Karta kierowcy – informacje, cena, wymagane dokumenty, porady

Karta kierowcy zamiast papierowej tarczy tachografu

Cyfrowa kontrola funkcjonowania pojazdu

Ze względu na bezpieczeństwo na drogach, od wielu lat istnieje ograniczenie czasu pracy kierowców samochodów ciężarowych oraz przeznaczonych do przewozu więcej niż 9 osób. Przepisy określają czas aktywności kierowcy i przerwy, po jakich może nastąpić wznowienie jazdy. Egzekwowanie restrykcji umożliwia urządzenie nazywane tachografem od greckich słów tachos = „prędkość” i grapho = „pisać”. Zapis tachografu przedstawia takie parametry jak prędkość, przejechaną drogę i postój pojazdu w funkcji czasu. Tachografy analogowe, notujące parametry na papierowych tarczkach, podatne na fałszowanie danych, zostały zastąpione przez aparaty cyfrowe. Informacje zapisane w wewnętrznej pamięci tachografu oraz na zewnętrznej karcie kierowcy są praktycznie niemożliwe do sfałszowania.

Urządzenia rejestrujące w transporcie drogowym i karta kierowcy są obowiązkowe na mocy przepisów Rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej nr 165/2014; również Polska musi je stosować. Zgodnie z wytycznymi karta kierowcy jest wydawana kierowcy samochodu o masie pojazdu przekraczającej 3,5 tony do przewozu towarów oraz samochodu zarejestrowanego do przewozu więcej niż 9 osób z kierowcą.

Karta kierowcy do tachografu cyfrowego zawiera informacje identyfikujące jednoznacznie kierowcę, dlatego każdy może posiadać tylko jedną kartę i korzystać wyłącznie z własnej. Oprócz danych osobowych na karcie znajduje się numer prawa jazdy, kraj rejestracji pojazdu oraz data wydania i wygaśnięcia ważności karty.

Karta kierowcy nie zastępuje prawa jazdy

Polska i inne kraje unijne prowadzą elektroniczne rejestry kart kierowcy. Zawierają one dane na temat pracy kierowcy, ale nie zastępują innych dokumentów jak prawo jazdy albo dowód rejestracyjny. W Polsce kartę kierowcy (jak i inne papiery wartościowe) wydaje PWPW w Warszawie. Wniosek, zdjęcie do karty, opłata oraz kopia prawa jazdy mogą być złożone drogą elektroniczną.

Karta kierowcy mieści dane z maksymalnie 28 dni roboczych pracy kierowcy. Po tym terminie informacje powinny być zapisane na nośniku zewnętrznym i przechowywane przez 12 miesięcy. Dane na temat jazdy mogą być wyświetlane przez kierowcę na ekranie tachografu, wydrukowane na drukarce urządzenia albo zgrane do komputera zewnętrznego. Pracodawca może kopiować dane karty kierowcy, aby kontrolować jego pracę.

Kierowca może posiadać i posługiwać się tylko jedną imienną kartą. Nie może jej pożyczać ani pozostawiać w pojeździe dla innego kierowcy. Obowiązkiem kierowcy jest przestrzeganie okresu ważności karty; tak jak konieczna jest wymiana dowodu rejestracyjnego, tak po terminie ważności trzeba wyrobić nową kartę kierowcy. To znaczy wniosek, zdjęcie do karty i opłata muszą być złożone najpóźniej 15 dni roboczych przed upływem okresu ważności.

W przypadku uszkodzenia, zagubienia lub kradzieży karty kierowcy, trzeba wystąpić do właściwego organu (w Polsce do PWPW w Warszawie) o wydanie karty zastępczej. Wydanie karty zastępczej następuje w ciągu 8 dni roboczych od otrzymania wniosku. W tym czasie możliwa jest jazda bez karty, jeśli konieczny jest powrót do bazy. Kierowca musi w razie kontroli przedstawić potwierdzenie zgłoszenia kradzieży lub zagubienia karty oraz kopię wniosku z potwierdzeniem nadania o wydanie duplikatu. Duplikat karty będzie ważny do końca okresu obowiązywania poprzedniej karty.

Według ustawy o transporcie drogowym:

• „Nierejestrowanie za pomocą tachografu na lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy lub przebytej drogi” grozi mandat w wysokości 2000 złotych.
• Za używanie cudzej karty kierowcy grozi mandat 3000 złotych.
• Za posiadanie lub posługiwanie się przez kierowcę więcej niż jedną własną, ważną kartą kierowcy grozi mandat w kwocie 3000. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o motoryzacji.

