Jakie są optymalne wymiary schodów?

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Juliusz ZawistowskiDrukujUdostępnij

Czy wymiary schodów zewnętrznych i wewnętrznych zostały opisane w prawie budowlanym?

Tak. Wymiary schodów zostały sprecyzowane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zapisy prawne dotyczą w szczególności szerokości użytkowej schodów, wysokości stopni, liczby stopni liczonych w jednym biegu, a także wysokości sufitu. W aktualnych przepisach prawnych nie znajdziemy natomiast informacji dotyczących maksymalnej i minimalnej wysokości schodów wewnętrznych. Jednak warto stosować się do ogólnie przyjętych wytycznych, które zapewniają komfort oraz bezpieczeństwo użytkowania schodów.

O kosztach wykonania schodów z drewna przeczytasz tu.

Wymiary schodów – szerokość stopni (głębokość schodów)

Wygodne schody to takie, które posiadają odpowiednią szerokość oraz wysokość stopni. Podczas określania ich rozmiarów warto kierować się jedną uniwersalną zasadą. W jej myśl, dwie wysokości stopnia oraz jedna szerokość stopnia powinny równać się średniej długości jednego kroku.  Średnia długość kroku dorosłego człowieka waha się pomiędzy 60, a 65 cm. Zatem optymalna szerokość stopni zamyka się w granicach 30 – 32 cm. Jest to rozmiar, który uważamy za najbardziej komfortowy. Stopnie o szerokości w granicach 25 – 30 cm nie zapewnią już takiej wygody użytkowej. Poniżej granicy 25 cm stają się zbyt niebezpieczne. To samo dotyczy stopni o szerokości powyżej 35 cm. Zbyt duża szerokość stopni sprawia, że poruszanie się pomiędzy kondygnacjami staje się mało wygodne.

Optymalna wysokość stopni

Wysokość stopni to kolejny czynnik, który wpływa na komfort użytkowania schodów. Przyjmuje się, że wygodne schody kręcone i schody zabiegowe posiadają stopnie o wysokości 15 do 16 cm. Stopnie o wysokości poniżej 15 cm lub pomiędzy 17, a 19 cm nie są już tak wygodne. Wewnętrzne schody drewniane i betonowe nie powinny przekraczać wysokości stopni ponad 20 cm. Wyjątkiem są jedynie schody strychowe, które z założenia nie muszą być tak komfortowe i bezpieczne.

Optymalna liczba stopni

To dość istotny parametr, który wpływa na bezpieczeństwo przemieszczania się pomiędzy kondygnacjami. Przyjmuje się, że liczba stopni w ciągu prostym nie powinna przekraczać 17 sztuk. Schody kręcone i schody spiralne o większej liczbie stopni są już potencjalnie niebezpieczne. Wyjątek stanowią schody dwubiegowe. W ich centralnym punkcie znajduje się wygodny spocznik, który zmienia kierunek biegu stopni. Dzięki temu schody mogą posiadać do 17 stopni biegnących w jednym kierunku (czyli do 34 stopni pomiędzy kondygnacjami). Większa liczba stopni sprawdza się w przestronnych budynkach, w których wysokość stropu przekracza 3 m. W tym wypadku schody dwubiegowe są jednym z najbezpieczniejszych i najbardziej wygodnych rozwiązań. Schody kręcone bądź schody zabiegowe musiałyby posiadać zbyt dużo stopni w jednym ciągu. To z kolei wiązałoby się ze zmniejszeniem bezpieczeństwa domowników.

Wskazówka: zaleca się, by liczba stopni w jednym biegu zawsze miała wartość nieparzystą. Dzięki temu minimalizujemy ryzyko potknięcia się użytkowników.

Szerokość schodów

Minimalna szerokość schodów umożliwiająca wygodne poruszanie się pomiędzy kondygnacjami wynosi 80 cm. Takie szerokości z reguły osiągają lekkie schody spiralne i samonośne. Wybetonowane schody zabiegowe i dwubiegowe przeważnie posiadają szerokość w granicach 100 – 110 cm. Dzięki temu na schodach mogą minąć się dwie osoby. Wymiary schodów zewnętrznych powinny wynosić minimum 120 cm. Taka szerokość umożliwi bardziej komfortowe mijanie się osób wchodzących i wychodzących z budynku.

Wymiary schodów – wysokość balustrady oraz sufitu

Wysokość balustrady decyduje o bezpieczeństwie użytkowników. Dlatego warto zwrócić szczególną uwagę na ten rodzaj pomiarów. W budownictwie przyjmuje się, że optymalna wysokość balustrady to ok. 90 cm nad krawędzią poprzedniego stopnia. Taka proporcja umożliwi wygodne użytkowanie poręczy osobom dorosłym. Jeśli schody kręcone, zabiegowe lub jednobiegowe będą użytkowane przez dzieci, wówczas zaleca się montaż dodatkowej poręczy. Jej optymalna wysokość wynosi ok. 70 – 75 cm.

Wymiary schodów powinny też uwzględniać wysokość do sufitu. Przestrzeń musi być dopasowana do najwyższego użytkownika. Ogólnie przyjmuje się, że wysokość pomiędzy schodami, a sufitem nie powinna być mniejsza niż 205 cm. Jednak w praktyce zaleca się utrzymywanie nieco większych wysokości 210 – 220 cm. Dzięki temu upewnimy się, że wszyscy użytkownicy będą w stanie wygodnie przemieszczać się pomiędzy kondygnacjami budynku.

Schody spiralne i schody zabiegowe, a rozmiar stopni

Schody kręcone, spiralne i zabiegowe mogą posiadać zróżnicowane rozmiary stopni. Przyjmujemy, że szerokość stopni po stronie wewnętrznej nie powinna być mniejsza niż 25 cm. Środkowa szerokość stopni powinna być taka sama, jak szerokość stopni biegnących w jednym kierunku. Dzięki temu zminimalizujemy ryzyko potknięcia. Pamiętajmy też, że wysokość wszystkich stopni na schodach musi być taka sama.

Wymiary schodów dwubiegowych – spoczniki

Spoczniki znajdują swoje zastosowanie w schodach dwubiegowych (w kształcie litery U). Stanowią wygodne oddzielenie biegu stopni. Przyjmuje się, że szerokość wygodnego spocznika powinna być przynajmniej o 20 cm większa, niż szerokość standardowego stopnia. Jednak dla zachowania większego komfortu użytkowego stosuje się zazwyczaj spoczniki o znacznie większych rozmiarach. Spocznik o szerokości 150 cm umożliwia przechodzenie dwóch osób. Może też być sporym ułatwieniem podczas przenoszenia mebli i większych sprzętów.

Uwaga na obliczanie wymiarów stopni skrajnych

Większość schodów wewnętrznych powstaje już na etapie budowy domu. Schody drewniane na podstawie betonowej muszą być dobrze zaplanowane. Na szczególną uwagę zasługuje wysokość stopni skrajnych (pierwszego i ostatniego). Pamiętajmy, że podczas prac wykończeniowych podniesie się poziom posadzek. Uwzględnijmy to podczas budowy schodów wewnętrznych. Pierwszy stopień schodów musi być podniesiony o dodatkowe centymetry, które zostaną zagospodarowane przez nawierzchnię podłogową. Dla przykładu:

Wysokość posadzki po wykończeniu podniesie się o 12 cm. Chcemy aby wysokość stopni wynosiła 17 cm. Zatem pierwszy stopień schodów powinien znajdować się na wysokości 29 cm (łącznie z ok. 3 cm wykończeniem stopnia).