Jak gęsto układać rury w ogrzewaniu podłogowym? Wyjaśniamy

Podłogówka – jak to działa?

Co to jest ogrzewanie podłogowe?

Ogrzewanie podłogowe jest popularnym i wygodnym sposobem zapewnienia ciepła w domu. Może być elektryczne i wodne. Klasyczna podłogówka wodna działa dzięki temu, że przez system rur pod podłogą przepływa podgrzewana woda. Jest ona ogrzewana przez tzw. dolne źródło ciepła (np. piec, kocioł lub pompę ciepła) i po wychłodzeniu wraca do ponownego ogrzania w bojlerze. Ten sposób ogrzewania jest dość skomplikowany i kosztowny w montażu, ale zapewnia komfort optymalnej temperatury i nie szpeci ścian tak jak tradycyjne grzejniki. Dodatkowo, dzięki stosowaniu modułów rozdzielających wodę do CO, można regulować temperaturę podłogówki osobno w każdym pomieszczeniu. Zaletą tego typu ogrzewania jest m.in. to, że wszystko jest sterowane z jednego miejsca.

Ze względu na wysokie ceny materiałów wiele osób decyduje się na obniżenie kosztu całości przez samodzielne układanie podłogówki. Zabierając się do montażu, trzeba jednak pamiętać o kilku najważniejszych rzeczach. Jedną z nich są odległości między rurami.

Dlaczego odległość jest ważna?

W każdym systemie grzewczym, wykorzystującym układ rur lub kabli grzewczych, istotne jest jak blisko siebie będą ułożone. Od tego, co ile centymetrów będą rozłożone zależy jak poradzą sobie z wymianą ciepła w pomieszczeniu.

Niektórzy producenci oferują specjalne płyty pod podłogówkę z gotowymi koleinami. Jest to popularne rozwiązanie, zwłaszcza przy tzw. suchej podłogówce. Układając rury w koleinach nie musimy się martwić wyliczeniami odległości między nimi. W każdym innym przypadku rozkładanie rur w odpowiednim odstępie należy do projektanta i osoby montującej.

Od czego zależą odstępy między rurami?

Projekt i zakup materiałów

Zanim zdecydujemy się położyć ogrzewanie podłogowe powinniśmy je zaprojektować lub poprosić o to specjalistę. Na etapie projektu zdecydujemy w jakim pomieszczeniu rozmieścimy rury gęściej a w jakim rzadziej. Od tego z kolei zależy ile rur na m2 ogrzewania podłogowego będziemy potrzebować oraz jaki sposób układania będzie najbardziej korzystny. W różnych projektach ilość ta waha się od 5 do 10 a nawet 12 metrów bieżących rury na metr kwadratowy ogrzewania.

Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie jak gęsto układać rury w ogrzewaniu podłogowym. Odstępy zależą od tego jaką temperaturę chcemy uzyskać, jaka będzie temperatura na zasilaniu i jakie warunki panują w danym pomieszczeniu. Na przykład przyjmuje się, że w łazience potrzebujemy wyższej temperatury, a w sypialni niższej.

Projektowanie podłogówki – co wziąć pod uwagę?

Podłogówkę zwykle łączy się z ogrzewaniem niskotemperaturowym. Dodatkowo temperatura podłogi musi być niższa niż np. ściany przy podobnym ogrzewaniu płaszczyznowym. Zwykle jest to około 30-45°C na wejściu, z czego powinniśmy uzyskać około 20°C w pomieszczeniu. W łazience temperatura powietrza może mieć około 25-27°C, ale w sypialni czy kuchni lepiej żeby była bliższa 18°C. Co z tego wynika? W łazience odstępy między rurami będą mniejsze, w sypialni większe.

Co jeszcze wpływa na przepuszczanie i absorbowanie temperatury z podłogówki?

• Rodzaj wylewki lub suchych płyt kładzionych na rury – warstwy podłogówki suchej zwykle szybciej się nagrzewają i szybciej oddają ciepło, bo mają mniejszą bezwładność cieplną. Natomiast jastrych na mokro absorbuje ciepło powoli i oddaje je również w wolniejszym tempie.
• Wykończenie podłogi (panele, kafelki, wykładzina) – w zależności od zastosowanego materiału ciepło będzie lepiej lub gorzej absorbowane oraz oddawane. Za pomocą doboru odpowiednich materiałów można częściowo zrównoważyć niską bezwładność cieplną suchego jastrychu.
• Rodzaj budynku i stopień energooszczędności – nie tylko warstwy podłogi kumulują lub pochłaniają ciepło. Ważną rolę odgrywają ściany. Ocieplone i szczelne będą zatrzymywać energię cieplną. W starszych budynkach więcej ciepła będzie uciekało przez ściany. To dobry powód, żeby nie traktować podłogówki w takich pomieszczeniach jako jedynego źródła ciepła.

Czasami różnice między materiałami, które mamy do wyboru są niewielkie i projektant przyjmuje odstępy domyślne dla danego pomieszczenia. Jeżeli jednak zastosowany materiał bardzo odbiega od standardu, to trzeba go brać pod uwagę w obliczeniach.

Jak gęsto układać rury w ogrzewaniu podłogowym?

