Chrząszcz majowy - występowanie, wygląd, zwalczanie
Chrabąszcz majowy to duży szkodnik żerujący na liściach drzew. Chociaż powoduje znaczne straty w uprawach drzew owocowych, to największe szkody dokonują larwy chrząszcza. Pędraki żerujące w glebie są częstą przyczyną uszkodzenia korzeni roślin. Są zagrożeniem upraw ogrodniczych, sadowniczych, a także trawników. Jak rozpoznać tego groźnego szkodnika i jak go zwalczać?
Jeśli planujesz zlecić opiekę nad swoim ogrodem, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Chrząszcz majowy – charakterystyka
Chrabąszcz majowy - opis
Chrabąszcz majowy - Melolontha melolontha jest chrząszczem z rodziny żukowatych. Chociaż nie osiąga takich rozmiarów jak turkuć podjadek, bez wątpienia jest to jednak duży chrząszcz. Dorosły osobnik dorasta do 3 cm długości. Czarne owalne ciało od strony grzbietowej pokrywają ciemnobrązowe pokrywy skrzydeł. Są one lekko omszone. Na głowie mieszczą się dwa wachlarzowate czułki i silny gryzący aparat gębowy. Warto obejrzeć jego zdjęcia, by mieć pewność, z jakim szkodnikiem ma się do czynienia.
Larwy chrząszcza dorastają do 6 cm długości. Ich ciało ma pałąkowato wygięty kształt. Są koloru białożółtego. Można znaleźć je w ziemi na głębokości 30 cm. Zarówno dorosłe szkodniki, jak i pędraki chrabąszcza podobnie jak łokaś garbatek czy turkuć podjadek, zimują w glebie na głębokości do 1 m pod powierzchnią.
Cykl życiowy chrząszcza majowego
Cykl rozwoju życiowego trwa około 4 do 5 lat. Wiosną w kwietniu lub maju dorosły duży chrząszcz opuszcza miejsce zimowania. Przez sześć tygodni trwa rójka chrabąszcza majowego. W tym czasie można zobaczyć go żerującego w koronach drzew. Po zapłodnieniu samica zakupuje się w ziemi na głębokość około 20 cm i składa jaja wielkości prosa. Zebrane są one w złoża składające się z kilku sztuk. Z nich wylęgają się po sześciu tygodniach larwy, które odżywiają się początkowo rozkładającymi się resztkami roślinnymi. Żerują w płytkiej warstwie gleby i w ściółce.
W następnym roku ich pożywieniem stają się korzenie roślin. Larwy chrabąszcza podgryzają ją i uszkadzają. Najbardziej żarłoczne są jednak w trzecim roku. Zwłaszcza pod koniec wiosny. Są dorodne i po obejrzeniu zdjęcia larwy z pewnością nie pomylimy jej z innym szkodnikiem. Mogą być przyczyną całkowitego zamierania darni na trawniku czy więdnięcia i schnięcia całych nasadzeń, nawet drzew owocowych. W kolejnym, czwartym roku życia pędraki przepoczwarzają się w dorosłe chrząszcze. Aż do następnej wiosny pozostają pod ziemią. Dorosła samica chrabąszcza składa w ciągu całego życia do 50 jaj.
Szkodliwość i zapobieganie
Występowanie chrabąszcza majowego i jego szkodliwość
Dorosły duży chrząszcz majowy rzadko jest sprawcą znacznych strat. Jeżeli jednak wystąpi silna inwazja, wtedy drzewa mogą zostać szybko ogołocone z młodych liści. Szkody będą wtedy znacznie większe niż poczynione przez żarłoczne gąsienice motyli. Chociaż na pędach będą rozwijać się nowe liście i pączki, to drzewa są osłabione i łatwo mogą zostać zaatakowane przez choroby i szkodniki, jak np. przędziorek chmielowiec. Gorzej także znoszą zimowe mrozy i wolniej rosną. Największe szkody powstają w wyniku żerowania larwy chrząszcza. W przypadku drzew owocowych, upraw jagodowych i warzywach oraz na trawniku, larwy chrząszcza są przyczyną większych strat niż w przypadku występowania innych szkodników, jak np. turkuć podjadek, garbatek, przędziorek chmielowiec, czy nawet karczownik. Podgryzane korzenie drzew owocowych skutkuje zasychaniem gałęzi lub całych drzewek. Wschody zaatakowanych warzyw więdną i usychają, a rozsada wypada. Podobnie jak karczownik lubią podgryzać warzywa korzeniowe, wygryzając w nich dziury. Wiosną i latem podgryzają korzenie traw, sprawiając, że murawa żółknie, więdnie i pojawiają się na niej martwe place. Darń, w której żerują larwy chrząszcza łatwo oderwać od ziemi. Szkodniki te są częstą przyczyną schnięcia młodników leśnych. Działki znajdujące się w pobliżu lasów oraz nieużytki to idealne warunki do żerowania chrząszcza. Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o szkodnikach roślin.
