Perukowiec w ogrodzie – odmiany, wymagania, uprawa, pielęgnacja
Swoimi puszystymi owocostanami i wspaniałym ubarwieniem liści zapewnia perukowiec w ogrodzie szalony jesienny finał sezonu. Wymagania tego efektownego krzewu, zarówno na rabacie jak i w pojemniku, są bardzo skromne. Nazwa „perukowiec” jest bardzo trafna, ponieważ jego nadmuchane niczym wata cukrowa i filigranowe zarazem owocostany, całkowicie okrywające krzew przypominają kunsztownie upięte włosy albo barokową perukę.
Jeśli planujesz zlecić opiekę nad swoim ogrodem, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Perukowiec podolski i jego barwne odmiany
Pochodzenie i wygląd perukowca
Do botanicznego rodzaju perukowiec (Cotinus) należy (wg The Plant List) osiem gatunków. W naturze występują w umiarkowanych regionach Eurazji oraz na wschodzie Ameryki Północnej. Rośliny są uprawiane w ogrodach jako kwitnące krzewy ozdobne, a największą popularnością cieszy się perukowiec podolski (Cotinus coggygria) oraz jego odmiany hodowlane.
Perukowiec podolski czuje się dobrze na południu Europy, na Bałkanach, w Mołdawii i południowej Ukrainie, ale również na Kaukazie, w Azji Mniejszej, Pakistanie, Indiach i Chinach. Porasta kamieniste zbocza, bywa składnikiem luźnych drzewostanów, najlepiej kiedy gleba jest wapienna.
Te krzewy ozdobne o płaskim systemie korzeniowym osiągają średnią wysokość 3-5 m i są raczej rozłożyste i gałęziste. Nie tylko wiechowate kwiatostany stanowią w ogrodzie ozdobę, dochodzą do tego również szkarłatne do pomarańczowoczerwonych jesienne liście. Istnieją też odmiany o zielonych liściach, a nawet ciemnoczerwonych. Niezależnie od koloru krzewu, pędy perukowca podolskiego są sierpowato wygięte. Przyrastają rocznie 30-40 cm, co należy wziąć pod uwagę sadząc krzew w ogrodzie.
Kwiat, a właściwie kwiatostan, perukowca ma wielkość od 10 cm do nawet 20 cm w zależności od odmiany. Pojedyncze właściwe kwiaty są niepozorne i mają średnicę około 3 mm; niezwykły efekt tworzą dopiero filigranowe kwiatostany. Uprawa krzewu jest tym łatwiejsza, że wymagania ma niewielkie, a na dodatek bez problemu wytrzymuje temperatury rzędu -20°C. Dotyczy to szczególnie dorosłych roślin, które wykazują wysoką odporność i nie sprawiają ogrodnikom żadnych kłopotów.
Odmiany perukowca podolskiego o barwnych liściach
Jeszcze bardziej popularne od zielonolistnego gatunku botanicznego perukowca podolskiego są jego barwne odmiany. Oto kilka z nich, a wśród nich perukowiec czerwony i perukowiec żółty:
- Cotinus coggygria 'Royal Purple' – perukowiec czerwony, odmiana o oryginalnej barwie liści i efektownych kwiatostanach. Ciemnopurpurowe liście połyskują metalicznie, tworząc niepowtarzalny kontrast z zielenią trawnika albo szmaragdem żywopłotu. Jesienią przebarwią się na kolor jaskrawoczerwony.
- Cotinus coggygria 'Mincofla20' – czerwona odmiana perukowca o puszystych, pięknych kwiatostanach. Liście mają wiosną kolor purpurowoczerwony, latem zielony, a jesienią stają się intensywnie czerwone do pomarańczowych.
- Cotinus coggygria 'Velvet Cloak' – liście tej odmiany mają intensywny, fioletowobordowy kolor, są węższe niż u gatunku botanicznego. Jesienią przybierają barwę pomarańczowoczerwoną. W wiechowatych kwiatostanów powstają czerwonobordowe, puszyste peruki.
- Cotinus coggygria GOLDENSPIRIT'Ancot' – perukowiec żółty, odmiana o liściach koloru złotego. Jesienią przebarwiają się na pomarańczowo. Kwiatostany są efektowne, puszyste i delikatne, w kolorze różowym.
- Cotinus coggygria SMOKEYJOE'Lisjo' – istnieją też odmiany hodowlane o zielonych liściach; u ‘Lisjo’ zmieniają barwę jesienią pomarańczową do czerwonej. Kwiat jest drobny, ale zebrany w duże wiechy tworzy potem efektowne, różowe owocostany-peruki. Jak większość odmian perukowca, ma niewielkie wymagania glebowe i pielęgnacyjne.
- Cotinus coggygria 'Kanari' – krzewiasta odmiana perukowca o liściach seledynowych, przebarwiających się jesienią na żółto. Zielonkawożółte, drobne kwiaty tworzą wiechy, z których rozwijają się puszyste, kremowe owocostany.
Podczas gdy perukowiec imponuje jesienią swoim jaskrawym przebarwieniem liści oraz puszystymi owocostanami, jego kwitnienie jest mało spektakularne. Trwa zwykle od czerwca do lipca, a jeśli krzew rośnie w miejscu osłoniętym, kwiaty mogą się rozwijać od maja do sierpnia. Pięciopłatkowe, obupłciowe kwiaty mają średnicę ok. 3 mm. Sprawdź także ten artykuł na temat uprawy perukowca podolskiego w ogrodzie.
