Koszty i oszczędności jakie generują zbiorniki na deszczówkę i oczyszczalnie przydomowe

Ten artykuł przybliży jak proste zmiany mogą przynieść długoterminowe korzyści finansowe i ekologiczne.

Koszty zakupu, instalacji i eksploatacji oczyszczalni przydomowej

Mając na myśli przydomowe oczyszczalnie ścieków (sprawdź ofertę) musimy dostosować się do wymogów kontroli odbiorników ścieków w gminach, gdzie nie każdy dom podłączony jest do kanalizacji zbiorczej.

To już nie te czasy, kiedy możemy bezkarnie używać nieszczelnego szamba najczęściej bez dna i wypuszczać ścieki do pobliskiego rowu, rzeczki lub lasu.

Instalacja nowego szamba to jak strzelanie sobie w kostkę. Wywóz szamba raz w miesiącu to koszt rzędu 350 zł – 400 zł. Patrząc rocznie to już nam się robi kwota 4200 zł – 4800 zł. Ta kwota to właściwie połowa wartości dobrej jakości oczyszczalni biologicznej dla 5 osób . Nie wspominając, że szambo śmierdzi, trzeba pamiętać o systematycznym wywozie aby się na przelało, albo nie wystąpiło cofnięcie nieczystości do domu.

Porównanie kosztów brutto eksploatacji szamba i oczyszczalni

	SZAMBO TRADYCYJNE POLIETYLEN – 10 m3	OCZYSZCZALNIA BIOLOGICZNA
Nakład (materiał + montaż)	20 000 PLN	20 000 PLN
Koszt eksploatacji 1 rok 2 rok 3 rok 4 rok 5 rok 6 rok 7 rok 8 rok 9 rok 10 rok	7200 PLN 7200 PLN 7200 PLN 7200 PLN 7200 PLN 7200 PLN 7200 PLN 7200 PLN 7200 PLN 7200 PLN	1200 PLN 1200 PLN 1200 PLN 1200 PLN 1200 PLN 1200 PLN 1200 PLN 1200 PLN 1200 PLN 1200 PLN
Koszt eksploatacji po 10 latach	72000 PLN	12 000 PLN
Wpływ na środowisko	Możliwość przesączania ścieków do gruntu	Skuteczność oczyszczania co najmniej 99%
Obsługa	Opróżnianie dwa razy w miesiącu	Opróżnianie i serwis raz w roku
Trwałość	Trwałość polietylenu PE-HD szacowana na kilkaset lat	Trwałość polietylenu PE-HD szacowana na kilkaset lat
Walory estetyczne	Nieprzyjemny zapach, insekty	Gęsty trawnik i piękny ogród

Nie polecamy także oczyszczalni drenażowej szczególnie w rejonie podmokłym przy gruntach słabo i trudno przepuszczalnych. W takich warunkach oczyszczalnia popracuje 2-3 lata, a później drenaż będzie wymagał wymiany. Wadą drenażu jest również to, że nie można pobrać próbek oczyszczonych ścieków do badania, czy spełniają odpowiednie normy środowiskowe. W niektórych Gminach takie badania są obowiązkowe.

Także skupmy się na najbardziej optymalnych oczyszczalniach biologicznych dostosowanych do każdych warunków gruntowo-wodnych. Jedynie montaż oczyszczalni na terenach zalewowych, parkach krajobrazowych oraz osuwiskach będzie problematyczny lub niemożliwy.

Przydomowa oczyszczalnie ścieków to najczęściej jeden zbiornik, w którym zachodzą procesy biologicznego  oczyszczania ścieków i z której wychodzi ściek oczyszczony w 98-99%. Taki ściek należy zagospodarować najlepiej na terenie swojej działki. Można go wpuścić do dołu chłonnego, odprowadzić drenażem lub wypuścić na powierzchnię gruntu i podlać rośliny za pomocą zraszaczy. Wszystko zależy od warunków gruntowo-wodnych na działce.

Nie polecamy odprowadzenia ścieków poza swoją działkę, bo to wiąże się najczęściej z uzyskaniem operatu wodno-prawnego i znacznie wydłuża formalności. Przy okazji warto wspomnieć, że oczyszczalnia wymaga zgłoszenia budowlanego w Wodach Polskich i Starostwie, co orientacyjnie trwa około 3 miesiące. Niestety niektóre gminy wymagają pozwolenia budowlanego, co znacznie wydłuża cały proces związany z formalnościami.

