OZE - Odnawialne Źródła energii od A do Z - ceny, opłacalność, co działa najlepiej?

Odnawialne źródła energii we własnym domu - przegląd najbardziej opłacalnych rozwiązań

Współczesne budownictwo coraz częściej wykorzystuje proekologiczne, odnawialne źródła energii. Nowoczesne rozwiązania przetwarzają źródła odnawialne, a tym samym przekładają się na ograniczenie kosztów eksploatacji budynków. Widzimy to na przykładzie wielu nowoczesnych domów jednorodzinnych. Dlatego poniżej zaprezentujemy przegląd najbardziej opłacalnych, proekologicznych rozwiązań.

Dlaczego warto inwestować źródła odnawialne w Polsce?

Energetyka odnawialna przynosi wiele odczuwalnych korzyści. Niegdyś domy jednorodzinne korzystały wyłącznie z konwencjonalnych źródeł energii. Dziś mamy już większe możliwości i jesteśmy w stanie wykorzystać zasoby energii odnawialnej.  Wykorzystanie OZE przynosi wiele korzyści. Oczywistym jest zmniejszenie comiesięcznych rachunków za eksploatację budynku. Wykorzystując alternatywne źródła energii w Polsce zmniejszamy niezależność swojej nieruchomości. Wykorzystanie energii wiatrowej czy słonecznej z pewnością wpłynie na zmniejszenie zapotrzebowania na energię grzewczą budynków. Energia odnawialna będzie niezbędna, jeśli planujemy wybudować dom jednorodzinny w standardzie energooszczędnym bądź pasywnym.  Wykorzystanie OZE może wiązać się z nieco większymi kosztami inwestycji. Jednak wydatki w źródła odnawialne zwracają się po pewnym czasie.

Omawiając korzyści wykorzystania OZE warto również wspomnieć o wpływie na środowisko naturalne. Energia odnawialna nie wytwarza niszczących atmosferę zanieczyszczeń. Jest rozwiązaniem proekologicznym, mogącym mieć duży wpływ na jakość życia przyszłych pokoleń.  

Pompa ciepła w Twoim domu

Pompy ciepła to interesujące, proekologiczne urządzenia, które możemy wykorzystać do ogrzewania budynków mieszkalnych. Ich zasada działania jest stosunkowo prosta. Pompa wymusza przepływ ciepła z obszaru o niższej temperaturze do obszaru o temperaturze wyższej. Przepływ ciepła występuje odwrotnie do naturalnego. Aby wymusić odwrotny przepływ strumienia ciepła trzeba wykorzystać energię mechaniczną. Pozyskujemy ją za pośrednictwem powietrza, wody lub gruntu.

Najtańsza w zakupie będzie pompa ciepła typu powietrze - powietrze. Możemy zamontować ją w niemal każdym domu jednorodzinnym. Optymalnie byłoby, gdyby tego typu odnawialne źródła energii zostały przewidziane już na etapie tworzenia projektu budowlanego.  Pompa typu powietrze - powietrze działa z największą wydajnością w okresie letnim. Niestety jej sprawność spada wraz z obniżeniem temperatur zewnętrznych. Dlatego urządzenie nie powinno być stosowane jako jedyne źródło ogrzewania pomieszczeń.

Nieco wydajniejszym rozwiązaniem wykorzystującym źródła odnawialne jest pompa typu powietrze –woda.  Czynnik grzewczy może zostać wykorzystany do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Tym samym zmniejszymy swoje comiesięczne rachunki za nieodnawialną energię. Pompy ciepła typu powietrze – woda pracują z pełną wydajnością podczas działania wyższych temperatur zewnętrznych. Ich sprawność spada wraz z pojawieniem się ujemnych temperatur. Dlatego tego typu energia odnawialna może posłużyć jako dodatkowe źródło grzewcze.

Inwestorzy szukających najbardziej wydajnych rozwiązań powinni zainteresować się gruntowymi pompami ciepła. Są to urządzenia wykorzystujące źródła odnawialne przez cały rok. Ich działanie nie jest tak zależne od warunków pogodowych. Dzięki temu gruntowe pompy ciepła mogą stać się głównym źródłem ogrzewania budynku. Źródłem energii są tutaj podziemne wody gruntowe bądź solanki. Urządzenie działa z bardzo dużą wydajnością i zapewnia wysoki komfort grzewczy. Jedynym istotnym mankamentem tego rozwiązania okazują się wyższe koszty zakupu oraz montażu. Gruntowa pompa ciepła wymaga dużej ingerencji w posesje. Koszt będzie uzależniony od specyfikacji technicznej urządzenia oraz indywidualnych warunków gruntowych.

