Ciemiernik - odmiany, stanowisko, uprawa, pielęgnacja, kwitnienie

Ciemiernik biały helleborus niger i inne gatunki ciemierników

Ciemiernik ogrodowy i ciemiernik we florze Polski

Ciemiernik to rodzaj roślin należących do rodziny jaskrowatych. Tak jak one jest ciekawy i piękny, ale różni się wieloma szczegółami. Przede wszystkim ta urocza roślina kwitnie w innym momencie – kwitnienie przypada na czas, kiedy inne rośliny już są w uśpieniu. Najczęściej jest to okres od grudnia do lutego, niektóre gatunki i odmiany zaczynają kwitnienie dopiero pod koniec marca.

Ciemiernik ma swoich przedstawicieli we florze Polski. Ciemiernik czerwonawy (ciemiernik czerwony lub purpurowy) to roślina o ciemnych kwiatach, która w naszym kraju jest objęta całkowitą ochroną gatunkową. Drugi gatunek rosnący dziko w Polsce to ciemiernik zielony. Ta niepozorna roślinka pochodzi z Austrii i tam jest bardziej powszechna. W Polsce to efemerofit, a czasami traktuje się go jak ciemiernik ogrodowy – uprawiany na rabacie wspaniale się prezentuje.

Poza tym w ogrodzie lub w doniczce można spotkać także inne gatunki. Najbardziej popularnym z nich jest ciemiernik biały. To gatunek o przepięknych kwiatach i szerokim zastosowaniu. W uprawie pojawiają się także ciemiernik cuchnący i ciemiernik kaukaski oraz ciemiernik korsykański. Ciemiernik cuchnący ma ciekawe kwiaty – wyglądają nieco inaczej niż u innych gatunków, układają się na wzniesionym pędzie i są bardzo drobne. Ciemiernik cuchnący jest ceniony jako roślina ozdobna, ale nie jest tak popularny jak ciemiernik biały.

Najmniej powszechny z nich jest ciemiernik kaukaski i ciemiernik korsykański. Ich sadzonki możesz spotkać w sklepach ogrodniczych pod innymi nazwami. Rośliny mają bardzo ciekawe, jasnozielone kwiaty. Ciemiernik korsykański jest niepozorny i niewysoki. Wszystkie gatunki, także ciemiernik cuchnący czy ciemiernik kaukaski, są trujące! Ich liście i kwiaty są toksyczne dla ludzi i zwierząt.

Najbardziej popularny ciemiernik biały helleborus niger

Ciemiernik biały Helleborus niger wyróżnia się spośród swoich kuzynów. Jest tak samo niewielki jak ciemiernik czerwonawy (ciemiernik czerwony), ale jego białe kwiaty są o wiele bardziej atrakcyjne niż te, które wytwarza ciemiernik kaukaski czy ciemiernik korsykański. Ma atrakcyjne, pięciopłatkowe kwiaty z dużym żółtym środkiem złożonym z licznych pylników. Kwiaty mogą mieć aż 12 cm średnicy! To bardzo dużo jak na tak małą roślinę – biały ciemiernik ogrodowy osiąga aż 30 cm wysokości.

Najciekawszy jest okres kwitnienia. Ciemiernik biały przy ładnej pogodzie zakwita… w grudniu, w okresie Bożego Narodzenia. A przy niskich temperaturach i słocie, kwiaty pojawiają się około trzy tygodnie później. Na roślinie utrzymują się aż do marca, chociaż to zależy od konkretnej odmiany.

Ciemiernik biały ma zimotrwałe, ciemnozielone liście. Są skórzaste i mają dłoniasty kształt. Osadzone na grubych ogonkach, wyrastają wprost z ziemi. Tworzą luźną kępę, co dodaje roślinie ogromnego uroku. Co ciekawe łacińska nazwa rośliny brzmi Helleborus niger, co oznacza ciemiernika czarnego. Nazwa zaczerpnięta jest z tego, że kłączowe korzenie rośliny są niemal całkowicie czarne.

