Grubosz - opis, rodzaje, wymagania, pielęgnacja, porady

Grubosz, czyli drzewko szczęścia

Grubosze kryją się pod łacińską nazwą Crassula. Są to oryginalne sukulenty o niezwykle ciekawym pokroju. Mają formę małego drzewka – nie bez powodu bardziej znane są pod nazwą „drzewko szczęścia”. W uprawie można spotkać bardzo wiele tych nietypowych roślin. W Polsce najbardziej popularnych jest dwóch reprezentantów: grubosz drzewiasty oraz grubosz jajowaty (w zasadzie to grubosz srebrzysty). Na uwagę zasługuje także grubosz szkarłatny, który ma piękne, wyraziste kwiaty. Co ciekawe, jeden gatunek grubosza – uwroć wodna występował naturalnie w Polsce. Niestety obecnie uważa się, że jest wymarły.

W sprzedaży można spotkać coraz więcej dekoracyjnych odmian o ciekawych liściach. Grubosze cieszą się niesłabnącą popularnością. Nie mają dużych wymagań, a ich piękne, mięsiste liście zwracają na siebie uwagę. Warto wiedzieć, że grubosze mogą być całkiem malutkie lub osiągać naprawdę bardzo duże rozmiary. Niektóre wyglądają jak miniaturowe drzewko w doniczce. Wszystko zależy od tego, jaką odmianę czy gatunek wybierzesz.

Roślina kryje się często pod nazwą „drzewko szczęścia”. Dzieje się tak dlatego, że roślina miała zwiastować pomyślność. Takie przekonanie jest widoczne w wielu językach. Kwiat nosi także nazwę „dollar plant” lub „money plant” – ma symbolizować przypływ gotówki. Na Dalekim Wschodzie grubosz jest nazwany „Jade Plant” – jadeitowym kwiatem. Jadeit jest kamieniem szczęścia i pomyślności. W Polsce jeszcze kilkadziesiąt lat temu nazywano go „bożym drzewkiem”.

Grubosz – charakterystyka rośliny

Grubosz jajowaty, czyli drzewko szczęścia, to roślina egzotyczna. Pochodzi z suchych i gorących terenów Afryki Południowej. W naturze jest to mocno rozgałęziony krzew, który nierzadko osiąga wysokości 2 m. Jednak w warunkach domowych to znacznie niższa roślina. Doniczkowe grubosze jajowate rosną powoli, ale są bardzo trwałe. Będą cieszyć oko przez naprawdę długi czas. Grubosz jajowaty ma charakterystyczne, błyszczące, mięsiste liście, oczywiście o jajowatym kształcie. Jak to u sukulentów – mają one za zadanie zbierać wodę, dzięki czemu roślina może przetrwać bez podlewania przez dłuższy czas. Kwiat ma mocną, zdrewniałą łodygę.

Grubosz drzewiasty natomiast to roślina o nieco bardziej charakterystycznym pokroju. Osiąga 1 m wysokości i wyglądem przypomina smukłe, rozgałęzione drzewo. Przy dobrej pielęgnacji może osiągnąć 1 m wysokości. Jego liście mają trochę inny kształt. Są większe niż u grubosza jajowatego, bardziej okrągłe. Zazwyczaj mają srebrzysto-niebieski kolor, ich brzegi są lekko czerwonawe, co tylko dodaje roślinie uroku.

Grubosze kwitną w uprawie domowej. Co prawda kwitnienie pojawia się rzadko, wyłącznie u osobników stojących w pełnym słońcu, a kwiat nie jest zbyt atrakcyjny. Nie zmienia to jednak faktu, że te rośliny doniczkowe mogą wydać kwiaty – drobne, białe lub różowe, wyrastają na szczycie pędów. Kwitnienie przypada na okres jesienno-zimowy.

Grubosz jajowaty – odmiany rośliny

Poza podstawowym gatunkiem, w uprawie pojawiają się także odmiany grubosza. Na niewielkich półkach dobrze sprawdzi się urocza ‘Minima’ – miniaturowa odmiana, która nie przekracza 60 cm wysokości. ‘Ubdulatifolia’ jest natomiast jedną z ciekawszych odmian. Ma liście o wyraźnie pofalowanych brzegach, bardzo atrakcyjne.

Na uwagę zasługują także odmiany o niecodziennych kolorach. ‘Tricolor’ ma na blaszkach kremowe, zielone i różowe smugi. ‘Variegata’ – kremowe i jasnozielone obrzeżenie. Niektóre odmiany mają liście w nietypowych kształtach. Najciekawsza chyba jest odmiana ‘Gollum’, niektórzy używają nazwy „uszy Shreka”. Ma ona ciekawe, rurkowate, zawinięte do środka i nieco dłuższe liście. U ‘Horn Tree’ liście są łopatkowo zakończone, co łudząco przypomina poroże łosia, a u ‘Hobbita’ mają lekko spiczasty koniec. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także: 10 najciekawszych kwiatów domowych – idealnie sprawdzają się w każdym domu.