Ceny oczyszczalni biologicznych różnią się od siebie w zależności od liczby mieszkańców, producenta i wyposażenia. Na koszt całej inwestycji ma także wpływ odbiornik ścieków oczyszczonych. Z naszego doświadczenia przy gruntach gliniastych najlepiej sprawdza się odbiornik w postaci poletka roślinnego. Poletko roślinne powinno mieć powierzchnię około 16 m² i może być wykonane w formie prostokąta lub w formie liniowej (np. 1 m szerokości i 16 m długość). Z oczyszczalni ścieków ściek oczyszczony jest wypompowywany przez pompę i tafia do przewodów odpowiednio obsypanych warstwą żwiru, piasku i kory zakończonych zraszaczami. Dzięki takiemu rozwiązaniu, część ścieków ulega odparowaniu z powierzchni kory sosnowej, część pobierają rośliny obsadzone na poletku lub w jego okolicy, a pozostała część zostaje stopniowo wchłonięta do gruntu.

Koszt instalacji przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków z odbiornikiem w postaci zraszaczy waha się od 15 000 zł do 20 000 zł w zależności od liczby mieszkańców.

Eksploatacja oczyszczalni ścieków polega na wykonaniu kilku prostych czynności, dzięki którym nasze urządzeni będzie sprawne przez długie lata. Do takich czynności można zaliczyć kontrole wizualne wybranych elementów. Raz w miesiącu warto dosypać do muszli bakterie, które wspomagają pracę oczyszczalni. Raz na rok, półtora należy zamówić wóz asenizacyjny aby wypompował część osadu z oczyszczalni. Ważne są także comiesięczne kontrole.

Kontrole

Co sprawdzamy	Jak często	Kiedy jest poprawnie
1.     Praca dmuchawy	Co miesiąc	Cicha i płynna praca, dużo małych pęcherzyków powietrza
2.     Filtr w dmuchawie	Co miesiąc	Czysty filtr
3.     Opróżnianie zbiornika	Co 1-1,5 roku	Wóz asenizacyjny wyjmuje osad i zostawia 10% jego objętości
4.     Serwis	Co rok	Dobrze działająca oczyszczalnia
5.     Stan bakterii	Co miesiąc	Dosypujemy bakterie do muszli klozetowej
6.     Sterownik	Dowolnie	Nie ma niepokojących komunikatów

Koszty zakupu, instalacji i eksploatacji zbiornika na deszczówkę

Warto wykorzystać pojawiające się programy na dofinansowanie deszczówki np. Program Moja woda. Polska ma bardzo niewielkie zasoby wód podziemnych i przy dochodzących coraz częstszych okresach bez deszczowych musimy być przygotowani na okresy suszy. W takiej sytuacji świetnym rozwiązaniem jest pełny zbiornik wody zebranej przy dużym deszczu. Za darmo podlejemy ogródek, wymyjemy podjazd czy samochód.

Planując zakup zbiornika musimy pomyśleć o kilku kwestiach. Przede wszystkim czy ma to być zbiornik podziemny czy naziemny. Gdy budujemy dom i prace wokół budynku ciągle trwają możemy od razu zakopać zbiornik pod ziemią. Gdy dom jest już zamieszkały a ogród mamy wypielęgnowany, wtedy wygodniej jest zainstalować zbiornik naziemny, który postawimy koło rynny np. w kolorze zbliżonym do elewacji.

Nasuwa się pytanie jaki duży zbiornik potrzebujemy. Ważne jest miejsce montażu, gdyż każda lokalizacja w Polsce ma inną średnioroczną wielkość opadów. Musimy znać wymiary dachu z którego będzie zbierana woda, czyli długość i szerokość. Oczywiście ważne jest do czego będziemy wykorzystywać tą wodę  czyli powierzchnia działki do podlewania. Można się posłużyć prostym kalkulatorem doboru oczyszczalni, zaś ofertę zbiorników sprawdzić tutaj.