Prąd z ogniw fotowoltaicznych

Panele fotowoltaiczne to kolejne, warte uwagi rozwiązanie, które wykorzystuje źródła odnawialne. Za ich pomocą jesteśmy w stanie przetworzyć energię promieni słonecznych w energię elektryczną. Panele fotowoltaiczne wychwytują promienie słoneczne (również te rozproszone) i przekształcają je w energię elektryczną. Prąd zostaje przekserowany do inwertera, gdzie ulega przekształceniu w prąd zmienny o odpowiednim natężeniu. Instalacje montuje się w taki sposób, by energia odnawialna wyprodukowana przez panele fotowoltaiczne została wykorzystana w pierwszej kolejności. Zasilanie z sieci zostaje wykorzystane dopiero w momencie pojawienia się niedoborów. Dzięki temu nasz dom jednorodzinny posiada znacznie mniejsze zapotrzebowanie na energię z sieci.

Duża żywotność urządzeń oraz bezobsługowa praca sprawiają, że panele fotowoltaiczne cieszą się rosnącym zainteresowaniem. Przydomowe źródło zasilania można wykorzystać jedynie na własne potrzeby. Wystarczy wykonać instalacje w systemie zamkniętym off grid. Zgromadzona energia elektryczna może być zmagazynowana w akumulatorach lub bezpośrednio przesyłana do urządzeń elektrycznych. Warto jednak wspomnieć, iż ustawa o OZE umożliwia również odsprzedaż nadwyżek energetycznych. W tym przypadku panele fotowoltaiczne pracują w systemie otwartym on grid. Nadwyżka energii elektrycznej nie ulega zmagazynowaniu, lecz zostaje przekazana bezpośrednio do sieci publicznej. Odsprzedaż energii elektrycznej wyprodukowanej we własnym gospodarstwie domowym nie wiąże się z koniecznością posiadania własnej działalności gospodarczej. Z pewnością będzie to duże ułatwienie dla wielu inwestorów.

Jaki rodzaj paneli fotowoltaicznych warto wybrać?

W ofertach sprzedaży znajdziemy kilka typów paneli fotowoltaicznych. Każdy z nich cechuje się nieco odmiennymi właściwościami.  W polskich domach jednorodzinnych największą popularnością cieszą się:

  • Ogniwa monokrystaliczne – czyli wyprodukowane z pojedynczego kryształku krzemu, pociętego na kawałki o niewielkich rozmiarach. Rozpoznamy je po charakterystycznym, bardzo ciemnym zabarwieniu. Ogniwa monokrystaliczne charakteryzują się dużą sprawnością i wykorzystują zasoby energii odnawialnej w dużej ilości. Ogniwo monokrystaliczne będzie w stanie zmagazynować i przetworzyć od 18 do 22 % energii z promieni słonecznych. Jest to dość dobry wynik, zapewniający wysoką sprawność całego systemu. Niestety ogniwa monokrystaliczne mają także dużą wadę. Jest nią wysoki koszt zakupu.
  • Ogniwa polikrystaliczne – wyprodukowane z polikrystalicznych kryształków krzemu. Rozpoznamy je po charakterystycznym, niebieskim zabarwieniu. Ogniwa polikrystaliczne okazują się tańsze w zakupie niż ich monokrystaliczne odpowiedniki. Jednak nie zapewniają tak dużej sprawności działania. Ogniwa polikrystaliczne będą w stanie zmagazynować i przetworzyć od 14 do 18 % energii z promieni słonecznych. Taka ilość wystarczy do zaspokojenia większości potrzeb użytkowników domu jednorodzinnego. Warto dodać, iż ogniwa polikrystaliczne wykazuję się bardzo dużą żywotnością. Wielu ekspertów podkreśla, że są najlepiej dostosowane do pracy w naszych warunkach klimatycznych.
  • Ogniwa amorficzne – powstają z niewykrystalizowanych kryształków krzemu. Ogniwa amorficzne posiadają bordowe zabarwienie oraz mniejsze rozmiary. Nie zdobyły jeszcze powszechnego zastosowania w domach jednorodzinnych. Wszystko za sprawą najniższej sprawności. Ogniwo będzie w stanie zmagazynować i przetworzyć od 6 do 10 % energii z promieni słonecznych. Za tego typu rozwiązaniem przemawia aspekt ekonomiczny. Ogniwa amorficzne będą najtańsze w zakupie oraz montażu. Ich niewielki rozmiar umożliwia montaż na daszkach lub balustradach. Możemy stworzyć większe moduły o ciekawym efekcie wizualnym. 