Ciemiernik biały Helleborus niger i jego odmiany

Zarówno ciemiernik kaukaski, jak i ciemiernik cuchnący czy ciemiernik wschodni mają bardzo niewiele odmian uprawnych. Ciemiernik biały ma ich znacznie więcej, ale trzeba przyznać, że ich liczba także nie jest jakaś szczególnie duża. Najczęściej można spotkać ciemiernik ‘Christmas Carol’. Jest on nieco wyższy niż typowy gatunek – ma około 50 cm wysokości i zazwyczaj zakwita na Boże narodzenie. Jego pielęgnacja nie należy do wymagających.

Na uwagę zasługują także dwie inne odmiany:

- ciemiernik ‘Praecox’, który kwitnie już jesienią i ma mniejsze kwiaty o średnicy do 8 cm. Jest maksymalnie odporny na mróz;

- ciemiernik ‘Snowstorm’ ma śnieżnobiałe kwiaty pojawiające się już w styczniu i około 30 cm wysokości. Tworzy gęste kępy i ma zielone piękne liście. Wyróżnia się ogromną odpornością na niesprzyjające warunki pogodowe. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kwiatach i roślinach ozdobnych.

Ciemiernik ogrodowy i doniczkowy

Ciemiernik biały w ogrodzie – sadzenie i stanowisko

Ciemierniki można kupić w postaci niewielkich sadzonek w doniczce lub rozmnażać je z nasion. Można je także pozyskać przesadzając do ogrodu sadzonki od znajomych lub dzieląc kępy na części. Jednak należy pamiętać, że niektóre gatunki, jak ciemiernik czerwonawy, są pod ochroną w stanie dzikim. Nie można ich ani przesadzać, ani zbierać ich nasion.

Ciemierniki mają bardzo podobne wymagania. Rzadko zdarza się, by rośliny z tego samego rodzaju wymagały tych samych warunków, ale w tym przypadku tak jest. Wskazówki, jak uprawiać ciemiernik biały będą pomocne także podczas uprawy innych gatunków, jak ciemiernik kaukaski, ciemiernik cuchnący czy ciemiernik czerwonawy (oczywiście, jeśli roślina sama zawita do twojego ogrodu). Wszystkie są mrozoodporne – i to aż do -35 stopni Celsjusza!

Nasiona wysiewa się w maju i w czerwcu w doniczce lub bezpośrednio w ogrodzie. Kiedy sadzić rośliny? Najlepiej w czerwcu lub w lipcu, ale nie w czasie największych upałów. Rośliny potrzebują ziemi dobrze przekopanej, nawiezionej i głęboko uprawionej. Optymalnie żyznej i próchniczej. Do tego lubią lekko zacienione stanowiska, osłonięte od mrozu. Jeśli zdecydujesz się uprawiać ciemierniki z sadzonek z doniczek, koniecznie pamiętaj, by nie sadzić ich głęboko. Im płycej, tym szybciej wzejdą i wypuszczą kwiaty.

A może ciemiernik w doniczce?

Ciemierniki to niewysokie rośliny. Z tego względu świetnie nadają się do uprawie w doniczkach. Najczęściej można spotkać je w ogrodzie, ponieważ są niezwykłą ozdobą zimą, ale w uprawie balkonowej lub nawet w domu wspaniale się sprawdzają. Są piękną ozdobą świąt Bożego Narodzenia.

Ciemierniki w doniczce nie mają dużych wymagań. Można je wysiać lub zostawić sadzonkę, przesadzając ją, jeśli to konieczne, do większego pojemnika. Uprawa ciemiernika w doniczce może wymagać intensywniejszego podlewania. Ziemia w doniczce szybciej przesycha, więc zwłaszcza na początku, latem, kiedy roślina wschodzi, może potrzebować więcej wody. Doniczki uprawiane na balkonie mogą na nim zostać nawet na zimę. Upewnij się tylko, że nie przemarzną – znajdź dla nich osłonięte przed wiatrem, cieplejsze miejsce. Na pewno będą się świetnie rozwijać.