Glicynia chińska (wisteria) – odmiany, sadzenie, uprawa, wymagania

Chińska wisteria czy glicynia kwiecista?

Efektowne pnącza ogrodowe – pochodzenie i wygląd

Zarówno glicynia chińska (Wisteria sinensis), jak i glicynia japońska (Wisteria floribunda) są uprawiane jako ozdobne pnącze z rodziny motylkowatych (bobowatych). Nazwa rodzajowa roślin upamiętnia amerykańskiego uczonego Caspara Wistar’a (1761-1818), a więc powinna być zapisana w formie Wistaria, a nie Wisteria. Ten etymologiczny błąd pozostanie chyba jednak na zawsze, jako że w botanicznej nomenklaturze zapisano i przyjęto formę Wisteria. Nazwa „glicynia” pochodzi od greckiego słowa glikos = „słodki”, skąd wziął się zapewne polski „słodlin”.

Spośród około 10 gatunków należących do rodzaju Wisteria, nazywanego po polsku wisteria, glicynia albo słodlin, jako pnącza kwitnące w ogrodach uprawiana jest najczęściej glicynia chińska. Cena glicynii chińskiej nie należy do najwyższych i wynosi około 28 zł za sadzonki.  Druga co do popularności jest z pewnością glicynia japońska (Wisteria floribunda), inaczej glicynia kwiecista.

Glicynia chińska to pnącza ogrodowe lewoskrętnie owijające się dookoła podpór. Jej kwiaty rozwijają się przed rozwojem liści. Prawoskrętna glicynia japońska to pnącza kwitnące równocześnie z rozwojem liści, zwykle dwa tygodnie po glicynii chińskiej.

Chińska wisteria bardzo szybko rośnie i osiąga wysokość ponad 10 m, przyrastając po posadzeniu 1-3 m w ciągu roku. Zalicza się do nielicznych roślin pnących, które z biegiem lat tworzą tak stabilny pień, że jest w stanie unieść koronę bez podpór. Z tego względu te pnącza ogrodowe, odpowiednio formowane, mogą być prowadzone również w formie na pniu. Glicynia (wisteria) jest długowieczna i może rosnąć nawet 100 lat i dłużej. Wszystkie części wisterii – przede wszystkim kwiaty i nasiona – są trujące (także dla wielu zwierząt).

Liście są pierzaste, złożone z 7-13 listków, ustawione skrętolegle. Jesienią przebarwiają się nas żółto i opadają. Kwiaty o kształcie typowym dla roślin motylkowych są zebrane w grona na końcach pędów. W okresie kwitnienia te pnącza kwitnące tworzą wspaniałe pokazy; niebieskofioletowe grona o długości ponad 30 cm zwisają gęsto jedno przy drugim. Wszystkie pojedyncze kwiaty jednego grona otwierają się jednocześnie. Zdarza się też ponowne kwitnienie pod koniec lata. Pachnące i bogate w nektar kwiaty przyciągają roje owadów. 

Spłaszczone strąki o długości 10-15 cm z 1-3 nasionami pozostają zamknięte do wiosny. Otwierając się wyrzucają nasiona na odległość do 10 m, przez co glicynia chińska sama się doskonale rozmnaża z nasion. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kwiatach ogrodowych.

Glicynia chińska w ogrodzie – nie zawsze fioletowoniebieska

Wisteria sinensis doczekała się mniejszej liczby odmian i skromniejszej palety kolorów niż jej bliska krewniaczka Wisteria floribunda. Niemniej jednak potrafi swoimi pięknymi i szlachetnymi kwiatami przygotować w ogrodzie niepowtarzalny spektakl. Motylkowe kwiaty glicynii wabią owady zapachem i nektarem, jednak ciekawostką jest, że jedynym skutecznym ich zapylaczem w Europie Centralnej jest duża pszczoła o nazwie zadrzechnia fioletowa (Xylocopa violacea). Inne owady, jak pszczoły i trzmiele, nie mogą sobie poradzić z mechanizmem uruchamianym przy wejściu do kwiatu.

• Wisteria sinensis 'Caroline' – mocno pachnąca odmiana o intensywnie liliowoniebieskich kwiatach. Grona kwiatów o długości do 40 cm pojawiają się od początku maja do czerwca.
• Wisteria sinensis 'Alba' – szybko rosnąca odmiana o pachnących, czysto białych kwiatach. Zakwita w maju i czerwcu. Jaskrawa biel dobrze widoczna jest z oddali. Dorasta do 10 m.
• Wisteria sinensis 'Prolific’ – odmiana niderlandzka o bujnych kwiatach w kolorze liliowoniebieskim. Bujne grona kwiatów o długości do 40 cm zamieniają całą roślinę w jaskrawą zasłonę.
• Wisteria sinensis 'Texas White' – bujny w zrost i białe kwiaty zebrane w grona 25-35 cm. Pod koniec kwitnienia kwiaty stają się kremowe. Kwitnie w maju, jako jedna z pierwszych odmian.

