Wciornastki - szkodniki roślin w ogrodzie - charakterystyka

Opis i występowanie szkodników

Wciornastki nazywane są również przylżeńcami lub potocznie przecinkami. To owady zaliczające się do infragromady nowoskrzydłych. Cały rząd obejmuje aż 6 tysięcy gatunków. Owady te występują praktycznie na całym świecie. Spotykane są nawet na Antarktydzie. Najczęściej owady są uznawane za szkodniki roślin. Jednak spośród wszystkich gatunków, wymienia się również wciornastki będące drapieżnikami lub odżywiające się porostami.

Najczęściej owady osiągają od 1,2 do 2,5 mm długości. Jednak zdarzają się gatunki, które osiągają nawet kilkanaście milimetrów. Szkodniki doskonale radzą sobie z wysysaniem soków z liści, dzięki swoim dostosowanym aparatom gębowym. Wciornastki najczęściej spotkamy na liściach, kwiatach ściółce leśnej, a także porostach. W jednym okresie wegetacyjnym może dojść do pojawienia się nawet 15 pokoleń. W zależności od gatunku, owady te żyją od 10 do 30 dni.

Gatunki wciornastków - szkodniki roślin w uprawie

W Europie spotyka się około 40 gatunków wciornastków. Natomiast w samej Polsce występuje ich aż 220. Zdecydowana większość ma przypisaną jedynie łacińską nazwę. Jednak kilka gatunków ze względu na częstotliwość występowania określanych jest także polskim nazewnictwem. Dzięki temu łatwiej jest je scharakteryzować, a także dopasować skuteczne zwalczanie wciornastków. Do takich gatunków szkodników zaliczymy m.in.: wciornastek storczykowiec, wciornastek amerykański, wciornastek zachodni, wciornastek szklarniowiec, wciornastek grochowiec, głodek zęborogi, wciornastek cieplarek, wciornastek krotonowiec, wciornastek nolinowiec, wciornastek orientalny, wciornastek mieczykowiec, a także wciornastek tytoniowiec.

Jeżeli chodzi o charakterystykę poszczególnych gatunków, a także ich szkodliwość, to wygląda ona następująco:

  • Wciornastek zachodni (Frankliniella occidentalis) - szkodniki tego gatunku atakują przede wszystkim uprawy szklarniowe. Najczęściej jednak wykazuje się dużą szkodliwością wobec papryki słodkiej, ogórka, a także roślin ozdobnych. Objawy ingerencji wciornastków zachodnich na roślinach uwidaczniają się w postaci srebnoszarych plam na liściach. Ponadto zauważymy odchody owadów w postaci czarnych kropek. Wciornastek zachodni chętnie żeruje również na pąkach kwiatowych, które często w ogóle się nie rozwijają. Niestety owady te są również nośnikiem różnych chorób roślin. Najczęściej przenoszą one nekrotyczną plamistość niecierpka, jak i również brązową plamistość pomidora.
  • Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci) - owady atakują zarówno uprawy szklarniowe, warzywa, jak i również rośliny ozdobne i kwiaty. Najczęściej znajdziemy wciornastek w cebuli, porze, gerberach, a także chryzantemach. Objawy obecności wciornastka tytoniowca są identyczne, jak w przypadku wciornastka zachodniego. Zazwyczaj miejsca żerowania wciornastków znajdują się na liściach. Owady przecinki pojawiają się na owocach dopiero, gdy ich liczebność gwałtownie wzrośnie. Zwalczanie wciornastków jest wyjątkowo ważne, ponieważ często ich obecność powoduje zarażenie roślin wirusem brązowej plamistości pomidora.
  • Wciornastek grochowiec (Kakothrips pissorum) - owady pojawiają się przede wszystkim na grochu oraz bobie. Atakują one liście powodując przebarwienia i ostatecznie usychanie roślin. Ich obecność rozpoznamy również po zdeformowanych strąkach.
  • Wciornastek storczykowiec (Chaetanaphothrips orchidii) - jest jedną z najczęstszych przyczyn chorób storczyków. Ojczyzna jest północny region Ameryki Północnej. W Polsce pojawił się dopiero w 2009 roku, kiedy został przewieziony na sadzonkach sprowadzonych ze Sri Lanki. Jeśli szukasz więcej informacji i porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o szkodnikach.

