Wielka płyta na wielką skalę – poznaj 8 najbardziej imponujących bloków PRL
W czasach PRL-u powstawały bloki, które miały być tymczasowym rozwiązaniem — dziś niektóre z nich mieszczą tysiące mieszkańców i wyglądają jak małe miasta. Superjednostka, Falowiec czy warszawski Pekin to nie tylko betonowe kolosy, ale też miejsca z duszą i historią. Te giganty architektury wciąż robią wrażenie, a niektóre budzą prawdziwe emocje. Sprawdź, które z nich są największe i poznaj ich niezwykłe dzieje!
Z tego artykułu dowiesz się:
- Katowicka ikona modernizmu z PRL-u: ogromna, słynna i... niewygodna?
- Falowiec w Gdańsku – najdłuższy blok w Polsce i żywa legenda PRL-u
- Mrówkowiec we Wrocławiu – blok pełen drzwi, okien i wspomnień z PRL-u
- Jamnik z Warszawy – najdłuższy blok stolicy na Pradze-Północ
- Łódzki Manhattan – modernistyczne serce Śródmieścia
- Warszawski Pekin – blokowisko o długości półtora kilometra
- Kukurydze w Katowicach – architektoniczna ikona Osiedla Tysiąclecia
- Deska w Poznaniu – blok jak z gry Tetris
Katowicka ikona modernizmu z PRL-u: ogromna, słynna i... niewygodna?
Jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków Katowic — Superjednostka przy alei Korfantego — to prawdziwy symbol architektury z czasów PRL. Projekt autorstwa Mieczysława Króla został zrealizowany w 1972 roku. Monumentalna bryła mierzy 187,5 metra długości i 61 metrów wysokości, a wewnątrz może pomieścić nawet 3 tysiące mieszkańców.
Początkowo Superjednostka miała być wyznacznikiem miejskiego postępu i nowoczesności, jednak dziś budzi mieszane odczucia. Lokatorzy narzekają na ciasne mieszkania i niewygodne rozwiązania architektoniczne. Przykład? Windy zatrzymują się jedynie na co trzecim piętrze — dokładnie na parterze oraz 2., 5., 8., 11. i 14. kondygnacji.
Falowiec w Gdańsku – najdłuższy blok w Polsce i żywa legenda PRL-u
Falowiec przy ul. Obrońców Wybrzeża w Gdańsku to prawdziwy kolos wśród budynków mieszkalnych. Z długością aż 860 metrów i 11 kondygnacjami, uchodzi za najdłuższy blok w Polsce i jeden z największych w całej Europie. Zamieszkuje go około 6 tysięcy osób.
Wzniesiony w latach 70. XX wieku w technologii wielkiej płyty, miał być jedynie tymczasowym lekarstwem na kryzys mieszkaniowy. Charakterystyczna, pofalowana forma bryły miała dodatkowo chronić budynek przed silnym nadmorskim wiatrem. Choć od jego powstania minęło już ponad 40 lat, Falowiec wciąż jest istotną częścią miejskiego krajobrazu Gdańska. Mimo krytyki za ciasne mieszkania i przestarzałą architekturę, wielu lokatorów uważa go za wygodne i funkcjonalne miejsce do życia.
Mrówkowiec we Wrocławiu – blok pełen drzwi, okien i wspomnień z PRL-u
Mrówkowiec przy ul. Drukarskiej to jeden z najbardziej rozpoznawalnych bloków mieszkalnych we Wrocławiu. Ma około 235 metrów długości, 9 klatek schodowych, a w jego ścianach znajduje się aż 2 tysiące okien i ponad 5 tysięcy drzwi. Obecnie mieszka tam około 2 tysięcy osób.
Budynek powstał w latach 70. XX wieku, zgodnie z technologią wielkiej płyty, charakterystyczną dla architektury PRL-u. Mimo że często krytykowany jest za wysoką gęstość zaludnienia, Mrówkowiec stanowi dziś nieodłączny element miejskiego krajobrazu. Ciekawostką jest, że dawniej na jego dachu funkcjonowała strefa do opalania, jednak została zamknięta po pierwszym poważnym wypadku.
