Mech na trawniku i na kostce brukowej – jak go usunąć? Poradnik
Mech w ogrodzie, a szczególnie mech w trawniku jest częstym bywalcem, który szybko zmienia się w uciążliwego natręta. Chwasty na trawniku wypierają pożądane trawy i rozprzestrzeniają się niczym plaga. Wprawdzie trawnik z mchem tworzy miękkie, przyjemne podłoże do chodzenia boso, jednak nie to jest podstawowym celem zakładania powierzchni zielonych.
Jeśli planujesz zlecić opiekę nad swoim ogrodem, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Dlaczego rośnie mech w ogrodzie?
Przyczyny występowania mchu w trawniku
Mchy rosną, podobnie jak wszystkie rośliny, preferując określone warunki. A te okazują się zwykle sprzeczne z potrzebami i oczekiwaniami traw. Krótko mówiąc: dobre warunki dla mchów nie tylko sprzyjają ich szybkiemu rozprzestrzenianiu się i wypieraniu traw, ale już na samym wstępie tworzą gorsze warunki do wzrostu trawnika. Zwalczanie mchu na trawniku jest wynikiem albo błędów popełnionych w czasie zakładania i późniejszej pielęgnacji trawnika, albo niekorzystnej charakterystyki stanowiska.
Kiedy na dnie trawnika pojawia się ładna warstwa mchu, warunki glebowe dla trawnika stają się coraz gorsze. Przepuszczalność powietrza i wody w glebie zostaje zredukowana i zaopatrzenie korzeni w niezbędne do życia składniki ustaje.
Do błędów popełnianych na etapie zakładania i pielęgnowania trawnika można zaliczyć:
- słabej jakości mieszanka nasion traw,
- zbyt niskie koszenie,
- niedostateczne nawadnianie.
Niekorzystne cechy stanowiska wpływające negatywnie na wzrost trawnika i bardzo pozytywnie na mech w ogrodzie:
- mokra, gliniasta ziemia,
- zbyt duże zacienienie (przez drzewa albo wysoki żywopłot),
- zbyt wysoka kwasowość gleby (niska wartość pH poniżej 5),
- niedobór składników pokarmowych w glebie,
- zbita gleba skłonna do tworzenia zastoju wody.
Rzadko się zdarza, aby tylko jeden czynnik pobudzał do rozwoju mchy i inne chwasty na trawniku. Najczęściej zbiegają się w jeden ciąg liczne przyczyny niekorzystne dla traw i promujące mech w ogrodzie. Wiele mchów doskonale rozwija się na stanowiskach wilgotnych, zacienionych i kwaśnych. Trawnik założony na glebie gliniastej z niedoborem składników pokarmowych, przerośnięty wysokimi drzewami i krótko strzyżony jest często wymarzonym miejscem dla intensywnego wzrostu mchów. Mchy skwapliwie wykorzystują okazję, kiedy trawy znajdują się w fazie spoczynku (a więc od jesieni do wiosny) albo są osłabione. Złe warunki dla wzrostu traw dają mchom impuls do ekspansji.
Trzeba podkreślić, że mech nie jest sam w sobie agresywnym wrogiem w ogrodzie, a jedynie symptomem zaniedbanego trawnika. Wspieranie wzrostu traw i tworzenie idealnych dla nich warunków glebowych jest najlepszym sposobem na zwalczanie mchu na trawniku. Możliwości porastania mchu nie kończą się na trawniku i często prowadzi się też zwalczanie mchu na kostce brukowej i innych nawierzchniach ogrodowych.
Zapobieganie jest lepsze niż zwalczanie mchu w trawie
Zgodnie ze znaną zasadą „lepiej zapobiegać niż leczyć” łatwiejsze są prewencyjne zabiegi przeciwko rozprzestrzenianiu się mchu, niż zwalczanie mchu w trawie, a potem renowacja trawnika z mchem.
Wybór nasion traw do siewu
Fakt, że mchy wchodzą często na zacienione, zbite albo zbyt gliniaste gleby, wynika często z braku dostatecznej siły przebicia i konkurencyjności ze strony traw w takich warunkach. Czują się tam nie najlepiej i są osłabione. W darni szybko powstają luki, które wypełnia zaraz mech. Gatunki traw przeznaczone specjalnie na łąki podmokłe albo zacienione posiadają podwyższoną siłę przebicia i ich walka z mchem kończy się sukcesem. W sklepach dostępne są mieszanki nasion z przeznaczeniem na określone stanowiska.
Odpowiednia pielęgnacja trawnika i nawożenie
Jeśli trawnik jest odpowiednio pielęgnowany i nawożony, może uniknąć nadmiernego rozrastania się mchów. Do zabiegów pielęgnacyjnych należy też regularne koszenie, ponieważ przy wysokiej trawie podłoże wolniej wysycha i sprzyja rozwojowi mchów. Podobnie jest z nawożeniem, które wzmacnia trawy i zapobiega powstawaniu pustych przestrzeni na powierzchni trawnika. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat wapnowania trawnika?
Skuteczne zwalczanie mchu na trawniku
Mech w trawniku nie jedno ma imię
Dla wielu właścicieli ogrodów mchy są prawdziwym cierniem w oku. Zwalczanie mchu w trawie albo zwalczanie mchu na kostce brukowej w ogrodzie wymaga znacznych nakładów czasu i pracy. Przy bliższym poznaniu te zadziwiające rośliny mogą jednak fascynować; mchy są naprawdę niezwykłą gromadą w świecie roślin.
