Tawuła szara bez tajemnic – uprawa, przycinanie, porady
Botaniczny rodzaj krzewów tawuła (Spiraea L.) liczy około 80 gatunków i jeszcze więcej odmian hodowlanych i międzygatunkowych hybryd. Wiele z nich jest uprawianych jako rośliny ozdobne. Do najbardziej znanych należy tawuła japońska (Siraea japonica) oraz tawuła szara (Spiraea x cinerea). Tawuła szara jako jedna z pierwszych zakwita, obsypując pędy śnieżnobiałymi kwiatami.
Jeśli planujesz zlecić opiekę nad swoim ogrodem, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Pochodzenie tawuły szarej oraz jej zastosowanie w ogrodzie
Tawuła szara, a może tawuła norweska albo tawuła biała?
Rzadko zdarza się, aby uprawiana w ogrodzie roślina ozdobna była gatunkiem botanicznym, czyli pierwotną formą rośliny. Ogrodnicy już dawno odkryli, że szczególnie efektowne cechy gatunkowe, jak na przykład kolor i wielkość kwiatów albo liści, można połączyć w jednej roślinie tworząc międzygatunkowe mieszańce i prowadząc odpowiednią selekcję. Przykładem takiej hybrydy jest właśnie tawuła szara (Spiraea x cinerea).
W 1949 roku w norweskiej szkółce roślin Grefsheim (Grefsheim Planteskole) powstała hybryda tawuły dziurawcolistnej (Spiraea hypericifolia) oraz Spiraea cana. Ze względu na szarozielone liście nosi polską nazwę tawuła szara, a nazwa botaniczna rośliny brzmi Spiraea x cinerea. Epitet cinerea pochodzi od łacińskiego cinereus = „popielaty, siwy”. Śnieżnobiałe kwiaty pokrywające wiosną cały krzew usprawiedliwiałyby też nazwę tawuła biała, która nawiasem mówiąc istnieje w języku niemieckim (Weiße Rispenspiere).
Tawuła szara albo tawuła norweska Spiraea x cinerea ‘Grefsheim’ jest niewielkim krzewem dorastającym do 150 cm wysokości i szerokości. Cienkie pędy zwieszają się łukowato i jeszcze przed rozwojem liści w kwietniu i na początku maja pokrywają się na całej długości drobnymi kwiatami. Białe kwiaty są zebrane w niewielkie baldachogrona. Po przekwitnięciu pojawiają się wąskolancetowate liście pokryte gęsto filcowatymi włoskami. Nadają krzewom matowy, szarozielony kolor, który jesienią zmieni się w złoty.
Miejsce tawuły szarej w ogrodzie
Tawuła szara jest krzewem o wielu talentach: nadaje się zarówno do pojedynczych nasadzeń, jak i grupowych. Do obsadzenia granic ogrodu wystarczą trzy sadzonki na metr. Swobodnie rosnący kwiatowy żywopłot z tawuły szarej wymaga dwóch roślin na metr. Ze względu na elegancki wygląd i wiosenne kwitnienie nadaje się doskonale na mieszane rabaty, a jej uprawa jest bardzo łatwa.
Jeśli ktoś chce urządzić kwietną wyspę na trawniku, Spiraea x cinerea ‘Grefsheim’ może być głównym jej elementem. Pod luźnymi girlandami tawuły można posadzić wiosenne rośliny cebulowe, jak na przykład hiacynty. Także inne wiosną kwitnące rośliny okrywowe jak ułudka wiosenna (Omphalodes verna) albo pragnia syberyjska (Waldsteinia sibirica) dobrze się czyją w jasnym cieniu krzewów.
Poza odmianą tawuły szarej Spiraea × cinerea 'Grefsheim' spotykana jest w ogrodach również Spiraea × cinerea 'Graciosa'. Krzew dorasta do 120 cm wysokości. Baldachogrona białych kwiatów całkowicie obsypują wygięte, ubiegłoroczne pędy. Kwitnie w kwietniu i maju. Odmiana odporna na mróz i suszę. Tawuła szara nadaje się kwiaty cięte, jednak zapach kwiatów jest ostry. Kwitnące krzewy tawuły szarej nie tylko wyglądają bardzo elegancko i romantycznie, ale są też źródłem pokarmu dla pszczół. Sprawdź także ten artykuł na temat uprawy tawuły białej w ogrodzie.
