Zawilec gajowy (anemone nemorosa) - opis, odmiany

Zawilce - gatunki i odmiany

Zawilec gajowy (anemone nemorosa) jest to wiosenny kwiat z rodziny jaskrowatych, rosnący w lesie liściastym w Europie. Zawilce występują na półkuli północnej i obejmują kilkadziesiąt gatunków. Są to niewysokie byliny zimujące w postaci bulw lub kłączy. Rosną w lesie, w zaroślach i na łąkach. Z uwagi na piękne kwiaty w różnych kolorach zawilce często uprawiane są jako rośliny ozdobne. Niektóre gatunki mają właściwości lecznicze i stanowią surowiec zielarski, niektóre też to rośliny trujące.

W Polsce występują następujące dziko rosnące gatunki zawilców:

  • zawilec gajowy (anemone nemorosa),
  • zawilec wielkokwiatowy (anemone sylvestris),
  • narcyzowy (anemone narcissiflora),
  • żółty (anemone ranunculoides).

Jako rośliny ozdobne, ogrodowe wykorzystywany jest zawilec wielkokwiatowy, gajowy i żółty. Spośród gatunków obcych w ogrodach uprawiany jest zawilec japoński i chiński. Ciekawą rośliną ozdobną jest zawilec japoński, który kwitnie późno, zaś kolor kwiatów oscyluje od białego do różowego.

Zawilce gajowe są charakterystyczne dla lasów liściastych, gdzie na przedwiośniu tworzą kwitnące dywany. Stanowią one wspaniałą ozdobę wiosennych lasów. Jednak ich kwitnienie trwa krótko.

Jak wygląda zawilec gajowy - opis, kwiat, odmiany

Biały, wiosenny kwiat, który porasta poszycie leśne i pięknie kwitnie na przedwiośniu, jest często wykorzystywany jako roślina ozdobna w ogrodach. Kwiat ten doczekał się wielu odmian w różnych kolorach.

Zawilec gajowy jest byliną, która rozrasta się z kłączy. Jego części nadziemne zamierają jesienią, a w następnym roku pojawia się wiosną. Na szczycie łodygi rozwijają się pojedyncze kwiaty o kilku płatkach. Zawilce gajowe, rosnące w naturalnym środowisku, mają płatki białe od góry i różowe od spodu. Natomiast hodowlane odmiany mają kwiaty w różnych kolorach, jak: niebieski, lawendowo niebieski, jasno niebieski i różowy. Niektóre odmiany hodowlane mają piękne kwiaty pełne. Co ciekawe, kwiaty zawilców zamykają się na noc i w czasie chłodnej, deszczowej pogody.

Opis rośliny:

  • bylina,
  • liście dłoniaste,
  • kolor kwiatu: biały.
  • kwitnienie: od marca do maja.

Zawilce gajowe - zastosowanie jako rośliny ogrodowe i kwiaty balkonowe do cienia

Zawilce stanowią szczególnie ozdobę lasów. Kwiat ten kwitnie na wiosnę tworząc ukwiecone, leśne dywany. Zawilce gajowe wykorzystywane są w parkach i zieleni miejskiej w miejscach wilgotnych i cienistych, gdzie tworzy się leśne kompozycje kwiatowe z udziałem zawilców i paproci. Ponieważ kwitnienie zawilców jest krótkie, przez pozostałą część sezonu teren zdobią paprocie. Zawilce gajowe nie nadają się na kwiaty cięte, gdyż bardzo krótko utrzymują się w wazonie.

Zawilce nadają się do ogrodu w stylu leśnym, gdyż lubią miejsca cieniste i wilgotne. Podobnie jak goździk siny mogą służyć jako rośliny okrywowe, ale można nimi obsadzić miejsca pod drzewami i krzewami. Jednak, w odróżnieniu do goździków sinych, nie nadają się na skalniaki i miejsca słoneczne i suche.

Niebieski lub różowy zawilec wspaniale wygląda jako kwiat ogrodowy. Wiosną tworzy ukwiecone dywany w kolorze niebieskim, białym i różowym. Jednak kwitnie dość krótko, dlatego też warto łączyć go z innymi kwiatami, które kwitną późną wiosną i latem, jak na przykład tulipany. Dobre zaplanowanie nasadzeń ogrodowych z udziałem zawilców jest szczególnie ważne, gdyż zawilce kwitną krótko. Potem jakiś czas pozostają liście, które później zanikają. Dlatego też warto tworzyć kompozycje z udziałem zawilców i innych roślin, tak aby miejsce po zawilcach zapełnić innymi roślinami. Zawilce gajowe mogą rosnąć razem z astrami, funkiami, czy też żurawkami. Kwiaty te lubią wilgoć, dlatego sprawdzają się do nasadzeń przy oczku wodnym.

