Gazania w ogrodzie - odmiany, uprawa, podlewanie, kwitnienie
Gazania to najczęściej roślina jednoroczna, z rodziny astrowatych, pochodząca z Afryki. W Polsce występuje kilka jej odmian, lecz nie należy do powszechnych. Coraz częściej spotykamy ją na balkonach, ogrodach i skalniakach. Czy uprawa gazanii jest zajmująca i trudna? Jak zadbać o tę niepowtarzalną, ciepłolubną roślinę, by kwitła przez całe lato i jesień?
Jeśli planujesz zlecić opiekę nad swoim ogrodem, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Gazania – charakterystyka i odmiany
Kwiat gazania - opis
Ta rosnąca naturalnie w ciepłym klimacie roślina dorasta tylko do 10 cm. Jej kwiaty otwierają się każdego dnia tylko na kilka godzin od 10 do 16. Płatki kwiatów zamykają się przy pochmurnej pogodzie. Spośród innych kwiatów jak np. fiołek afrykański, czy żonkil, które lubią stanowiska półcieniste, gazania wyróżnia się tym, że potrzebuje światła.
W zależności od odmiany ma kwiaty różnej wielkości o wielu kolorach. Ich płatki mogą być jednokolorowe, pasiaste lub w plamki. Najczęściej spotykane gazanie są barwy żółtej, rzadziej czerwonej, białej, kremowej, fioletowej, różowej, pomarańczowej czy brązowej. Języczkowe oraz rurkowate kwiaty wyrastają na krótkich szypułkach tworzących koszyczki. Podłużne liście ułożone są w rozety.
Gazania w ogrodzie kwitnie od wiosny przez całe lato aż do późnej jesieni. Doskonale prezentuje się na skalniakach, skarpach oraz rabatach. Kwiat gazania sprawdza się jako kwiat cięty. Hodowcom udało się uzyskać w wyniku skrzyżowania kilku gatunków mieszańce wieloletnie.
Najpopularniejsze gatunki gazanii
- Gazania lśniąca, czyligazania rigens lub gazania splendens ma wydłużone liście pokryte z zewnątrz szorstkimi włoskami a od spodu owłosione biało. Jej kwiaty wybarwione są jaskrawo i przypominają miniaturowe gerbery. Gazania rigens kwitnie od czerwca aż do pierwszych przymrozków. Gazania błyszcząca to odmiana uchodząca za rośliny jednoroczne, jednak możliwe jest jej przezimowanie.
- Gazania x hybrida to w naszych warunkach rośliny jednoroczne o wzniesionych pędach i kwiatach do 10 cm średnicy. Kwitnie od czerwca do późnej jesieni. Doskonała na rabaty i do uprawy w pojemnikach.
- Gazania wielkokwiatowa to również rośliny jednoroczne. Kwitnie przez całe lato. Bardziej wymagająca niż gazania błyszcząca i trudniejsza w uprawie. Jest to jedna z najpiękniejszych odmian gazanii.
- Gazania linearis to gazania wieloletnia o kwiatach przypominających stokrotki, osiągających 8 cm średnicy. Kwitnie od kwietnia do późnej jesieni. Roślina tworzy gęste kępy. Jej liście są lancetowate.
Rzadziej spotykane są odmiany
- Gazania krebsiana to gazania wieloletnia, która występuje przede wszystkim w rejonie Afryki Południowej.
- Gazania longiscapa spotykana jest w rejonach klimatycznych odpowiadających jej naturalnemu środowisku. Kwiaty w kolorze żółtym z brązowymi obrzeżami osiągają średnicę 7 cm.
- Gazania jednokwiatowa, czyli Gazania uniflora to najniższa z wszystkich gatunków gazanii, dorastająca do 12 cm wysokości. Kwitnie na biało, żółto lub pomarańczowo. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie dalii w doniczkach?
Uprawa gazanii
Gazania - wymagania
Gazania błyszcząca oraz inne odmiany uprawiane w naszym kraju, najlepiej rosną na stanowiskach słonecznych i ciepłych. Uprawa gazanii w miejscach zacienionych skutkuje brakiem kwitnienia. Nawet półcień może spowodować, że roślina nie zakwitnie lub kwitnienie będzie mniej obfite, a kwiaty przez większość dnia pozostaną zamknięte.
Gazania rigens preferuje podłoże przepuszczalne i piaszczyste. Odczyn pH nie ma znaczenia. Dobrze rosną w glebie lekkiej, żyznej i próchniczej. Rośliny doniczkowe można sadzić w standardowej ziemi do roślin kwitnących. Najlepiej by była lekka i lekko wilgotna. Nadmiar wilgoci nie sprzyja gazanii.