Jak dbać o grubosza? Uprawa i stanowisko

Uprawa grubosza nie należy do trudnych zadań. Tak naprawdę wystarczy zapewnić mu odpowiednie warunki, a będzie dobrze rósł i się rozwijał. Przede wszystkim trzeba pamiętać, że kwiat potrzebuje dużej ilości słońca. Światło słoneczne jest niezbędne, by rósł. W półcieniu może stanąć w miejscu, a po dłuższym czasie w niesprzyjających warunkach, zacząć marnieć. W cieniu liście tracą kształt, blakną. Optymalnym rozwiązaniem będzie postawienie rośliny na oknie południowym. Wiele sukulentów, na przykład sansewieria cylindryczna czy epipremnum pinnatum lepiej radzą sobie z niedoborami słońca. Grubosz potrzebuje mocnego nasłonecznienia przez minimum 4 godziny dziennie.

Optymalna temperatura dla rośliny to 20-22 stopnie. To dlatego uprawa grubosza w domu jest tak mało wymagająca – zazwyczaj właśnie tak ciepło mamy w mieszkaniu. Te kwiaty doniczkowe poradzą sobie z temperaturą trochę wyższą, jednak już w niższej mogą marnieć. Nie można zapominać, że jest to roślina egzotyczna, pochodząca z Afryki.

Uprawa grubosza: ziemia do doniczki

Pielęgnacja rośliny będzie łatwiejsza, jeśli będzie miała odpowiednie podłoże w doniczce. I grubosz drzewiasty, i jajowaty wymagają luźnego podłoża, które będzie dość szybko przesychać. Najlepiej sprawdzi się ziemia dla kaktusów i sukulentów – specjalna mieszanka o optymalnych proporcjach piasku do torfu i ziemi. Aby ją rozluźnić można dodać trochę piasku gruboziarnistego (w proporcji 3 garście mieszanki, 1 garść piasku).

Doniczka dla grubosza powinna być wyposażona w dziurki na dnie, by woda mogła swobodnie wypływać na podstawkę. Dodatkowo trzeba zapewnić jej odpowiednią warstwę drenażu. Na dno doniczki wysypuje się mniej więcej 2 cm drobnych kamyczków. Tyle powinno wystarczyć, by grubosz nie miał mokrych korzeni. To powoduje gnicie. Sukulenty to kwiaty doniczkowe, które nie przepadają za nadmiarem wody w podłożu. Wręcz wolą przesuszanie.

Grubosz – pielęgnacja i uprawa krok po kroku

Drzewko szczęścia nie należy do najbardziej wymagających roślin doniczkowych. Jak wszystkie sukulenty, w tym grudnik czy sansewieria cylindryczna, ma małe oczekiwania względem wody czy nawożenia. Pielęgnacja skupia się raczej na nieprzeszkadzaniu roślinie w swoim powolnym, wytrwałym rozwoju.

Kwiaty należy podlewać obficie. Nadmiar wody po około 30 minutach można wylać z podstawki. Podlewanie należy powtórzyć dopiero, kiedy ziemia w doniczce już przeschnie. I to bardzo mocno – musi być wyraźnie sucha. Dlatego podlewanie grubosza może wypadać nawet 1-2 razy w miesiącu. A zimą jeszcze rzadziej. Pierwszą oznaką, że grubosz jest przelany, jest utrata jędrności przez liście. Jeśli natomiast liście zaczną żółknąć i odpadać, może okazać się, że nawadnianie jest zbyt częste.

Warto pamiętać, że te kwiaty doniczkowe nie znoszą zraszania. Krople wody na liściach to pierwszy krok do poważnej choroby grzybowej. Trzeba jednak zadbać, by roślina nie stała zbyt blisko kaloryfera, bo suche powietrze także nie jest dla niej szczególnie korzystne.

Jak dbać o grubosza poza tym? Doniczkowe grubosze mogą potrzebować nawożenia. Brak składników odżywczych sprawia, że liście tracą połysk, stają się mniejsze i mogą żółknąć. Pielęgnacja grubosza polega więc także na podawaniu lekkiego nawozu mineralnego, najlepiej mocno rozcieńczonego. Można zastosować także aplikatory lub pałeczki nawozowe. Nawóz płynny podaje się mniej więcej co 4 tygodnie (na przykład podczas comiesięcznego podlewania). W okresie zimowym roślina musi przejść w stan spoczynku. W tym czasie kwiat nie powinien być ani podlewany, ani nawożony. Zimowa uprawa rośliny nie różni się niczym, nawet jeśli okaz zakwitnie.