzy zwarte kępy, zaś z czasem tworzy piękny kobierzec zielonych liści i kolorowych kwiatów. Roślinka ta kwitnie przez cały sezon i nadaje się także na rabaty bylinowe i brzeża. Bodziszek czerwony jest rośliną niewymagającą i łatwą w uprawie. Wyhodowano też liczne odmiany charakteryzujące się różną wielkością kęp i kolorem kwiatów. Inną, ciekawą rośliną ozdobną, wykorzystywaną w ogrodach do obrzeży i zadarniania, jest bodziszek korzeniasty.
Co ciekawe, do bodziszkowatych należą również popularne w Polsce pelargonie i geranium lub anginka. Nie są to rośliny rodzime, nadające się do uprawy w naszym klimacie. Zostały sprowadzone do Europy z Afryki. Dlatego też, pelargonie uprawiamy na balkonie jako rośliny jednoroczne lub wieloletnie. Natomiast geranium, czyli właściwie pelargonia pachnąca, uprawiane jest wyłącznie w domu jako roślina doniczkowa.
Jak wygląda bodziszek cuchnący i jakie jest jego zastosowanie
W Polsce bodziszek cuchnący jest rośliną pospolitą, występującą na terenie całego kraju. Jest to roślina jednoroczna lub dwuletnia. Występuje w lasach jesionowych, olchowych i wiązowych, także w zaroślach i na obrzeżach lasów. Często spotykany jest na stanowiskach ruderalnych, jak pobocza i torowiska kolejowe. Lubi gleby bogate w azot i próchnicze.
Roślina ta ma wygląd typowy dla bodziszków. Pierzaste, mocno powycinane, jasnozielone liście przybierają kształt trójkąta. Bodziszek kwitnie od maja do września, zaś jego kwiaty mają kolor karminowo różowy. Bodziszek cuchnący dorasta do wysokości około 50 cm. Roślina te stanowi naturalny kwiatek łąkowy i nie ma zastosowania ozdobnego. Nie jest uprawiana w ogrodach, jak na przykład bodziszek korzeniasty lub bodziszek czerwony. Roślina ta wydaje nieprzyjemny zapach, stąd pochodzi jego nazwa bodziszek cuchnący. Inna popularna nazwa to pychawiec.
Ziele bodziszka od wieków zbierane było w celach leczniczych. Zbierano go w okresie kwitnienia i wykorzystywano liście i kwiaty. W medycynie ludowej uważany był za lek na bielactwo. Rozgniecione ziele przykładano do ran i wrzodów. Natomiast odwarem leczono krwotoki z nosa, biegunki i czerwonki. Sprawdź także ten artykuł: Bodziszek kantabryjski - opis, wymagania, sadzenie, zimowanie.
Właściwości prozdrowotne i działanie lecznicze bodziszka cuchnącego
Jakie właściwości lecznicze ma ziele bodziszka cuchnącego
Ziele bodziszka stosowane jest do dziś i można go kupić w popularnych sklepach zielarskich. Bodziszek lekarski stosowany jest w formie odwarów i okładów. Z ziela bodziszka robimy płukanki, nasiadówki, odwary lub napary do przemywania i irygacji oraz do okładów i kompresów.
Bodziszek lekarski zawiera:
- olejek eteryczny,
- flawonoidy,
- kwasy fenolowe,
- witaminę C,
- garbniki,
- kwas jabłkowy, kwas cytrynowy,
- maltol,
- geraninę (goryczkę).
Działanie lecznicze:
- moczopędne,
- przeciwkrwotoczne i wzmacniające naczynia krwionośne,
- antywirusowe i bakteriobójcze,
- wzmacniające organizm,
- antyoksydacyjne,
- ściągające,
- przeciwzapalne,
- przeciwnowotworowe,
- przeciwbiegunkowe.
Działanie zewnętrzne bodziszka
Bodziszek cuchnący ma działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Działa też ściągająco i antyseptycznie. Dlatego też napary i odwary z bodziszka cuchnącego stosuje się zewnętrznie do przemywania skóry i śluzówek. Napary stosujemy do przemywania jamy ustnej oraz do inhalacji. Przemywa się nimi także cerę trądzikową, z wypryskami, na stłuczenia, rany naskórka oraz ropiejące rany. Bodziszek pomaga także na bielactwo, lecz wymaga to długotrwałego stosowania.