Panele fotowoltaiczne wykorzystujące źródła odnawialne w Polsce cieszą się rosnącą popularnością. Przed zakupem warto przeanalizować własne potrzeby oraz zapoznać się z ofertami przynajmniej kilku sprawdzonych firm. Okazuje się, że cena zakupu i montażu kompletnego systemu fotowoltaicznego może być dość zróżnicowana. Różnice cenowe występują nawet w urządzeniach o bardzo zbliżonych parametrach technicznych.

Energia odnawialna z kolektorów słonecznych

Omawiając alternatywne źródła energii w Polsce należy wspomnieć o kolektorach słonecznych. Są to jedne z najpopularniejszych urządzeń wykorzystujących paliwa odnawialne. Kolektor wyłapuje promienie słoneczne i przetwarza je w ciepło, które możemy wykorzystać do podgrzania ciepłej wody użytkowej lub wsparcia instalacji centralnego ogrzewania. Sprawność działania kolektorów słonecznych jest w dużym stopniu uzależniona od typu absorbera. W ofertach sprzedaży znajdziemy urządzenia z absorberami zwykłymi. Rozpoznamy je po czarnym zabarwieniu. Zwykły absorber będzie w stanie pochłonąć do 80 % promieni słonecznych. Niestety nie cieszy się zbyt dobrymi opiniami i okazuje się dość awaryjny. Dlatego znacznie większą popularnością wykazują się obecnie panele słoneczne z absorberami selektywnymi. Są to bardziej wydajne urządzenia, wykorzystujące zasoby energii odnawialnej. Sprawność absorbera selektywnego szacuje się na ok. 95 %. Jego dużym atutem okazuje się również mniejsza awaryjność działania.

Wybierając panele słoneczne mamy do dyspozycji kilka typów urządzeń. Energetyka odnawialna może być pozyskana przez kolektory płaskie, próżniowe oraz kolektory z rurką cieplną.

  • Kolektory płaskie – to najpopularniejsze urządzenia wykorzystujące ekologiczne źródła energii. Kolektory płaskie posiadają prostą budowę, co przekłada się na atrakcyjną cenę zakupu oraz montażu. Pracują z dużą wydajnością podczas działania silnych promieni słonecznych. Niestety gorzej radzą sobie z promieniami rozproszonymi. Dlatego wydajność działania kolektorów płaskich będzie silnie uzależniona od aktualnych warunków pogodowych. Pewną niedogodnością okazuje się również znaczny spadek sprawności w okresie zimowym. Kolektory płaskie wytracają dużą ilość ciepła w okresie działania ujemnych temperatur zewnętrznych. Dlatego niektóre z nich nadają się do użytku jedynie w okresie wiosenno jesiennym.
  • Kolektory próżniowe – ich zasada działania jest taka sama jak w przypadku kolektorów płaskich. Jedyną istotną różnicą jest otoczenie absorbera próżnią. Tego typu rozwiązanie sprawia, że kolektor nie jest już tak silnie uzależniony od temperatur panujących na zewnątrz. Energia odnawialna może być pozyskiwana i przetwarzana na energię grzewczą nawet podczas działania niższych temperatur zewnętrznych.  Większa wydajność sprawia, że urządzenie będzie w stanie przygotować większą ilość ciepłej wody użytkowej. Możemy wykorzystać je o każdej porze roku. Jedynym warunkiem okazuje się obecność bezchmurnego nieba.
  • Kolektory próżniowe z rurką cieplną – to kolejne ciekawe urządzenia wykorzystujące odnawialne źródła energetyczne. Tego rodzaju kolektor próżniowy posiada dodatkową rurkę, którą wypełnia się cieczą pośredniczącą. Dzięki temu urządzenie lepiej radzi sobie w okresie działania niższych temperatur zewnętrznych. Kolektory próżniowe z rurką cieplną zapewnią też największą wydajność działania podczas pochmurnych dni. Z powodzeniem wykorzystamy je o każdej porze roku i podgrzejemy ciepłą wodę użytkową. Jedynym istotnym mankamentem tego rozwiązania okazują się wyższe koszty zakupu. Kolektory z rurką cieplną nadal są dość drogim rozwiązaniem. Dlatego nie są to jeszcze zbyt popularne rozwiązania, wykorzystujące źródła odnawialne w Polsce.