Uprawa i pielęgnacja perukowca podolskiego w ogrodzie
Stanowisko dla ozdobnego krzewu i zastosowanie w ogrodzie
Swoje optimum rozwija perukowiec podolski na słonecznym, ciepłym i osłoniętym stanowisku. Toleruje wprawdzie półcieniste miejsce, jednak jego wygląd odbiega wówczas od oczekiwań ogrodnika. Może rosnąć również w pojemniku na tarasie. Jego wymagania co do podłoża nie są wygórowane. O ile gleba będzie dobrze przepuszczalna, z lekkim do średniego udziałem wapnia, perukowiec chętnie rozwinie swoje korzenie. Nie jest zadowolony jedynie z mocno kwaśnego podłoża. jeśli gleba jest zbyt gliniasta, powinno się dać domieszkę drobnego żwiru i piasku.
Jeśli chodzi o krzewy perukowca czerwonolistne, muszą mieć zapewniony dostęp do słońca, aby dobrze rosnąć i wybarwiać należycie swoje liście. Stanowisko w pełnym słońcu jest w takim wypadku koniecznością. Zbyt duże zacienienie prowadzi do zahamowania wzrostu, krzew nie tworzy wówczas bujnych kwiatostanów, ogranicza liczbę i wielość puszystych peruk owocostanów i rozwija mniejsze liście. Również jesienne przebarwienie nie jest odpowiednio intensywne.
Perukowiec czerwony, żółty czy zielony doskonale nadaje się do roli solitera na powierzchni trawnika. Jego jedyne w swoim rodzaju owocostany oraz, w zależności od odmiany, raz jasnozielone, raz ciemnoczerwone liście, przebarwiające się pięknie jesienią, przyciągają spojrzenia wszystkich bywalców ogrodu. Można jednak te kwitnące krzewy ozdobne komponować z bylinami (na przykład juka ogrodowa albo krzew mojżeszowy, czyli dyptam), trawami ozdobnymi, jak na przykład rozplenica japońska Pennisetum alopecuroides) oraz innymi krzewami. Rozplenica japońska jest najbardziej odporną na mróz trawą ozdobną. Juka ogrodowa (a właściwie juka karolińska) również nadaje się do uprawy w naszych warunkach.
Sadzenie perukowca oraz jego pielęgnacja
Perukowiec daje się sadzić w ogrodzie zarówno wiosną, jak i jesienią. Koniecznie trzeba zachować odpowiednią odległość między sadzonkami. Wynosi ona zwykle połowę szerokości dorosłego krzewu i zależy od odmiany. Perukowiec podolski nie koniecznie musi być eksponowany pojedynczo; dobre wrażenie robi w otoczeniu innych roślin ozdobnych, a nawet w formie żywopłotu. Szczególnie wtedy ważne są odpowiednie odstępy między krzewami, których szerokość dochodzi często do dwóch metrów.
Uprawa perukowca jest nieskomplikowana nie tylko pod względem wymagań glebowych, ale też dalszej jego pielęgnacji. Kiedy pod koniec jesieni wiechy owocostanów więdną, trzeba je wtedy ściąć. Tylko młode, świeżo posadzone krzewy powinny być podczas wysokich temperatur obficie podlewane. Młodym perukowcom warto też zapewnić zimową osłonę. Nawet jeśli roślina jest zasadniczo mrozoodporna, to pędy młodych egzemplarzy mogą jeszcze ulec uszkodzeniu. Nawożenie krzewów perukowca w ogrodzie nie jest konieczne.
Przycinanie perukowiec podolski znosi bardzo dobrze. Zabieg można wykonać przez cały rok o dowolnej porze. Zwykle wystarcza jednak tylko prześwietlenie krzewu, a radykalne cięcie można zastosować, jeśli:
- krzew nie był dotąd w ogóle przycinany albo tylko w minimalnym stopniu,
- krzew jest już stary.
Przycinając w radykalny sposób krzew perukowca należy liczyć się z tym, że w następnym roku nie wytworzy kwiatostanów.
Również rozmnażanie perukowca podolskiego nie przysparza ogrodnikom-amatorom szczególnych trudności. Najlepiej wykonać ten zabieg wiosną w formie ukorzeniania odkładów. Pęd boczny przykrywa się ziemią tak, aby nad powierzchnię wystawała końcówka pędu o długości około 30 cm. po ukorzenieniu młode rośliny oddziela się od rośliny macierzystej i przesadza na wybrane miejsce.
Perukowiec podolski – efektowny i atrakcyjny krzew ozdobny
Krzewy ozdobne pokryte puszystą „watą cukrową” są marzeniem każdego ogrodnika. Perukowiec podolski i liczne jego odmiany zapewniają niezwykły, przyciągający wzrok widok, a do tego nie wymagają ani specjalnych warunków, ani pielęgnacji. Perukowiec doskonale nadaje się do roli solitera na powierzchni trawnika albo jako towarzystwo do innych krzewów i bylin.
Kto lubi egzotykę i pełne osobliwości rośliny, z pełnym przekonaniem może uprawiać perukowce. Niemniej jednak perukowiec nada się również do bardziej konserwatywnego ogrodu, a jego niezwykłe kwiatostany i barwne liście będą ozdobą na koniec sezonu. Duża odporność i wytrzymałość na suszę pozwalają na sadzenie perukowca w dużych donicach na tarasie i balkonie.