Banki w ostatnim czasie znajdują się w bardzo dobrej sytuacji finansowej. Wpływa na to nadal rosnące zainteresowanie kredytami hipotecznymi, a także utrzymujące się wysokie stopy procentowe. Czy w 2024 roku zostanie wprowadzony nowy podatek bankowy od zysków nadzwyczajnych?
Według najnowszych danych wskazanych przez Narodowy Bank Polski, sektor bankowy w okresie od stycznia do listopada 2023 r. zarobił 27,56 mld zł netto. To wzrost zysków na poziomie 113,2% względem roku poprzedniego. Samych tylko przychodów odsetkowych sektor bankowy odnotował w wysokości 154,57 mld zł, podczas gdy za ten sam okres w 2022 r. banki zarobiły o 46,7% mniej, czyli ich zyski wyniosły ponad 105,39 mld zł.Jeżeli przymierzasz się do wzięcia kredytu hipotecznego, zobacz, jak obliczyć wysokość raty.
Zysk netto w sektorze bankowym w 2022 r. w okresie od stycznia do listopada wyniósł 12,92 mld złotych. Natomiast przewidywania na ten rok i kolejne lata pokazują nadal tendencję wzrostową. Według Michała Konarskiego, analityka Biura Maklerskiego mBanku, coraz wyższe zyski netto mają wynikać z braku kosztów wakacji kredytowych oraz rezerw frankowych.
Natomiast Marcin Materna, dyrektor departamentu analiz w Biurze Maklerskim Banku Millennium wypowiedział się dla money.pl: “W tym roku spodziewam się bardzo dobrych wyników sektora bankowego - zbliżonych do ubiegłorocznych. Przychody odsetkowe powinny napędzać wciąż wysokie stopy procentowe banku centralnego. Przychody prowizyjne wzmocni zaś poprawa koniunktury gospodarczej, a wraz z tym wzrost obrotów na rachunkach bieżących i popytu na kredyty.”
Nie jest to jednak ostateczna opinia, ponieważ bardzo dużo zależy od tego, jak będzie wyglądał poziom inflacji. Jeżeli dalej utrzyma się ona na takim samym poziomie lub nawet jeżeli nieznacznie spadnie, wyniki sektora bankowego nadal będą bardzo wysokie. Zagrożeniem dla zysków banków jest nagły spadek inflacji, który automatycznie odbije się na spadku stóp procentowych.
Podatek od zysków nadzwyczajnych nie jest niczym nowym
Jeszcze w 2023 r. pojawił się projekt planu walki z kryzysem, który obejmuje wprowadzenie podatku od zysków nadzwyczajnych. Nowa danina jest zgodna z Rozporządzeniem Rady (UE) 2022/1854 z dnia 6 października 2022 r. w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii.
Nowy podatek od zysków nadzwyczajnych ma według Komisji Europejskiej obejmować docelowo:
Prywatne firmy działające w każdej branży, zatrudniające powyżej 250 pracowników
Firmy z sektora energetycznego
Spółki górnicze i naftowe
Spółki Skarbu Państwa
Obecnie mówi się głośno o projekcie ustawy, który ma nałożyć podatek od zysków nadzwyczajnych w wysokości 15 mld zł dla spółki Orlen. Według projektu pozyskane pieniądze miałyby stanowić dopłatę dla Polaków na opłaty za ogrzewanie, energię elektryczną oraz gaz. Na razie nie wiadomo, czy plan wejdzie w życie.
To także nie przesądza o tym, iż nowa danina od zysków nadzwyczajnych dla sektora energetycznego zostanie wprowadzona. Należy mieć na uwadze, że nowy podatek jest narzucony przez Komisję Europejską, która przygotowała cały plan dla krajów członkowskich. Polska spełnia już pewne obowiązki, które polegały na zamrożeniu cen za prąd elektryczny, czy też gaz. Gdyby nowy podatek miałby zostać wprowadzony, jego wysokość ma sięgnąć do 50% od nadmiarowych zysków. Warto dodać, że Włosi, Brytyjczycy, czy też Hiszpanie mają wprowadzony podatek od nadzwyczajnych zysków, który wynosi maksymalnie 25%.
Sektor bankowy z nowym podatkiem?
Niewykluczone jest to, iż obecny rząd będzie szukał pieniędzy do budżetu państwa również w sektorze bankowym. Nie ma jednak na razie żadnego konkretnego projektu, który miałby rzeczywiście zaważyć o nowym podatku od zysków nadzwyczajnych, który będzie pobierany przez banki. Takie przypuszczenia o nowej daninie ma, chociażby analityk Biura Maklerskiego mBanku, Michał Konarski.
Jednak z drugiej strony specjalista widzi pewne zagrożenia w zyskach w sektorze bankowym. Mowa jest o przedłużonych wakacjach kredytowych, a także odszkodowania, które muszą być wypłacane frankowiczom.Zobacz, jak odzyskać pieniądze od banku za kredyty udzielone we frankach. Ponadto, według niego również rezerwa finansowa może zostać naruszona przez sprawy sądowe złożone przez kredytobiorców gotówkowych oraz wiborowych.
Przedłużenie wakacji kredytowych o kolejny rok jest krytykowane również przez Tadeusza Białka, Prezesa Związku Banków Polskich (ZBP). Uważa on, że zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK). Obecnie w Funduszu zgromadzono środki w wysokości 1,3 mld zł.
Klienci banków doskonale wiedzą, iż wszelkie nowe koszty, jakie są narzucone sektorowi bankowemu, w pewnej części będą przerzucane również na nich. Dlatego spekulacje dotyczące ewentualnej daniny od nadzwyczajnych kosztów dotykają nie tylko samych bankowców, ale również kredytobiorców.
Nie ma na razie żadnej wypowiedzi ze strony banków, w jaki sposób miałyby one odbić dodatkowe koszty. Jednak już niejednokrotnie takie sytuacje pokazywały, że duża odpowiedzialność za dodatkowe opłaty są przerzucana po prostu na klientów banków. Właśnie tego możemy się spodziewać po narzuceniu podatku od zysków nadzwyczajnych.
