Czy na skuter trzeba mieć prawo jazdy? Wyjaśniamy przepisy
Skuter jest popularnym środkiem transportu. Ze względu na małe wymiary i niewielkie zużycie paliwa pozwala wygodnie i ekonomicznie poruszać się na krótkich dystansach. Jeszcze kilka lat temu potrzebne do kierowania skuterem uprawnienia dawała karta motorowerowa. Sytuacja zmieniła się w 2013 roku, jednak o tym, czy na skuter trzeba mieć prawo jazdy, decyduje głównie data urodzenia kierowcy.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czy na skuter trzeba mieć prawo jazdy?
Na początek: co to jest skuter?
Pytanie o to, jakie uprawnienia trzeba posiadać do kierowania skuterem, jest w zasadzie źle postawione. Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym pojazd typu skuter nie istnieje, a jest to jedynie forma nadwozia motocykla albo motoroweru. Motocykl, jako nowy byt techniczny, powstał pod koniec XIX wieku. Konstrukcja jednośladów rozwijała się i ewoluowała, i po pewnym czasie na drogach pojawiły się pojazdy o małych kołach, zabudowane, z osłoną na nogi i często szybą na kierownicy. Były napędzane silnikami dwusuwowymi o pojemności od 50 cm³ do około 200 cm³.
Początkowo duży popyt na skutery zaczął z biegiem lat spadać, ponieważ wraz z poprawą sytuacji ekonomicznej użytkownicy przesiadali się do samochodów. Skuter stał się drugim albo trzecim pojazdem w gospodarstwie domowym, służącym do dojazdu do pracy albo szkoły. Obecnie różnorodność skuterów zadowoli każdego chętnego.
Skutery wyróżniają się pozycją jazdy oraz konstrukcją nadwozia. Stopy trzymane są na podłodze, która często płasko przebiega przez całą szerokość skutera. Zabudowa osłania nogi, a rama jest obniżona. Bagażnik pod kanapą, dodatkowe schowki i haczyki ułatwiają przewóz na przykład zakupów. Łatwość manewrowania sprawdza się w miejskich korkach.
Prawo jazdy na skuter zależy od wielkości silnika
- Skutery na prawo jazdy kategorii AM
Najmniejsze i najsłabsze skutery z silnikami o pojemności do 50 cm3 zaliczają się do kategorii motorowerów. Mają niewielki wymiary i ciężar i są łatwe do manewrowania. Wielkość silnika oraz prędkość ograniczona do 45 km/h kwalifikuje te pojazdy do prowadzenia z prawem jazdy kategorii AM. Jest to odpowiednik dawnej karty motorowerowej i mogą ją uzyskać osoby, które ukończyły 14 lat. W praktyce ma to sens jedynie w przypadku najmłodszych, ponieważ uprawnienia kategorii AM uzyskuje się z każdą inną kategorią.
- Skutery na prawo jazdy kategorii A1
Skutery i inne motocykle z silnikami do 125 cm3 stanowią szeroką grupę jednośladów. Do ich prowadzenia potrzebne jest prawo jazdy kategorii A1, które uzyskuje się po skończeniu 16 lat. Jest kategoria podstawowa, takim skuterem może oczywiście poruszać się osoba z wyższą kategorią motocyklową (A2 i A) oraz posiadacze kategorii B z co najmniej trzyletnim stażem.
- Skutery na prawo jazdy kategorii A2
Mocniejsze skutery wymagają wyższych kategorii prawa jazdy. Kategoria A2 nie posiada już limitu pojemności skokowej silnika, a jedynie maksymalną moc 35 kW. Prawo jazdy tej kategorii można uzyskać po ukończeniu 18 lat.
- Skutery na prawo jazdy kategorii A
Istnieją skutery o mocy przekraczającej 35 kW, które wymagają ubiegania się o prawo jazdy kategorii A. Posiadacz takich uprawnień może prowadzić każdy motocykl, oczywiście z pojazdami kategorii AM włącznie. W tym wypadku wymagania dotyczące wieku wynoszą 20 lat i co najmniej 2 lata posiadania prawa jazdy kategorii A2 albo 24 lata w innym wypadku.