Przykładowy dobór w zależności od rejonu Polski

Rejon Polski / wartość opadów w l/m²	Zakopane / 1200	Koszalin / 800	Wrocław / 600	Warszawa / 500
Dach w m²	150	150	150	150
Powierzchnia do podlewania w m²	500	500	500	500
Pojemność zbiornika L	2000	2500	3000	4000

Przykładowy dobór w zależności od powierzchni dachu

Rejon Polski / wartość opadów w l/m²	Kraków / 1000	Kraków / 1000	Kraków / 1000	Kraków / 1000
Dach w m²	100	150	200	300
Powierzchnia do podlania w m²	500	500	500	500
Pojemność zbiornika L	2500	3500	5000	7000

Przykładowy dobór w zależności od wielkości działki do podlewania

Rejon Polski / wartość opadów w l/m²	Kraków / 1000	Kraków / 1000	Kraków / 1000	Kraków / 1000
Dach w m²	200	200	200	200
Powierzchnia do podlania w m²	200	300	400	500
Pojemność zbiornika L	4000	4000	5000	5000

Jak widać z powyżej tabelki przykładowy zbiornik podziemny 2000 L montowany w Zakopanym przy niewielkim domu i działce do podlewania 5arów można już kupić w cenie 3000 zł brutto z dostawą. Taki sam zbiornik, ale wyposażony w filtr, pompę i pokrywę z poborem wody kupimy już za 4200 zł z dostawą.  Większe zbiorniki np. 6000L kupimy za 6400 zł brutto z odstawą.

Większość zbiorników podziemnych przy montażu wymaga obsypki cementowo-pisakowej lub suchego betonu. Taki zbiornik otoczony tzw. sarkofagiem będzie nam służył w ziemi przez dziesiątki lat. Zbiornik wymaga wykonania przelewu awaryjnego, bo może się zdarzyć, że nie wykorzystamy od razu nagromadzonej wody i kolejny deszcz nas zaskoczy albo przy deszczu nawalnym zbiornik bardzo szybko się napełni. Przelew awaryjny może być w postaci drenażu, studni chłonnej, tuneli lub niewykorzystanych kręgów.

Niektóre zbiorniki mają w nadbudowie filtr do wyłapywania zanieczyszczeń np. liści. W pozostałych modelach filtr montujemy przed zbiornikiem, ewentualnie zakładamy tzw. czyszczaki na rynny.

Najlepiej w zbiorniku zamontować pompę zatapialną. Pompy o mocy około 0,90kW sprawdzą się do podlewania ogrodu za pomocą węża.  Jeżeli chcemy podłączyć pompę do systemu zraszaczy musimy kupić lepszą pompę. Wiele zbiorników jest wyposażonych w pokrywę z poborem wody i zawór, który wykorzystamy do podpięcia węża ogrodowego. Można też kupić puszkę poboru wody, która działa jak taka pokrywa  i umieścić ją w trawie obok zbiornika.

W zbiorniku naziemnym robimy otwór do podłączenia rynny. Na rynnie musimy zamontować łapacz wody, który przekaże wodę deszczową z rynny do zbiornika a w momencie jak zbiornik będzie już pełny, odetnie wpływ wody do zbiornika i woda poleci dalej rynną.

Zbiorniki na deszczówkę na zimę należy opróżnić z wody i odciąć jej dopływ. W okresie wiosenno – jesiennym kontrolujemy, czy filtr nie jest zabrudzony. Najczęściej po odkręceniu pokrywy przepłukuje się go wodą.

Podsumowanie

Każda decyzja o inwestycji w te technologie to nie tylko krok w stronę oszczędności finansowych, ale także znaczący wkład w ochronę naszego środowiska. Wybór tych rozwiązań przyczynia się do zmniejszenia obciążenia systemów gminnych, redukcji emisji szkodliwych substancji oraz zachowania cennych zasobów wodnych. W obliczu zmieniającego się klimatu i coraz bardziej widocznych skutków suszy, jest to inwestycja, która procentuje zarówno ekologicznie, jak i ekonomicznie. Zachęcamy więc do podjęcia świadomych decyzji, które służą nie tylko naszym portfelom, ale także przyszłym pokoleniom. Pamiętajmy, że małe zmiany w naszych domach mogą mieć wielki wpływ na zdrowie naszej planety. Działajmy teraz, by żyć lepiej jutro.