Przede wszystkim są matuzalem pośród lądowych roślin naszej planety. Uważa się, że mchy stały się pionierami w przechodzeniu roślin ze środowisko wodnego do lądowego. Powstały z zielonych alg na morskim wybrzeżu około 400 mln lat temu. Mchy mają stosunkowo prostą budowę, dzięki czemu są bardzo mało wymagające i łatwo dostosowują się do warunków, w jakich przychodzi im żyć. Większość gatunków preferuje stanowiska raczej zacienione i wilgotne.
Imponujące są możliwości przystosowawcze niektórych mchów: mimo wrodzonego zamiłowania do wilgoci, którą chłoną wraz ze składnikami pokarmowymi głównie częściami nadziemnymi (prawdziwych korzeni nie posiadają), potrafią przetrwać zadziwiająco dobrze nawet długie okresy suszy. Niektóre dostosowały się do szczególnie jałowych i suchych regionów skalistych i pustynnych.
Mech w trawniku w naszym ogrodzie najczęściej należy do któregoś z popularnych gatunków:
- Fałdownik nastroszony (Rhytidiadelphus squarrosus) – wypiera trawę na zbyt nisko koszonym trawniku.
- Krótkosz szorstki (Brachythecium rutabulum) – lubi cieniste, wilgotne miejsca.
- Torfowiec ostrolistny (Sphagnum capillifolium) – tworzy zbite darnie.
- Torfowiec spiczastolistny (Sphagnum cuspidatum) – stosunkowo duży, chętnie rośnie na bardzo wilgotnych miejscach.
- Drąst wielozarodniowy (Leskea polycarpa) – tworzy ciemnozielone dywany.
- Porostnica wielokształtna (Marchantia polymorpha) – tworzy rozległą darń, lubi siedliska podmokłe.
- Płozik dwuzębny (Lophocolea bidentata) – rozpowszechniony mech w trawniku, bardzo odporny na suszę.
Likwidacja mchu i renowacja trawnika z mchem
1. Zwalczanie mchu na trawniku – wertykulacja i aeracja
Najważniejszym zabiegiem mechanicznym, który powoduje usuwanie mchu jest wertykulacja. Wierzchnia warstwa darni trawnika zostaje przy tym ponacinana na głębokość kilku centymetrów, aby usunąć mech i sfilcowanie. Korzenie traw odczuwają uszkodzenie w minimalnym stopniu. Po wertykulacji mech jest wygrabiany z trawy, a przy silnym opanowaniu trawnika zabieg się powtarza.
Po wertykulacji wykonuje się dosiewanie trawy oraz jednoczesne nawożenie. Do dosiewania trawnika trzeba użyć nasion gatunków, które są specjalnie przeznaczone na dane stanowisko, aby zapobiec ponownemu opanowaniu przez mchy.
2. Likwidacja mchu przez wapnowanie trawnika
Kwaśna gleba sama w sobie nie powoduje, że trawnik zostaje opanowany przez mchy. Często niska wartość pH ma związek nieprzepuszczalnością wody. W każdym razie w kwaśnym środowisku trawy radzą sobie znacznie gorzej niż mchy, które mogą się spokojnie rozprzestrzeniać. Zanim zastosuje się wapno jako środek przeciwko mchom w trawniku, trzeba koniecznie przetestować odczyn gleby. Jeżeli pH ma wartość mniejszą od 5, można wapnować. Po zabiegu wartość pH powinna osiągnąć najlepiej 6-6,5, a maksymalnie około 7.
Jeśli wartość pH gleby w ogrodzie, gdzie został założony trawnik zmieni się pod wpływem wapnowania drastycznie, przykładowo wzrośnie z 4 do 6, mech zniknie z powierzchni w krótkim czasie. Tak się bowiem składa, że mchy reagują bardzo nerwowo na zmianę Wartości pH. Wygrana walka z mchem po pierwszym wapnowaniu nie upoważnia do kolejnego sypania wapna przy ponownym pojawieniu się mchu. Mogłoby to doprowadzić do odczynu gleby niekorzystnego dla traw. Dlatego za każdym razem przeprowadzić analizę gleby.
3. Usuwanie mchu z trawnika poprzez odpowiednie koszenie
Nawet jeśli jest to uciążliwe, obowiązuje zasada: częste koszenie z niewielką utratą masy trawy jest lepiej znoszone przez trawnik i pozwala mu zachować konkurencyjność wobec mchów i chwastów. Im częściej kosi się trawnik, tym gęściejsza staje się darń i tym trudniej jest zagnieździć się w niej mchom. Aby zabezpieczyć trawnik przed inwazją mchu, należy skracać źdźbła trawy nie więcej niż o jedną trzecią do maksymalnie jednej drugiej długości. Trawniki ozdobne kosi się częściej i niżej, natomiast zacienione mniej głęboko.
Zwalczanie mchu na kostce brukowej
Kto ma w swoim ogrodzie wyłożone kamieniem drogi i powierzchnie, ten wie na czym polega problem z porastającym kamienie i fugi mchem. Zielony nalot jest trwały i mało estetyczny. Na dodatek omszone ścieżki stają się śliskie i niebezpieczne. Zwalczanie mchu na kostce brukowej i innych nawierzchniach staje się często niezbędne.
Najskuteczniejsze jest ręczne usuwanie mchu, a najlepiej robić to szczotką drucianą albo specjalną szczotką do fug. Daleko idącą ostrożność należy zachować z myjką wysokociśnieniową oraz palnikiem. Myjka uszkadza lekko powierzchnię i otwiera fugi, co w perspektywie ułatwia osiedlanie się mchu. Z kolei palnik niszczy wprawdzie mech i chwasty z korzeniami, niemniej jednak trzeba uważać, aby zwalczanie mchu na kostce brukowej nie zakończyło się interwencją straży pożarnej.