- Skutery trójkołowe na prawo jazdy kategorii B
Zgodnie z polskim prawem osoby posiadające prawo jazdy kategorii B od co najmniej 3 lat mogą jeździć nie tylko na motocyklach z silnikami do 125 cm3, ale też na trójkołowcach z europejską homologacją L5e. W tym drugim przypadku nie ma żadnych ograniczeń wielkości silnika, mocy czy masy. Najważniejszym warunkiem jest ten, aby bliźniacze koła znajdujące się na jednej osi były umieszczone co najmniej 460 mm od siebie. Kategorie prawa jazdy A1 i A2 również uprawniają do jazdy skuterami trójkołowymi, ale tylko do mocy silnika poniżej 15 kW. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł z cenami kursu na prawo jazdy kategorii B i E.
Jazda skuterem bez prawa jazdy
Kto do prowadzenia skutera nie musi posiadać prawa jazdy?
Nawet po wejściu w życie w styczniu 2013 roku ustawy zmieniającej przepisy o uprawnieniach do kierowania pojazdami, niektórzy nadal mogą jeździć skuterem bez konsekwencji prawnych i finansowych, posiadając jedynie dowód osobisty. Prawdę mówiąc, w świetle obowiązujących aktualnie przepisów, posiadanie dokumentu nie oznacza już obowiązek jego fizycznego przechowywania w kieszeni. Aplikacja mObywatel zapewnia nie tylko potwierdzenie tożsamości, ale też dostęp do prawa jazdy i innych dokumentów online.
Ponieważ prawo nie może działać wstecz, osoby urodzone przed 19 stycznia 1995 roku mogą jeździć skuterem bez prawa jazdy. Również osoby, które przed 19 stycznia 2013 roku zdobyły kartę motorowerową, mogą korzystać z tych uprawnień do ukończenia 18 lat. Po osiągnięciu pełnoletności posiadacz karty motorowerowej powinien zgłosić się do odpowiedniego wydziału komunikacji z wnioskiem o wydanie prawa jazdy kategorii AM. Będzie też musiał poddać się badaniom lekarskim przewidzianym dla kierowców.
Co grozi za jazdę skuterem bez uprawnień?
Jeśli z racji wieku prowadzący skuter nie jest zwolniony z obowiązku posiadania prawa jazy kategorii AM (wyższe kategorie dają takie uprawnienia niejako w pakiecie), w razie kontroli czeka go mandat. Gdyby kierujący był niepełnoletni, dodatkowe problemy czekają też jego rodziców. Osobie, która udostępniła pojazd osobie nieuprawnionej, grozi grzywna.
Jazda skuterem bez prawa jazdy kategorii AM lub wspomnianych wyżej uprawnień grozi mandatem, ale nie jest to największy problem. W sytuacji, kiedy taki kierowca skutera spowoduje kolizję, ubezpieczenie OC/AC nie działa. Wszelkie koszty kierujący skuterem musi pokryć z własnej kieszeni.
Skuter, motorower czy motocykl?
Tam, gdzie w grę wchodzą przepisy prawa, potrzeba precyzyjnych interpretacji i definicji jest szczególnie ważna. Tak jak jednoznaczna jest odpowiedź na pytanie, ile można mieć punktów karnych, tak samo nie może budzić wątpliwości pojęcie motoroweru i motocykla. Zgodnie z definicją motorower to: „pojazd dwu- lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h”.
Pojazd o pojemności skokowej powyżej 50 cm3 albo rozwijający prędkość większą niż 45 km/h przestaje być motorowerem. Natomiast nazwa skuter odnosi się do specyficznej konstrukcji pojazdu, a nie do parametrów technicznych, służących do kwalifikacji pojazdu. Można powiedzieć, że pojazdy typu skuter można wyróżnić zarówno w grupie motocykli, jak i motorowerów. Potrzebne uprawnienia do kierowania pojazdem (albo jedynie dowód osobisty) oraz ile lat musi mieć kierowca, wynikają z odpowiednich przepisów. Pojęcia „motocykl” i „motorower” wynikają wprost z obowiązujących przepisów, a dokładnie są to definicje z ustawy Prawo o ruchu drogowym.