Objawy żerowania wciornastków - wciornastki na roślinach

Owady przecinki - po czym poznamy ich obecność w uprawie

Wciornastki na roślinach doniczkowych rozpoznamy po charakterystycznych plamkach pojawiających się na liściach. Najczęściej mają one srebrzysty odcień, natomiast nasady liści zaczynają przebarwiać się na brunatno. Przecinki łatwo poznamy po strząśnięciu z liści żerujących owadów na białą kartkę. Jeżeli spadną małe ciemne lub żółte owady w dość dużej liczebności, to mamy do czynienia z tymi szkodnikami.

Wciornastek w cebuli, czosnku, szczypiorze, a także innych uprawach warzywnych, najszybciej rozpoznamy po srebrzystych plamach. Czosnek zaatakowany nie będzie tworzył ząbków, natomiast szczypior jest zazwyczaj zdeformowany. Jeżeli nie zaczniemy reagować na szkodnika, rośliny zaczynają zasychać. Cechą charakterystyczną dla wszystkich wciornastków są czarne kropki, które wskazują na obecność odchodów tych owadów.

Pozostałe szkodniki

Oczywiście wciornastki nie są jedynymi szkodnikami atakującymi uprawy oraz kwiaty doniczkowe. Chociaż wciornastek tytoniowiec i zachodni są wyjątkowo uporczywymi owadami, to jednak warto uczulić się również na obecność innych szkodników. Dla hodowców pomidorów i ogórków prawdziwym utrapieniem staje się mączlik. Oprócz tego, możemy je spotkać również w uprawach pojemnikowych, a także atakują one kwiaty doniczkowe. Mączlik może wywoływać różne choroby bukszpanu oraz innych roślin ozdobnych.

Do pozostałych szkodników roślin zaliczają się również pędraki, czy też przędziorek chmielowiec. Ten ostatni owad przy niedużej liczebności, możemy z powodzeniem zwalczać przy użyciu domowych sposobów. Najlepiej sprawdzi się przemywanie liści wodą z odrobiną płynu do mycia naczyń. Jednak przy zaawansowanym porażeniu rośliny przez przędziorka, najlepiej jest sięgnąć po środki chemiczne.

Zwalczanie wciornastków

Zwalczanie w domu

Wciornastki atakujące rośliny doniczkowe, warto usuwać przy pomocy domowych sposobów. Okazuje się, że przy małym porażeniu roślin przez te szkodniki, zwalczanie w domu powinno okazać się skuteczne. Najlepszym rozwiązaniem będzie zapewnienie roślinom wysokiej wilgotności powietrza. Dlatego można z powodzeniem doniczki przenieść do łazienki lub skorzystać z nawilżacza powietrza.

Innym rozwiązaniem będzie spłukiwanie wodą całej rośliny. Do tego celu oczywiście najlepiej sprawdzi się prysznic. Jednak należy pamiętać o tym, aby tego typu zwalczanie w domu nie doprowadziło do zawilgocenia gleby. Inaczej możemy się przyczynić do zniszczenia całej rośliny. Dobrym sposobem jest także wymieszanie w glebie rozgniecionego ząbku czosnku. Niestety z tej metody nie skorzystają osoby wyjątkowo wrażliwe na jego zapach.

Zwalczanie wciornastków preparatami chemicznymi

Jeżeli zwalczanie wciornastków domowymi sposobami nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, wtedy należy sięgnąć po chemiczne preparaty. Jednym ze sprawdzonych środków jest Agricolle. Jego największą zaletą jest naturalny skład opierający się na wyciągu z glonów. Po zastosowaniu wciornastki mają odciętą drogę do tlenu, przez co błyskawicznie giną. Preparat jest zalecany przede wszystkim ze względu na brak chemikaliów w swoim składzie. Zatem jest w pełni bezpieczny dla wszystkich roślin.

Innym polecanym preparatem jest Sumin Spintor. Środek ten rozpyla się przy pomocy ręcznego rozpylacza. Dlatego nie powinno się go stosować w domu. Jest on dedykowany do upraw znajdujących się na zewnątrz, a także w szklarniach. Preparat zawiera substancję czynną, która prowadzi do paraliżu wciornastków. Dzięki temu nie mają one większych szans, błyskawicznie ginąc.

ikona podziel się Przekaż dalej