Chrząszcz majowy - zapobieganie
Zwalczanie chrząszcza majowego nie należy do łatwych zadań, dlatego lepiej zapobiegać jego pojawieniu się. Zwłaszcza nie należy dopuszczać do złożenia jaj i wyklucia się pędraków. Dlatego, gdy dorosłe osobniki zaczynają w maju żerować, można odławiać je i likwidować. Najłatwiej zrobić to wczesnym rankiem, gdy nie są zdolne do lotu. Wystarczy strząsnąć je z drzew i pozbierać. W ogrodach i na terenach uprawnych warto wysiać grykę jako poplon. Zawarte w niej taniny działają niekorzystnie na rozwój larw. Wiosenne przekopywanie ogródka lub głęboka orka mogą wydobyć pędraki na powierzchnię. Pozostawione na powierzchni gleby szybko zginą lub zostaną zjedzone przez ptaki.
Duże znaczenie ma ochrona naturalnych wrogów larw chrząszczy jak np. ptaki, krety, ryjówki, jeże, chrząszcze biegacze. Pomogą one w zwalczaniu chrząszcza majowego, a także takich szkodników jak: turkuć podjadek, garbatek czy gąsienice motyli. Niedoceniana zazwyczaj kukułka jest niezwykle skuteczna w eksterminacji dorosłych chrząszczy majowych. W niektórych rejonach do dzisiaj po orce na plantacje wypuszczane są kaczki lub kury, dla których pędraki są prawdziwym przysmakiem. Odstraszająco na larwy działa czosnek, cebula i bylica piołun posadzone pomiędzy uprawami.
Nawóz organiczny Talpax odstrasza larwy chrząszcza majowego. Również nicienie, turkuć podjadek, garbatek, karczownik i inne pasożyty znikną z ogrodu czy trawnika, gdyż jest to środek pochodzenia roślinnego, który tworzący naturalną barierę. Odpowiedzialna i systematyczna pielęgnacja jest niezbędna w przypadku murawy. Trawnik musi być regularnie koszony a trawa zgrabiana. Zabiegi wertykulacji i aeracji zapobiegają żerowaniu larw na trawniku. Zwiększają szansę na to, że poznamy pędraki wyłącznie ze zdjęć w sieci.
Zwalczanie chrząszcza majowego
Zwalczanie dorosłych chrabąszczy
Zwalczanie chrząszcza majowego jest trudne, gdyż trzeba eksterminować zarówno osobniki dorosłe, jak i pędraki. Każda z tych form wymaga innych metod. Walkę należy zacząć od jego dorosłej postaci, by nie dopuścić do pojawienia się pędraków. Chrząszcze żerujące w koronach drzew zwalczą środki chemiczne w formie oprysku. Sprawdzą się tu środki owadobójcze, np.: Karate Zeon 050 CS czy Mospilan 20 SP. Z powodzeniem zlikwidują także inne szkodniki jak: garbatek, turkuć podjadek, przędziorek chmielowiec czy gąsienice motyli. Należy jednak pamiętać o tym, że owadobójcze środki chemiczne likwidują także owady pożyteczne. Dlatego ich stosowanie zalecane jest wieczorem.
W przypadku warzyw, trawy i innych upraw warto stosować środki owadobójcze do zaprawiania nasion przed siewem. Na rynku pojawiają się także pułapki feromonowe MELOLODOR wabiące chrząszcza majowego. Dyspenser feromonowy zawiesza się w pobliżu drzew owocowych przed wystąpieniem rójki owadów, czyli w połowie kwietnia.
Zwalczanie pędraków chrząszcza majowego
W przypadku zwalczania larw ogromną rolę odgrywają działania agrotechniczne i intensywna uprawa. Skutecznie niszczy szkodniki preparat nicieniowy Nemasys G. Zawiera on nicienie z gatunku Heterorhabditis megidis, które są zabójcze dla pędraków. Stosuje się go do opryskiwania gleby lub podlewania.
Przy dużym zagęszczeniu larw pomogą środki chemiczne stosowane dwa tygodnie przed siewem i sadzeniem roślin. Wymienić tu należy preparaty: Dursban 480 EC, P-DRAKOL, Nemasys G. Dursban 480 EC stosuje się przy sadzeniu drzew owocowych i roślin ozdobnych. Po wykopaniu dołka pod roślinę, wilgotną glebę spryskuje się środkiem i miesza z nim. Przy objawach żerowania pędraków na trawniku, należy wykonać oprysk powierzchniowy.
Chrząszcz majowy to owad powodujący znaczne straty w uprawach i na trawniku. Walka z nim jest trudna, gdyż duży chrząszcz wymaga innych metod i środków niż jego larwy. Cykl życiowy szkodnika utrudnia jego zwalczanie. Dlatego konieczne są działania systematyczne i kompleksowe: od prawidłowej uprawy gleby, zastosowania metod naturalnych, po środki chemiczne i pułapki feromonowe.