Gazania - pielęgnacja
Uprawa gazanii wymaga regularnego podlewania. Chociaż roślina ta nie toleruje podmokłych gleb tak jak fiołek alpejski, to w upalne lato konieczne jest jej podlewanie. Zarówno rośliny doniczkowe, jak i rosnące w ogrodzie podlewa się dopiero gdy ziemia jest przesuszona. W ogrodzie warto ściółkować glebę wokół rośliny, by nie wysychała nadmiernie. Brak wody sprawia, że kwitnienie jest słabsze. Zazwyczaj przy upalnej i bezdeszczowej pogodzie wystarczy kwiat gazania podlać raz w tygodniu. Należy wykonać to rano, by liście zdążyły obeschnąć. Zapobiegnie to rozwojowi chorób grzybowych.
Gazania splendens to roślina długo kwitnąca, dlatego należy regularnie ją zasilać. Co dwa tygodnie nawozimy ją płynnym nawozem wieloskładnikowym do roślin kwitnących. Po przekwitnięciu kwiaty należy obciąć. Uszczykiwanie przekwitłych kwiatów na bieżąco wydłuża okres kwitnienia. Gazania błyszcząca jest odporna na choroby, jednak przy przelaniu, rośliny doniczkowe może dotknąć zgnilizna korzeni. W ogrodzie należy kontrolować, czy gazania nie stała się ofiarą mszyc, przędziorków czy wciornastków. Konieczne jest wtedy zastosowanie dedykowanego im środka. Warto zebrać nasiona wytworzone z przekwitłych kwiatów. Ich wysiew w kolejnym sezonie pozwoli na uzyskanie wielu nowych roślin.
Rozmnażanie gazanii i zimowanie
Rozmnażanie gazanii
Wysiew nasion. Rozmnażanie gazanii można przeprowadzić poprzez wysiew nasion. W lutym lub marcu wysiewa się je do ciepłego inspektu, lub skrzynek przechowywanych w domu czy szklarni. Rośliny wykiełkują w ciągu około dwóch tygodni. Wysiew nasion wprost do gruntu sprawiłby, że gazania błyszcząca rozpoczęłaby kwitnienie znacznie później. Następnym krokiem jest przepikowanie siewek do doniczek. W początkowym okresie gazania splendens wymaga częstszego podlewania niż dobrze ukorzenione rośliny dorosłe. Do gruntu przesadzamy sadzonki w drugiej połowie maja, gdy nie grożą już nocne przymrozki. W zależności od odmiany sadzimy je w rozstawie około 30 cm.
Odkłady. Rozmnażanie gazanii możliwe jest także poprzez odkłady. Gleba powinna być luźna w miejscu zetknięcia. Pęd będący częścią rośliny matecznej przykrywamy ziemią. Wcześniej obrywamy z niego liście i pędy boczne. Z czasem ukorzeni się on i będzie można go oddzielić. W ten sposób uzyskuje się nową roślinę. W naszym klimacie nie jest to łatwy sposób, dlatego lepiej zdecydować się na rozmnażanie przez wysiew nasion.
Zakup sadzonek. Wiosną możemy kupić gotowe rośliny doniczkowe w sklepie ogrodniczym. Jest to rozwiązanie droższe niż wysiew nasion, czy rozmnażanie gazanii przez odkłady, lecz prostsze, a sadzonki będą zdrowe. Daje to pewność, że rośliny będą dokładnie w takim kolorze i odmianie, jaka nam odpowiada. Po przyniesieniu kwiatu gazanii do domu należy ją przesadzić do większej doniczki lub do gruntu. Zanim jednak posadzimy gazanię w ogrodzie, konieczne jest jej zahartowanie. Rośliny doniczkowe, które mają zdobić nasz balkon czy taras, również należy hartować.
Kwiat gazania - zimowanie
Chociaż gazanie uważane są za rośliny jednoroczne, to istnieją spore szanse, że uda nam się je zachować do następnego sezonu. Będą to rośliny jednoroczne, jeżeli pozostawimy je na zimę w ogrodzie. Jeżeli chcemy by przetrwały, to rośliny doniczkowe przenosimy na zimę do jasnego pomieszczenia o temperaturze od 5 do 10 st. C. Gazanie rosnące w ogrodzie wykopujemy, obcinamy kwitnące pędy i przesadzamy do doniczek. Przechowujemy je tak samo, jak rośliny doniczkowe.
W okresie spoczynku konieczne jest sprawdzanie wilgotności podłoża. Nie może ono nadmiernie wyschnąć, dlatego regularnie je podlewamy. Jednak nie należy podlewać zbyt obficie. Wiosną, gdy ustąpią poranne przymrozki, możemy wysadzić kwiaty gazanii do gruntu w ogrodzie.
Kwiat gazania jest wyjątkowy i niezwykle dekoracyjny. Chociaż uprawa gazanii nie należy do najłatwiejszych, warto ozdobić nią ogród czy balkon. Wystarczy zapewnić jej odpowiednie warunki i dużo słońca, by cieszyć się jej urodą. Te rośliny doniczkowe ciągle są mało popularne w naszym klimacie, lecz zasługują na to, by to zmienić.