Tulipany - charakterystyka, odmiany, sadzenie, pielęgnacja, zimowanie

Charakterystyka tulipanów - uprawa i pielęgnacja roślin

Tulipany (Tulipa) należą do rodziny roślin liliowatych. Wywodzą się z Azji Mniejszej i Azji Środkowej. Do Europy trafiły z Turcji, skąd cebulki, w wieku XVI, przywieziono na wiedeński dwór cesarza Ferdynanda I. W ciągu kilkunastu lat tulipany zawojowały także Francję i Holandię. W Polsce występują dziko rosnące gatunki - Tulipa biebersteiniana oraz Tulipa silvestris. Żółte kwiaty pojawiają się w maju. Popularne rośliny możemy uprawiać nie tylko w ogrodzie. Uprawa uda się również w skrzynkach balkonowych i w pojemnikach, na słonecznym stanowisku. Najlepszym podłożem jest ziemia do kwiatów balkonowych, z domieszką piasku. Polecana jest także ziemia gliniasto-próchniczna. 

Kwitnienie tulipanów trwa od marca, więc należy je chronić przed wiosennymi przymrozkami. Pielęgnacja polega na umiarkowanym podlewaniu, bowiem rośliny nie tolerują przelania. Wymagania uprawowe dotyczą również zasilania tulipanów. Zanim cebulki trafią do gleby, należy dokładnie oczyścić ją z chwastów i przekopać, a następnie zasilić nawozami wieloskładnikowymi. Kwiaty nawozimy tylko raz, zanim rozwiną się pąki. Przekwitłe -  natychmiast usuwamy, natomiast liście i łodygi powinny pozostać na roślinie, aż wybarwią się na żółto.

Kiedy sadzić tulipany? Jeśli uprawiamy tulipany w ogrodzie, nie musimy wykopywać cebul co roku. Wystarczy, że uczynimy to co parę lat. Cebulki wykopuje się od końca czerwca do połowy lipca. Ważne, by nie były całkowicie dojrzałe. 1/4 łuski okrywającej powinna brązowieć, a łodygi i liście - żółknąć. Nie wykopujemy cebul białych lub całkowicie brązowych. Wykopane cebulki suszymy, przez około 7 dni, w temperaturze około 25 stopni Celsjusza, a następnie czyścimy i dzielimy na poszczególne cebule, które możemy przechować do początku października. Sadzenie w ogrodzie przeprowadzamy na głębokości 10-15 cm, w rozstawie 25 cm x 15 cm. W skrzynkach balkonowych odpowiednie jest płytkie sadzenie, na głębokość 2 - 2,5 cm.     

Kwiaty w ogrodzie i na balkonie -  odmiany tulipanów

Efektowne odmiany tulipanów zaszeregowane są do tzw. ras. Obejmują one 15 grup uprawnych, z których najpopularniejsze to:

- mieszańce Darwina - mają charakterystyczne duże jednobarwne kwiaty, o regularnych owalnych płatkach. Ozdobne rośliny ogrodowe, o kwiatach białych, żółtych i czerwonych, w różnych odcieniach, tworzą mieszańce z tulipanem pachnącym Tulipa suaveolens. Godne polecenia w tej grupie są odmiany, których wyróżnikiem są różnobarwne kwiaty, np.:

• kwiat czerwony - ‘Apeldoorn’, London’, ‘Oxford’
• kwiat pomarańczowy - ‘Hollands Glorie”, My Lady’kwiat żółtawy, z czerwonymi kreskami - ‘President Kennedy’

- odmiany wczesne - o pojedynczych kwiatach białych  - ‘Biała Dama’, czerwonych , różowych - ‘Christmas Marvel’ lub pomarańczowych - ‘Princess Irene’. Tulipany dorastają do około 35 cm,

- odmiany pojedyncze późne - kwitnienie tulipanów jest średnio wczesne. Popularne odmiany o szkarłatnych kwiatach to ‘Bing Crosby’,odmiana polska ‘Mazur’. Odmiany osiągają około 50 cm wysokości,

- odmiany średnio wczesne Triumph:

• kwiat biały - ‘Blizzard’, biały z karminowym obrzeżeniem - ‘garden Party’
• kwiat biało-czerwony - tulipan polskiej hodowli ‘Krakus’
• kwiat czerwony - polski tulipan ‘Nysa”, ‘Prominance’, ‘Korneforos’. rośliny osiągają wysokość do 55 cm,

- tulipany Darwina - odmiany czerwone - ‘Bartigon’ oraz pomarańczoworóżowe - ‘Sybilla’,

-tulipany liliokształtne - grupę wyróżnia późne kwitnienie, wysokość około 60 cm oraz oryginalne wybarwienie płatków:

• kwiat brązwoczerwony - ‘Queen of Sheba’
• kwiat ciemnoczerwony ‘Red Shine’
• kwiat o płatkach porcelanoworóżowych - Rosy Wings’,

- tulipany papuzie - grupa obejmuje kwiaty kwitnące późno, dorastające do 55 cm wysokości:

• kwiaty jasnofioletowe - ‘Blue Parrot’
• kwiaty różowe - ‘Erna Lindgern’
• kwiaty ciemnoczerwone, niemal czarne - ‘Black Parrot’

W kwiaciarniach oraz w sklepach ogrodniczych możemy nabyć odmiany uprawne, pędzone w czasie zimy w szklarniach, uprawiane na kwiat cięty oraz sadzonki, przeznaczone na kwiaty balkonowe lub kwiaty pokojowe. Rozmnażanie tulipanów następuje wyłącznie poprzez cebulki przybyszowe. Nie udaje się rozmnażanie roślin w uprawie pojemnikowej, na balkonie. Efektownie prezentują się niewysokie kwiaty pokojowe i balkonowe, o krótkiej łodydze i oryginalnych liściach, np. ‘Czerwony Kapturek’ lub Indian Sweet. W skrzynce balkonowej, o długośći 1 m, możliwe jest sadzenie nawet do 35 tulipanów. Cebulki umieszczamy płytko w ziemi, do października. 

Tulipany - zastosowanie oraz wskazówki ogrodnicze

Tulipany znajdują zastosowanie do ozdoby ogrodów, jako cięte kwiaty pokojowe, do uprawy doniczkowej na balkonach i w pomieszczeniach oraz do przyspieszania i pędzenia. W ozdobnej części ogrodu zaleca się sadzenie tulipanów w połączeniu z innymi roślinami ozdobnymi. Barwa kwiatów najlepiej i najmocniej uwidacznia się przy sadzeniu grupowym. Unikajmy jednak bardzo regularnego rozmieszczenia roślin. Nasadzenie kwiatów w uporządkowanych rzędach będzie skutkowało nieestetycznym wyglądem rabaty,  gdy tulipany zaczną więdnąć. Najlepszym sposobem jest naśladowanie natury - ogrodowe piękności powinny współgrać z otoczeniem, tworząc harmonijne i różnobarwne kompozycje. Kwitnące wiosną tulipany sprawdzą się także w ogródkach skalnych.

W pełni ukształtowane tulipany nadają się na kwiat cięty. Ścinamy je wczesnym rankiem, w chwili, gdy roślina wytworzy pąki, pełne kolorów i odpowiedniej wielkości - zanim się otworzą, co powinno nastąpić dopiero w wazonie. Zadbajmy, by liście pozostały w większości na rabacie, bowiem mają istotny wpływ na rozwój podziemnej cebuli. Odcięcie liści skutkuje tworzeniem się mniejszych cebul, słabych jakościowo, co będzie miało wpływ na wygląd przyszłorocznych kwiatów.