Odległości między rurami w różnych pomieszczeniach

Niezależnie do różnic związanych z zastosowanymi materiałami, istnieją pewne domyślne wartości, które powinny być punktem wyjściowym. Przypisuje się je do konkretnego pomieszczenia i jego przeznaczenia. W jakiej odległości od siebie układać rury w podłogówce?

Standard dla pokojów dziennych i sypialni to 20 cm, dla łazienek 10 cm. W przypadku stosowania dolnej granicy systemu niskotemperaturowego (27-30°C) można układać co 15 cm w pokoju. W pomieszczeniach gospodarczych i w kuchni (jeżeli chcemy, żeby była trochę chłodniejsza) odległość standardowa będzie wynosić 25 cm.

Warto wspomnieć jeszcze o tzw. strefach brzegowych, które ustanawia się tam, gdzie ciepło ucieka szybciej. Są to strefy przy oknach, ścianach zewnętrznych, drzwiach balkonowych itp. Co ile centymetrów powinno się układać rury w strefach brzegowych zależy od tego jaki jest układ w reszcie pomieszczenia. Zawsze jednak układ powinien być bardziej zagęszczony. Przykładowo w pomieszczeniu gdzie większy odstęp między rurami wynosi 20 cm, w strefie brzegowej można ułożyć co 15 cm. Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat ogrzewania podłogowego.

Materiał rur a przewodzenie ciepła

To jest podstawowa odpowiedź na pytanie jak gęsto układać rury w ogrzewaniu podłogowym. Warto dodać, że standardowe rury do podłogówki są wytwarzane z tworzywa sztucznego, mają przekrój 16 mm, odporność na temperatury do 70°C. Zależnie od tego z czego zostały zrobione poszczególne warstwy rur, będzie zależeć ich zdolność do kumulacji, przewodzenia i oddawania ciepła. Jeżeli używamy innych niż PE, PE-X lub PE-RT, to trzeba zmodyfikować standardowe wartości. W przypadku użycia nietypowych elementów do podłogówki najlepiej jest poprosić specjalistę o pomoc w zaprojektowaniu układu rur w poszczególnych pomieszczeniach.

Układanie podłogówki – najlepsze sposoby

Przystępując do układania podłogówki musimy brać pod uwagę nie tylko jak gęsto układać rury na ogrzewaniu podłogowym, ale w jaki sposób je ułożyć. Większość poradników dotyczy układu meandrowego,  ale to nie jedyny sposób na rozkładanie rur. Jak jeszcze można układać podłogówkę?

Różnice między metodą suchą i mokrą

W przypadku metody suchej często korzysta się z gotowych zestawów. W ich skład wchodzą między innymi płyty pod podłogówkę, które mają już zaprojektowane koleiny, najczęściej w układzie meandrowym. Jeżeli chcemy położyć ogrzewanie metodą suchą, ale planujemy sami zaplanować kształt rozłożenia rur, to wybieramy płyty z wypustkami.

Rozkładanie rur pod wylewkę przeprowadza się w dowolny sposób. Najlepiej korzystając z siatki drukowanej na folii, na podkładzie ze styropianu, która pomoże zachować odpowiednie odstępy między rurami.

O zaletach i wadach każdej z metod piszemy w osobnym artykule.

Spirala czy meandry?

Meandrowe układanie podłogówki to jeden sposób rozłożenia rur, natomiast układ spiralny ma kilka wariantów.

Jeżeli chcemy położyć ogrzewanie w miejscu, gdzie mogą wystąpić duże straty ciepła, to zaleca się wykorzystać układ meandrowy. Jest on prosty, łatwo zaplanować odstępy i długość rur przypadających na daną powierzchnię.

Układ spiralny m.in. umożliwia wydzielenie osobnej pętli pod strefę brzegową. Można też zastosować jednolita spiralę z rurami zginanymi na rogach pod kątem 90°. Ciekawym rozwiązaniem dla bardzo dużych powierzchni jest układ spiralny z podziałem na dwie spirale. Pętle są wyprowadzane z jednego rozdzielnika. Między spiralami wprowadza się dylatacje, czyli szczeliny oddzielające.

Wiedząc ile jest obwodów ogrzewania podłogowego na jednej pompie możemy rozplanować jaki będzie najkorzystniejszy sposób ich ułożenia. Dużo zależy od potrzeb w danym pomieszczeniu.

Na zimno czy na gorąco?

Rury do podłogówki nie zawsze łatwo się zginają. Wszystko zależy od tego z jakiego materiału zostały wykonane. Dlatego ciekawym pomysłem jest napełnienie ich gorącą wodą przed rozłożeniem na podłodze. Jest to szczególnie przydatne w przypadku gdy odległości między nimi powinny być nieduże. Na przykład w układzie meandrycznym, rury oddalone co 10 cm, wymagają dużo zaginania.

Układanie na zimno jest o tyle łatwiejsze, że nie musimy czekać na wypełnienie rur gorącą wodą. Warto jednak dodać, że przed zalaniem lub zabudowaniem podłogówki na sucho konieczne jest sprawdzenie szczelności. Tak czy inaczej będzie trzeba przelać wodę przez wszystkie pętle.