Jodła pospolita - opis, występowanie, sadzenie, uprawa, cięcie

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Katarzyna BarczykDrukujUdostępnij

Jodła pospolita - charakterystyka i występowanie

Jodła pospolita (Abies alba) określana jest również jako jodła biała. Mówimy o gatunku drzewa zaliczającego się do rodziny sosnowatych. W stanie naturalnym jodła zwyczajna spotykana jest głównie na terenach środkowej oraz południowej Europy. Występowanie w Polsce pokazuje granicę pomiędzy Europą Zachodnią oraz Europą Wschodnią. Drzewo potrafi dorastać nawet do 60 metrów wysokości. Przy czym wyróżnia się bardzo wąskim pokrojem. Na szczycie drzewa wyróżnia się bocianie gniazdo, ponieważ wierzchołek jodły zdaje się być jakby odcięty od całej reszty. Kora w zależności od odmiany, najczęściej przybiera jasnoszary kolor. Bardzo często kora jest pokryta pęcherzykami żywicy.

Pędy porastane są przez spłaszczone igły, które przybierają ciemnozielone zabarwienie. Nie są one zbyt długie, ponieważ osiągają one maksymalnie do 2,5 cm długości. W okresie kwitnienia pojawiają się kwiaty żeńskie oraz męskie. Te pierwsze tworzą wyprostowane szyszki. Natomiast kwiaty męskie rozpoznamy po tym, że są to kotki, które pojawiają się między igłami. Po okresie kwitnienia, który trwa od kwietnia do maja, zaczynają wyrastać szyszki. Są one dość imponujące, ponieważ dorastają nawet do 15 cm długości. W zależności od odmiany najczęściej są koloru zielonego.

Odmiany jodły pospolitej

Jodła pospolita jest jednym z najczęściej wybieranych drzew do naszych ogrodów. Jednak warto zobaczyć, jak wiele jest możliwych odmian, które różnią się nie tylko pokrojem, ale również zabarwieniem igieł, a także maksymalną wysokością drzew. Wśród popularnych odmian, wyróżnić możemy takie okazy jak:

• Jodła zwyczajna ‘Loucany’ - jest to karłowe drzewo, które dorasta maksymalnie do 1 metra wysokości. Cechą charakterystyczną odmiany jest nieregularny pokrój. Igły o ciemnozielonym zabarwieniu nie są zbyt długie. Jednocześnie posiadają one bardzo małe szyszki. Ta odmiana doskonale sprawdza się nie tylko do gruntu, ale również do uprawy pojemnikowej.
• Jodła zwyczajna ‘Ibergeregg’ - niewysokie drzewo, które dorasta maksymalnie do 1,5 metra wysokości. To, co wyróżnia tego iglaka, to asymetryczny pokrój, który może przypominać drzewko bonsai. Igły o ciemnozielonym zabarwieniu, stają się znakomitym tłem dla atrakcyjnych jasnozielonych przyrostów. Odmiana ma niepozorne szyszki, natomiast jej kora przybiera szarobrązowy odcień.
• Jodła zwyczajna ‘Compacta’ - cechą charakterystyczną tej odmiany są ciemnozielone igły, które pod spodem wyróżniają się białymi obrzeżami. Drzewo cechuje się sporym przyrostem, jednak docelowo dorasta do ok. 3 metrów wysokości. Igły cechują się żywo-zielonym odcieniem. Drzewo ma niewielkie wymagania uprawowe. Dlatego występowanie w naturalistycznych ogrodach na stanowisku półcienistym lub słonecznym, jest często spotykane.
• Jodła zwyczajna ‘Pendula’ - bardzo charakterystyczne drzewo o zwisającym pokroju, dorasta maksymalnie do 6 metrów wysokości. Po raz pierwszy jej występowanie odnotowano we Francji w 1835 roku, gdzie została ona wyselekcjonowana. Jodła zwyczajna tej odmiany dorastają maksymalnie do 10 metrów wysokości. Natomiast osiąga aż do 2 metrów średnicy, co bardzo mocno wyróżnia się na tle innych odmian. Występowanie tej odmiany w ogrodach jest bardzo powszechne.
• Jodła pospolita ‘Shares World’ - jest to odmiana, która posiada bardzo charakterystyczne igły, które są niemalże nastroszone. Przez co jej pędy wyróżniają się bardzo ciekawym wyglądem. Odmiana ta ma małe szyszki, natomiast kora przybiera szary odcień.