Wyrobienie karty kierowcy krok po kroku

Kolejność działań kierowcy samochodu ciężarowego lub autobusu

Jedyną osobą, która jest uprawniona do składania wniosku o wydanie karty, jest kierowca, a nie pracodawca-właściciel firmy transportowej. Osoba niebędąca obywatelem Polski, która ubiega się o kartę kierowcy, musi się liczyć z koniecznością dołączenia do wniosku dodatkowych dokumentów.

1. Wypełnienie wniosku wraz z załącznikami

Wzór wniosku do pobrania oraz szczegóły dotyczące zamawiania karty kierowcy można znaleźć na stronie info-car.pl. Ten serwis PWPW umożliwia też kontrolę statusu złożonego wniosku.

2. Wysłanie wniosku

Wniosek o wydanie karty kierowcy można składać w formie papierowej albo elektronicznej. W pierwszym przypadku pobrany i wydrukowany wniosek wypełnia się i wysyła wraz z załącznikami pocztą, w drugim zaś generuje komputerowy dokument do edycji. Potrzebny jest tutaj kwalifikowany podpis elektroniczny albo profil zaufany (wniosek online na portalu info-car).

3. Dołączenie załączników

Wniosek zawiera podstawowe dane kierowcy, jak imię, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania, data urodzenia, numer prawa jazdy. Dodatkowo załącza się adres do korespondencji, adres mailowy i numer telefonu. Załącznikami do wniosku są również: zdjęcie do karty o wymiarach 3,5 cm x 4,5 cm. kserokopię prawa jazdy oraz oświadczenie o posiadaniu ważnego prawa jazdy. Składanie nieprawdziwych danych albo ich fałszowanie podlega odpowiedzialności karnej.

4. Dokonanie opłaty

Opłata za wydanie karty kierowcy wynosi 172,20 zł (cena ropy i paliwa nie wpływa na opłaty) i należy ją uregulować przed wysłaniem wniosku i załączonych dokumentów. Potwierdzenie dokonania opłaty należy załączyć do reszty dokumentów; bez tego nie da się wyrobić karty kierowcy.

Na kartę kierowcy czeka się dosyć długo; na rozpoznanie wniosku organ ma zwykle 30 dni. Czas potrzebny jest na weryfikację podanych informacji. W przypadku błędów lub braków w dokumentacji czas oczekiwania na kartę odpowiednio się wydłuży.

Ważność karty kierowcy i jej przedłużanie

Karta kierowcy jest wydawana kierowcom na okres 5 lat. Umożliwia ona identyfikację kierowcy i przypisanie do konkretnej osoby danych zarejestrowanych przez tachograf.  Na karcie zapisywane są przejazdy, postoje, odpoczynki i inne prace wykonywane przez konkretnego kierowcę. Jest to możliwe, ponieważ kierowca może dysponować tylko jedną ważną kartą. Karta działa w każdym pojeździe wyposażonym w cyfrowy tachograf, niezależnie od rodzaju pojazdu.

Ponieważ karta kierowcy traci ważność po pięciu latach, kierowca musi złożyć wniosek do PWPW w Warszawie co najmniej na 15 dni przed upływem tego okresu. Ze względu na możliwe uzupełnienia i związane z tym opóźnienia, dobrze jest zatroszczyć się o nową kartę z większym wyprzedzeniem.

Inteligentne tachografy II generacji

Tachografy analogowe przeszły do historii w 2007 roku, od 2017 roku są montowane tachografy I generacji, a od 2021 roku planuje się wprowadzanie urządzeń następnej generacji.  Nowością będzie automatyczne rejestrowanie przez nie danych o lokalizacji pojazdów oraz operacjach załadunku i rozładunku. Inteligentny tachograf zapisze pozycję pojazdu rozpoczynającego oraz kończącego okres pracy, przekraczanie granicy państwa unijnego oraz załadunku i rozładunku pojazdu.

Dla kierowców zawodowych będzie to dowodem na to, jak długo przebywał w podróży służbowej oraz w jakim charakterze jechał: tranzytem, czy w transporcie międzynarodowym. Zdalne sygnalizowanie przez tachograf poprawnej pracy będzie przydatne dla służb kontrolnych, które nie będą musiały zatrzymywać takich pojazdów do kontroli. I odwrotnie – sygnały wysyłane z tachografu samochodu ciężarowego o naruszeniu zasad pozwolą go zatrzymać i skontrolować.