Wybierając panele słoneczne warto zwrócić również szczególną uwagę na miejsce montażu. Kolektory działają z największą wydajnością wtedy, gdy posiadają dostęp do największej ilości promieni słonecznych. Z pewnością nie spełnią swojego zadania, jeśli umieścimy je za dającym cień drzewem bądź sąsiednim budynkiem. Z praktycznego punktu widzenia najkorzystniej byłoby zamontować kolektory słoneczne na szczycie budynku. Zwróćmy tutaj uwagę na specyfikę montażu. Niektóre systemy umożliwiają regulacje konta nachylenia paneli oraz ich położenia względem stron świata. Takie rozwiązania zwiększają wydajność całego systemu i zapewniają skuteczne podgrzewanie ciepłej wody użytkowej.

A może wentylacja mechaniczna z rekuperatorem?

Omawiając alternatywne źródła energii w Polsce nie sposób pominąć rekuperacji. Są to podstawowe urządzenia, które montujemy w budynkach pasywnych. Rekuperacja to innymi słowy wentylacja mechaniczna nawiewowo wywiewna z odzyskiem ciepła. Zapewnia dużą wydajność działania i staje się ciekawą alternatywą dla tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej. Rekuperator służy do odzyskiwania ciepła ze zużytego powietrza. Zmagazynowana energia jest przekazywana do świeżego powietrza, które wpada do pomieszczeń. W ten sposób minimalizujemy straty energii grzewczej i zmniejszamy rachunki za ogrzewanie pomieszczeń w sezonie zimowym.

Wentylacja mechaniczna z rekuperatorem wykorzystuje naturalne zasoby energii odnawialnej. Jej podstawową zaletą jest sprawność działania całej instalacji. Wentylacja mechaniczna działa z pełną sprawnością o każdej porze roku, czego nie można powiedzieć o tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej. Dodatkowym atutem tego rozwiązania okazuje się nieustanne dostarczanie do pomieszczeń świeżego powietrza. Wydajna wymiana powietrza wpływa korzystnie na komfort użytkowników.

Pamiętajmy jednak, że wentylacja mechaniczna z rekuperatorem wymusza obieg powietrza. Zatem wymaga stałego zasilania energią elektryczną. Zasilanie dodatkowych urządzeń nie zwiększy nadmiernie naszych rachunków za prąd. Jednak może przełożyć się na zmniejszenie komfortu użytkowania pomieszczeń. Najtańsze instalacje nie posiadają wydajnej izolacji akustycznej. Dlatego działanie wentylatorów będzie dobrze słyszalne. Odgłosy dobiegające z wentylacji będą szczególnie uciążliwe w gabinetach i sypialniach. Na szczęście możemy im w prosty sposób zapobiec. Wystarczy zaopatrzyć się w lepszej jakości systemy wentylacji mechanicznej. Dobra wentylacja posiada już bardzo wydajną izolację akustyczną, która tłumi wszelkie dźwięki wentylatorów. Warto zwrócić na to szczególną uwagę, jeśli zależy nam na zachowaniu dużego komfortu użytkowania pomieszczeń mieszkalnych.

Warto również wspomnieć, że energetyka odnawialna powinna zostać zaplanowana na jak najwcześniejszym etapie. Wentylacja mechaniczna z rekuperatorem wymaga dokładnego projektu. Koszt wykonania jej w istniejącym już budynku wiązałby się z koniecznością przeprowadzenia gruntownego remontu pomieszczeń. To z kolei popchnęłoby za sobą duże koszty inwestycyjne. Dlatego zaleca się, by urządzenia wykorzystujące zasoby energii odnawialnej były już zaplanowane w fazie zakupu projektu budowlanego. Dzięki temu zapewnimy największą sprawność ich działania oraz ograniczymy koszty montażowe.