Ceny jodły pospolitej

Będąc zainteresowanym zakupem jodły pospolitej, ponieważ wiemy, jaka jest jego charakterystyka, z pewnością chcemy się dowiedzieć, w jakiej cenie dostępne są poszczególne odmiany. W ten sposób przekonamy się, na ile okazów możemy sobie tak naprawdę pozwolić. Dobrze jest zrobić również porównanie z innymi gatunkami iglaków.

Jodła zwyczajna - wymagania uprawowe

Zaletą jodły pospolitej są przede wszystkim dekoracyjna kora, szyszki oraz igliwie. Należy jednak mieć na uwadze, iż jej wymagania uprawowe są dość wysokie. Drzewo będzie najlepiej rosło na stanowisku słonecznym lub ewentualnie półcienistym. Należy jednocześnie pamiętać o tym, że najlepiej iglaki tego gatunku będą rosły na żyznym podłożu, które będzie wyróżniać się lekko kwaśnym odczynem.

Decydując się na uprawę jodły pospolitej, powinniśmy zadbać o jej odpowiednie nawodnienie, ponieważ jest wrażliwa na suszę. Ponadto zabójcze dla iglaków będą mroźne zimy. Dlatego jej występowanie jest zauważane przede wszystkim na terenie Zachodniej oraz Północnej Polski. Natomiast w pozostałych regionach Polski, sadzonki mogą mocno przemarzać. Niestety jodła pospolita nie jest zbyt odporna na zanieczyszczenia powietrza, dlatego jej występowanie w bardzo dużych aglomeracjach jest dość ryzykowne. Sprawdź także ten artykuł: Jodła koreańska – opis, zdjęcia, wymagania, cięcie, porady.

Pielęgnacja jodły pospolitej

Charakterystyka jodły pospolitej jest na tyle atrakcyjna, iż warto poświęcić sporo uwagi i czasu na zabiegi pielęgnacyjne, aby nasze drzewo rozwijało się w sposób prawidłowy. Bardzo ważne jest regularne nawadnianie sadzonek, szczególnie w czasie suszy. Jodła zwyczajna bardzo szybko reaguje na niedobór wody. Młode drzewka lub jodły posadzone w regionach, w których zimy są mroźniejsze, będą wymagać odpowiedniego okrycia. Najlepiej do tego celu sprawdzi się agrowłóknina.

Jodła pospolita - ciekawostki

Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, iż jodła pospolita posiada właściwości lecznicze, które są wykorzystywane w medycynie naturalnej. W celach leczniczych wykorzystuje się przede wszystkim młode pędy, igły oraz szyszki. Substancje zawarte w olejkach wytwarzanych przez jodłę, wykazują działanie przeciwzapalne, a także wykrztuśne. Ponadto można wspomnieć także o tym, że środki pozyskiwane z jodły pospolitej, są wykorzystywane przez osoby cierpiące na reumatoidalne zapalenie stawów.

Charakterystyka leków naturalnych pokazuje, że wyciąg z jodły pospolitej bardzo często znajduje się w syropach pomagających odkrztuszać wydzielinę. Ciekawostki dotyczące wykorzystania jodły pospolitej mówią nam o zastosowaniu wyciągu z szyszek i pędów w leczeniu infekcji dróg moczowych. Ponieważ te części drzewa wykazują działanie bakteriobójcze. Kolejne ciekawostki dotyczą tego, iż szyszki są chętnie wykorzystywane w przemyśle perfumeryjnym.

Charakterystyka drewna jodłowego

Do mało znanej ciekawostki zalicza się również to, iż kora produkuje żywicę, która wykorzystywana jest przy produkcji terpentyny. Natomiast samo drewno jodły w przemyśle meblarskim zajmuje ok. 10% udziałów. W końcu jodła pospolita ma bardzo duże wymagania uprawowe, przez co pozyskiwane drewno jest bardzo drogie. Charakterystyka takiego drewna pokazuje, że posiada ono najmniej żywicy, mimo iż kora ją dość intensywnie produkuje.

Drewno jodłowe jest dość miękkie, a także odpornne na wodę i powietrze. Ciekawostki pokazują, że z takiego drewna najczęściej wytwarza się instrumenty muzyczne. Wymagania dotyczące obróbki są nieco większe w porównaniu do świerku. Jednak charakterystyka takiego drewna jest o wiele korzystniejsza, przez co wykorzystywane jest ono głównie do konstrukcji w budownictwie wodnym.