Uprawa i pielęgnacja glicynii chińskiej w ogrodzie

Idealne stanowisko dla wisterii i odpowiednie sadzenie

Wybór stanowiska powinien przede wszystkim uwzględniać fakt, że glicynia każdego roku na nowo będzie napełniać ogród powodzią swoich kwiatów. W zamian za to trzeba jej podarować odpowiednie oświetlenie, temperaturę powietrza i sprzyjające warunki glebowe. Wszystkie gatunki wisterii tylko wtedy spełniają wygórowane oczekiwania co do ich szalonego wzrostu i przepychu kwiatów, jeśli pozwoli im na to zasobność podłoża i warunki otoczenia.

Glicynia chińska lubi mieć wilgotne stopy, ale resztę organów wznosi i rozciąga na pełne słońce. W półcieniu kwitnie zdecydowanie gorzej. Nie należy sadzić jej w pobliżu rynien, ponieważ łatwo może tam wyrządzić szkody, niszcząc swoją siłą najbardziej stabilne konstrukcje metalowe. Poza tym należy zwrócić uwagę na następujące aspekty:

• miejsce słoneczne z co najmniej czterema godzinami słońca dziennie,
• dużo ciepła i osłona od ulewnego deszczu i silnego wiatru,
• gleba żyzna, gliniasta, luźna,
• podłoże świeżo-wilgotne, przepuszczalne i bez zastoju wody,
• odczyn gleby lekko kwaśny do neutralnego, pH od 5,5 do 7,0.

Najlepszą porą do sadzenia glicynii jest jesień. Ponieważ pnącze zaczyna kwitnąć dopiero po kilku latach po posadzeniu, bardziej korzystny wydaje się zakup wyrośniętych sadzonek niż uprawa z nasion. Cena glicynii chińskiej może się wahać w zależności od wielkości sadzonki i odmiany od około 20 zł do 45 zł i więcej. Pnącze posadzone od wrześniu do października w ciepłą ziemię, zdąży się dobrze ukorzenić przed nadejściem zimy.

Pielęgnacja i cięcie glicynii chińskiej - jak pielęgnować egzotyczne pnącza ogrodowe?

Glicynia jest naprawdę wrażliwa na przesuszenie podłoża, dlatego podczas upałów należy roślinę regularnie i obficie podlewać. Podawanie wody jest szczególnie ważne na wiosnę przed kwitnieniem, ponieważ brak wilgoci może doprowadzić do zrzucania pąków kwiatowych. Poprzez ogromną masę kwiatów i liści roślina odparowuje mnóstwo wilgoci, która musi być uzupełniona. Po lekkim deszczu dobrze jest sprawdzić, czy woda dotarła przez gąszcz liści i kwiatów do ziemi, i czy nie trzeba wykonać podlewania.

Kwitnąca bez opamiętania glicynia chińska potrzebuje odpowiedniej ilości składników odżywczych. Ponieważ nawozy azotowe wspomagają raczej tworzenie liści, zaleca się nawożenie organiczne odpowiednio do pory roku. Wykonuje się to następująco:

• od marca/kwietnia podaje się nawóz organiczny co cztery tygodnie,
• nawóz miesza się lekko z ziemią i podlewa,
• we wrześniu wspomaga się roślinę nawozem potasowym, aby wzmocnić jej zimoodporność.

Prawidłowe cięcie glicynii chińskiej

Jeśli ktoś jest pracowity i wykonuje cięcie glicynii nie raz, ale dwa razy, latem i zimą, roślina odwdzięcza się nieprawdopodobną obfitością kwiatów. Latem należy wszystkie tegoroczne pędy skrócić do 10-30 cm. Te latem przycięte pędy zostaną ponownie zimą skrócone o 2-3 pączki. Naturalnie dotyczy to pędów bocznych, a nie głównych, które pozostają nienaruszone i starannie prowadzone na podporach.

Letnie cięcie glicynii jest technicznie proste i łatwe do wyjaśnienia: wszystko, co zbyt mocno wyrasta, skraca się na 10-30 cm. Drugie cięcie przed rozwojem pędów, redukujące ich długość o około 5 cm, pomaga dodatkowo utrzymać zwarty pokrój rośliny i wzmocnić kwitnienie.

Cięcie glicynii można porównać do przycinania winorośli. Przez kilka lat tworzy się szkielet, na którym wyrastają i są skracane pędy roczne. Blisko podstawy pędów bocznych, wychodzących z pędów głównych, tworzą się pąki kwiatowe, a potem efektowne grona kwiatów.