W zamierzchłych czasach ziele bodziszka nakładano na rany i wrzody w postaci maści. Obecnie okłady z bodziszka stosuje się na wszelkiego typu zmiany ropne. Okłady z bodziszka pomagają przy stanach reumatoidalnych oraz na łojotokowe zapalenie skóry.
Okłady z bodziszka wykorzystuje się także w schorzeniach okulistycznych, jak stany zapalne oczu i powiek, choroby białkówki, zapalenie rogówki oraz nadmierne łzawienie.
Zewnętrznie odwary z bodziszka lekarskiego stosuje się w ginekologii na stany zapalne narządów płciowych. Przemywanie pomaga także na świąd odbytu. Na hemoroidy robi się nasiadówki lub lewatywy z odwaru.
Zastosowanie wewnętrzne bodziszka
Odwar z bodziszka działa moczopędnie, dlatego też stosuje się go głównie na problemy z drogami moczowymi. Oczyszcza je z zanieczyszczeń mineralnych. Działa moczopędnie i reguluje gospodarkę wodną organizmu, dlatego stosuje się go na nadmierne nagromadzenie płynów w organizmie.
Bodziszek lekarski ma także dobry wpływ na wątrobę. Wspomaga leczenie stłuszczenia, stanów zapalnych, marskości i niewydolności wątroby.
Bodziszek cuchnący wzmacnia naczynia krwionośne. Dlatego wykorzystuje się go przy wszelkiego typu krwawieniach. Ziele bodziszka powinny pić kobiety zmagające się ze zbyt obfitymi krwawieniami oraz osoby mające problemy z krwawieniami z nosa.
Ma on działanie wzmacniające organizm. Dlatego też stanowi leczenie wspomagające przy chorobach, na przykład przeziębieniu. Napary pomagają też przy uporczywych biegunkach. Stosowane są także dla poprawy przemiany materii.
Jak przygotować i stosować napar i odwar z bodziszka cuchnącego
Ziele bodziszka cuchnącego możemy bez trudu kupić w popularnych sklepach zielarskich. Jeśli chcemy go zbierać samodzielnie, należy wybrać miejsce z daleka od dróg i zanieczyszczeń. Ziele zbieramy w czasie kwitnienia rośliny, w suche, słoneczne dni. Ziele suszymy w miejscu przewiewnym i zacienionym, nie w słońcu.
Aby przygotować wywar z bodziszka cuchnącego zalewamy 1 łyżkę ziela szklanką wody. Wywar gotujemy przez 15 minut na małym ogniu. Następnie odstawiamy do zaparzenia. W przypadku kuracji przeciwnowotworowej robimy mocniejszy wywar z 4 łyżek ziela na 1 szklankę wody. Wywar z bodziszka pijemy po pół szklanki 4 razy dziennie. Wywar przestudzony możemy także stosować do przemywania skóry, oczu oraz do lewatyw, kompresów, okładów, nasiadówek, irygacji i płukanek.
Napar z bodziszka robimy w proporcjach: 1 łyżka ziela na szklankę wody. Zalewamy ziele wrzącą wodą i odstawiamy do zaparzenia. Pijemy 3 razy dziennie po szklance. Herbatka z bodziszka cuchnącego jest delikatna w smaku. Napar można używać także do płukanek i kompresów.
Bodziszek cuchnący ma także cenne olejki eteryczne. Dlatego też doskonale nadaje się do inhalacji. Można go stosować jako wspomaganie leczenia infekcji górnych dróg oddechowych. Z ziela bodziszka cuchnącego robi się także nalewki, maceraty i maści. Maść wykorzystujemy na odleżyny lub rany. Aby zrobić maść musimy rozgnieść świeżą roślinę, czyli liście i kwiaty lub suche zioła. Dokładnie roztartą mieszankę łączymy z tranem i stosujemy zewnętrznie.