Jamnik z Warszawy – najdłuższy blok stolicy na Pradze-Północ
Jamnik to charakterystyczny blok mieszkalny położony przy ul. Kijowskiej w warszawskiej dzielnicy Praga-Północ. Budynek ma aż 508 metrów długości, zawiera 430 mieszkań rozmieszczonych w 43 klatkach schodowych i oferuje 132 garaże. W każdej klatce znajduje się 10 mieszkań, a ich okna wychodzą na obie strony bloku, co zapewnia dobre doświetlenie wnętrz.
Wybudowany w latach 70. XX wieku w technologii wielkiej płyty, warszawski Jamnik uchodzi za klasyczny przykład architektury mieszkaniowej PRL-u. Jest to najdłuższy budynek mieszkalny w Warszawie, który obecnie zamieszkuje około 1200 osób.
Łódzki Manhattan – modernistyczne serce Śródmieścia
„Manhattan w Łodzi” to potoczna nazwa zespołu charakterystycznych wieżowców mieszkalnych zlokalizowanych w dzielnicy Śródmieście. Zostały one zaprojektowane i wybudowane w latach 70. i 80. XX wieku jako część modernistycznego planu zagospodarowania centrum miasta.
Zespół tworzy kilka wysokich bloków z wielkiej płyty, które dziś są nieodłącznym elementem krajobrazu Łodzi. Dwa z nich sięgają aż 78 metrów wysokości, co czyni je jednymi z najwyższych budynków mieszkalnych z tamtego okresu. Choć architektura osiedla może wydawać się surowa, Manhattan wciąż przyciąga mieszkańców – głównie ze względu na swoją centralną lokalizację i dobrą infrastrukturę.
Warszawski Pekin – blokowisko o długości półtora kilometra
Pekin to potoczna nazwa ogromnego blokowiska znajdującego się na osiedlu Przyczółek Grochowski w warszawskiej dzielnicy Praga-Północ. Powstało ono w latach 60. XX wieku i zostało zrealizowane w technologii wielkiej płyty. Budynki wyróżniają się wyjątkową łączną długością 1,5 km oraz specyficzną, galeriową architekturą, nietypową dla stołecznej zabudowy.
Na warszawski Pekin składają się 23 połączone ze sobą bloki, mające od 3 do 7 kondygnacji. Obecnie zamieszkuje je około 7 tysięcy osób, a łączna powierzchnia mieszkań wynosi aż 85 tys. m². Osiedle posiada własną infrastrukturę – żłobek, przedszkole, szkołę podstawową i przychodnię – co czyni je samowystarczalnym i funkcjonalnym miejscem do życia.
Kukurydze w Katowicach – architektoniczna ikona Osiedla Tysiąclecia
Te charakterystyczne bloki mieszkalne znajdują się na katowickim Osiedlu Tysiąclecia, tuż obok Parku Śląskiego, przy ulicy Zawiszy Czarnego. Ich budowę w technologii wielkiej płyty rozpoczęto w połowie lat 80. XX wieku. Za swoją nietypową, cylindryczną formę, przypominającą kolby kukurydzy, zyskały potoczną nazwę Kukurydze.
Kompleks tworzy pięć budynków – trzy z nich wznoszą się na wysokość 82 metrów (lub 87 metrów, licząc z antenami), a dwa pozostałe mają po 56 metrów. Obecnie mieszka tu ponad 2 tysiące osób. Kukurydze to jedna z najbardziej rozpoznawalnych form zabudowy mieszkaniowej w Katowicach i do dziś przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Deska w Poznaniu – blok jak z gry Tetris
Ten wyjątkowy blok mieszkalny znajduje się na osiedlu Rusa, przy ulicy Kurlandzkiej w Poznaniu. Jego potoczna nazwa – Deska – wzięła się od długiej, prostokątnej bryły budynku, która rzeczywiście przypomina leżącą deskę. Obiekt powstał w latach 70. XX wieku i do dziś jest najdłuższym blokiem nie tylko w Poznaniu, ale też w całej Wielkopolsce.
Budynek ma aż 435 metrów długości, 11 kondygnacji i mieści 729 mieszkań, które zamieszkuje około 1,6 tysiąca osób. W 2015 roku przeszedł gruntowną termomodernizację, dzięki której zyskał nowoczesny wygląd. Największe wrażenie robi fasada z wzorem przypominającym popularną grę Tetris – to jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów poznańskiego krajobrazu blokowisk.
