Jaka jest kara za niezgłoszenie przydomowej oczyszczalni?

Kiedy trzeba zalegalizować oczyszczalnię?

Zgłoszenie oczyszczalni – co mówią przepisy?

Oczyszczalnia ścieków to sposób na ekologiczne poradzenie sobie z domowymi nieczystościami. Zakłada się ją tylko tam, gdzie nie ma możliwości podłączenia do kanalizacji miejskiej lub gminnej. Jest to rozwiązanie bardziej skomplikowane niż szambo, ale na dłuższą metę przyjaźniejsze dla środowiska i bardziej oszczędne.

Jeżeli chcesz założyć taki system przy swoim domu, pierwsze pytanie jakie się pojawia brzmi: czy trzeba zgłaszać przydomową oczyszczalnię ścieków? Mówiąc ogólnie – tak. Zgłoszenie jest konieczne. Prawo ochrony środowiska (POŚ) reguluje jak i gdzie to zrobić oraz jakie mogą być ewentualne obiekcje urzędu (skutkujące odmową).

Formalności związane z zakładaniem oczyszczalni ścieków zależą m.in. od wielkości oczyszczalni. Warto też zwrócić uwagę na to, że co kilka lat zmieniają się przepisy. Nowe prawo zostało wprowadzone m.in. w 2001 i 2014 roku. Od 9 sierpnia 2022 również budowa zbiornika o pojemności do 5m³ na dobę wymaga zgłoszenia. Poza tym zgłoszenia robót budowlanych wymaga budowa oczyszczalni o pojemności do 7,5 m³ na dobę.

Osobno jest potrzebne zgłoszenie dotyczące rozpoczęcia eksploatacji oczyszczalni.

Jeżeli jest to system przydomowy, to nie będzie pobierana opłata skarbowa. W innych przypadkach za zgłoszenie rozpoczęcia eksploatacji zapłacimy ustawowe 120 zł. W każdym przypadku możemy natomiast być zmuszeni zapłacić za mapkę opiniodawczą w urzędzie, jeżeli nie posiadamy jej np. w aktualnej dokumentacji budowlanej.

Pozwolenie a zgłoszenie

Na pytanie czy trzeba zgłaszać przydomową oczyszczalnię ścieków obecnie obowiązujące przepisy zawsze odpowiadają twierdząco. Chodzi nie tylko o podanie do wiadomości urzędników powstawania takiego urządzenia na terenie gminy. Konieczne jest też zawiadomienie o prowadzonych pracach budowlanych.

Osobnym zagadnieniem jest pozwolenie. Jest to trochę inny rodzaj formalności. Mówiąc najogólniej – zgłoszenie to tylko powiadomienie, jeżeli urząd nie zgłosi sprzeciwu, to możemy budować. Pozwolenie natomiast wymaga odpowiedzi urzędu przed rozpoczęciem prac.

Jak można się domyślać, pozwolenie wodnoprawne oraz pozwolenie na budowę jest konieczne w przypadku większych inwestycji. Odpowiednio pozwolenia wodnoprawnego wymaga oczyszczalnia powyżej pojemności 5m3 na dobę, natomiast pozwolenia na budowę system o większej pojemności niż 7,5m3 na dobę. O pozwolenie wodnoprawne staramy się przed uzyskaniem pozwolenia na budowę lub przed zgłoszeniem budowy. Takie formalności są konieczne, ponieważ musimy wiedzieć czy w ogóle będzie możliwe założenie dużej oczyszczalni w danym miejscu.

Przygotowując dokumentację do zgłoszenia nie powinniśmy zapominać o podstawowych przepisach dotyczących odległości zbiornika i przewodu rozsączającego od kluczowych obiektów na działce.

Dodatkowo sam sposób odprowadzania ścieków komplikuje sprawę zgłoszenia. Większość oczyszczalni przydomowych odprowadza oczyszczone ścieki do gruntu na własnej działce. Wówczas wystarczy zgłoszenie, jeżeli poza tym urządzenie spełnia warunki pojemności na dobę. Pozwolenie, niezależnie od wielkości oczyszczalni jest koniecznie gdy chcemy odprowadzać ścieki do gruntu poza naszym terenem lub będziemy je odprowadzać do cieku wodnego.

Gdzie złożyć zgłoszenie?

Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie kto kontroluje przydomową oczyszczalnię ścieków. W takim razie jak zalegalizować  przydomową oczyszczalnię ścieków?

Za jej aspekt wodno-gruntowy jest odpowiedzialne Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie. Rozpoczęcie eksploatacji zgłaszamy do gminy, natomiast inwestycja budowlana będzie interesowała urzędników Starostwa Powiatowego. Dodatkowo budowa takiej oczyszczalni może zainteresować lokalny urząd ochrony środowiska, jeżeli będzie potencjalnie zagrażała ekosystemowi. Może to być dla niektórych zaskoczenie, bo oczyszczalnia (całkiem słusznie) jest traktowana jako jedno z bardziej ekologicznych rozwiązań. Wyjątkiem są tereny zalewowe i zagrożone powodziami. W takich sytuacjach nieprzerobione nieczystości mogą trafić bezpośrednio do gruntu.

Kara za niezgłoszenie przydomowej oczyszczalni ścieków

Brak zgłoszenia może się wydawać drobnym niedopatrzeniem, ale kara za niezgłoszenie przydomowej oczyszczalni ścieków jest jak najbardziej przewidziana w polskich przepisach.

Osoby, które planują założenie oczyszczalni razem z budową domu nie powinny mieć problemów. Przygotowują jeden plan całości i tak czy inaczej muszą ją zgłosić odpowiednio do starostwa i do gminy. Niedopatrzenie może się pojawić w momencie niezgłoszenia budowanej później oczyszczalni lub oczyszczalni, która została założona przed zmianą przepisów. Dotyczy to szczególnie oczyszczalni, która może wpływać negatywnie na środowisko.

W każdym z przypadków kara za niezgłoszenie przydomowej oczyszczalni ścieków może być nałożona przez lokalny urząd (WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w przypadku potencjalnego zagrożenia dla środowiska). Jeżeli osoba wezwana do dopełnienia formalności i zapłacenia kary odmówi, sprawa może być skierowana do sądu.

Odmowa może być w pewnych przypadkach zasadna. Trzeba jednak dobrze wiedzieć czy mamy możliwość wygrać w sądzie. W innym przypadku kara za niezgłoszenie przydomowej oczyszczalni ścieków może wynieść nawet dziesięć razy więcej niż mandat z urzędu.

WIOŚ, na podstawie prawa o ochronie środowiska, może zażądać za brak zgłoszenia od 500 do 1000 zł kary. Sąd może umorzyć sprawę lub orzec grzywnę między 20 a 5000 zł. Jak widać odmowa zapłaty kary w pewnych przypadkach może się okazać opłacalna, w innych nie. Niniejsza porada nie ma charakteru prawnego. Zanim odmówimy przyjęcia mandatu dobrze jest poradzić się prawnika czy nie skomplikujemy sobie jeszcze bardziej życia takim działaniem.