Uprawa i pielęgnacja tawuły szarej
Pora i sposób sadzenia tawuły szarej do gruntu
Dla tawuły szarej trzeba poszukać w ogrodzie stanowiska słonecznego; jeśli zabraknie jej promieni słonecznych, będzie wprawdzie rosła, ale nie rozwinie w pełni całej swojej wspaniałości kwitnienia. Jeśli chodzi o podłoże, odporny na suszę krzew nie ma specjalnych wymagań. Jak większość krzewów ozdobnych najlepiej rozwija się na glebie świeżej i próchnicznej, niemniej jednak dobrze sobie radzi na każdej ziemi ogrodowej.
Doświadczeni ogrodnicy twierdzą, że najlepszą porą do sadzenia tawuły szarej jest jesień. Czas, kiedy drzewa zrzucają liście, przykładowo w połowie września. Możliwe jest sadzenie wiosną, trzeba tylko zdążyć przed początkiem rozwoju pąków. Dobrze jest wybrać na sadzenie dzień pochmurny albo wręcz deszczowy. Przy planowaniu żywopłotu zachowuje się odległość między sadzonkami ok. 50 cm i między rzędami nie mniej niż 40 cm. Przy nasadzeniach grupowych trzeba zachować odległości między krzewami od 50 do 100 cm.
Sadzonki z odkrytym systemem korzeniowym należy włożyć na kilka godzin do wiadra z wodą. Po wsadzeniu szyja korzeniowa rośliny powinna być na równi z gruntem. Posadzone krzewy trzeba obficie podlać. Cena jednej sadzonki wynosi ok. 18 zł, natomiast cena przy zakupie większej liczby sadzonek znacząco się obniża, nawet o 3 zł na sztuce.
Pielęgnacja i przycinanie tawuły szarej
Zabiegi pielęgnacyjne tych krzewów ozdobnych są proste: trzeba dbać o to, aby ziemia wokół roślin zawsze pozostawała lekko wilgotna. W upalne, suche dni trzeba je podlewać co najmniej dwa razy w tygodniu, natomiast w deszczową pogodę zabieg staje się zbędny. Tawuły szarej nie należy zbyt mocno nawozić, a zwłaszcza nawozami azotowymi. Pobudzają one jednostronnie wzrost liści bez wpływu na kwitnienie.
Tawuła szara kwitnie na zeszłorocznych pędach. Z tego powodu przycinanie krzewu wykonuje się zaraz po kwitnieniu od końca maja do najpóźniej 24 czerwca. Cięcie wykonuje się w możliwie pochmurnym dniu. Po tym czasie krzew zawiązuje pąki kwiatowe na przyszły rok. Spóźnione cięcie tawuły szarej może spowodować, że następne kwitnienie nie będzie tak wspaniałe jak zwykle.
Podczas przycinania skraca się końcówki pędów, aby po zabiegu krzew stał się nieco mniejszy. Suche i zbyt długie pędy należy usunąć w każdym wypadku. Tawuła bardzo dobrze znosi przycinanie. Jeśli posadzony został żywopłot z młodych sadzonek, zaleca się słabo jeszcze rozgałęzione krzewy skrócić po kwitnieniu o jedną trzecią do połowy wysokości. Tego rodzaju cięcie formujące nie należy prowadzić częściej niż co trzy-cztery lata. W podobnym rytmie można też odmładzać dorosłe krzewy. Wykorzystuje się do tego okres zimy, ale w dni bez mrozu. Stare pędy przycina się całkiem nisko.
Rozmnażanie tawuły szarej
Ponieważ tawuła szara posiada pochodzenie hybrydowe, rozmnażanie generatywne, z nasion, nie wchodzi w rachubę. Młode rośliny pozyskuje się sposobem wegetatywnym z ukorzenionych pędów albo odkładów. Sadzonki pędowe przycina się po kwitnieniu i ukorzenia w pojemnikach z substratem złożonym z piasku i torfu. Powierzchnia podłoża powinna być cały czas wilgotna. Po wytworzeniu przez sadzonki własnego systemu korzeniowego, młode tawuły można przesadzić na stałe miejsce.
Druga metoda polega na tym, że wiosną przygina się pęd tawuły do ziemi i układa w przygotowany rowek, pozostawiając koniec pędu nad ziemią. Odkład stabilizuje się drutem albo kamieniem, a miejsce przysypane ziemią utrzymuje w wilgotnym stanie. Podlewa się je przez całe lato, a jesienią przykrywa liśćmi. Następnej wiosny można oddzielić ukorzeniony pęd od rośliny macierzystej i posadzić w wybranym miejscu.