Zawilce wykorzystuje się także jako obrzeża rabat kwiatowych. Najczęściej w sprzedaży dostępne są nasiona różnych odmian w postaci mieszanki. Nasiona wysiewamy w grupach, tak aby powstał różnokolorowy dywan kwiatowy.

Las pełen zawilców, a także zawilce gajowe oraz ich uprawa, sadzenie i pielęgnacja
Zawilec gajowy w naturze jest pod ochroną, ale uprawa w ogrodzie jest możliwa

Zawilec gajowy ma mniejsze kwiaty, za to dekoracyjne liście. Dlatego też sprawdza się w ogrodach urządzonych w stylu nowoczesnym. Pasuje też do ogrodów w stylu naturalistycznym, leśnym czy wiejskim. Zawilce nadają się także do sadzenia w pojemnikach do dekoracji balkonów i tarasów. Stanowią świetnie kwiaty balkonowe do cienia, jeśli posiadamy balkon zasłonięty lub usytuowany od strony północnej. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł na temat uprawy zawilców.

Zawilec gajowy (anemone nemorosa) - właściwości lecznicze

Warto wiedzieć, że zawilce gajowe są trujące. W lesie, gdzie rosną zawilce nie należy wypasać bydła. Spożycie zawilca przez człowieka jest rzadkie, gdyż kwiat ten ma piekący smak. W przypadku spożycia konieczne jest płukanie żołądka. Znacznie częściej dochodzi do do silnych podrażnień skóry w wyniku zrywania zawilców. Sok z rozgniecionej rośliny wpływa drażniąco na skórę i błony śluzowe. Bardzo groźne jest przetarcie oczu lub ust ręką, na której znajduje się sok tych kwiatów.

W medycynie ludowej, w czasach historycznych, wykorzystywane były właściwości lecznicze zawilców w postaci świeżej i wysuszonej. Stosowano je na trudno gojące rany, przy bólach reumatycznych i bólach zębów. Zawilce stosowane były także w homeopatii i weterynarii. Współczesna medycyna nie wykorzystuje tej rośliny z powodu braku badań naukowych potwierdzających jej właściwości lecznicze.

Opis uprawy zawilca

Zawilce stanowią piękne kwiaty do ogrodu, szczególnie jeśli zależy nam na pięknym dywanie kwiatowym w miejscu cienistym i wilgotnym. Doskonale sprawdzają się jako kwiaty do cienia. Warto wiedzieć, że zawilce dosyć dobrze rozrastają się z kłączy i mogą nawet zagłuszyć inne rośliny. Zawilec gajowy jest odporny na mróz i nie wymaga okrywania na zimę. Korzystne jest jednak ściółkowanie tych kwiatów przez cały sezon, gdyż ściółka zapobiega rozrostowi chwastów i utrzymuje wilgoć podłoża. Zaleca się nawożenie nawozami organicznymi.

Zawilce uchodzą za kwiaty łatwe w uprawie, niewymagające i wytrzymałe. Jednak wskutek nieprawidłowej pielęgnacji mogą pojawić się choroby grzybicze i szkodniki.

Wymagania uprawowe:

  • stanowisko cieniste lub półcieniste,
  • podłoże świeżo wilgotne,
  • żyzna ziemia próchnicza,
  • gleba obojętna lub lekko kwaśna.

Rozmnażanie zawilców odbywa się przez kłącza. Najlepiej rozmnażać je przez podział kęp. W sprzedaży dostępne są zawilce gajowe odmian pełnych, sprzedawane w postaci bulw lub gotowych sadzonek. Jeśli jednak chcemy stworzyć w ogrodzie kwiatowy dywan na dużej przestrzeni, zakup dużej ilości sadzonek może stanowić spory wydatek. Dlatego też warto nabyć lub zebrać nasiona. Wysyp nasion ma miejsce około 20 maja i warto nie przeoczyć tego momentu. Zebrane nasiona sadzimy dość szybko do kwaśnego podłoża. Przysypujemy ściółką, najlepiej z kory. Tak wysiane zawilce wschodzą wiosną przyszłego roku. Zawilce wyhodowane z nasion kwitną dopiero w 4 roku od czasu posiania.

ikona podziel się Przekaż dalej