Bycie rolnikiem w Polsce nie jest łatwe i często zmusza do poszukiwania oszczędności na różnych płaszczyznach. Czy jednak przykładowo wywóz szamba na pole rzeczywiście może być opłacalnym posunięciem? Okazuje się, że niekoniecznie, ponieważ nie w każdej sytuacji takie działanie jest legalne. O czym więc warto pamiętać przed wylaniem nieczystości na własną ziemię?
Dlaczego wylewanie ścieków na polu może być niebezpieczne?
Samodzielne wywożenie szamba przez rolników jeszcze całkiem niedawno było dość powszechną praktyką. Z czasem jednak stała się ona rzadziej stosowana przede wszystkim ze względu na obawy wielu z nich przed wejściem w konflikt z prawem. Trzeba bowiem wiedzieć, że nie każde nieczystości i nie w dowolnej ilości mogą być wylewane na pole. Dlaczego? Przede wszystkim z powodów bezpieczeństwa.
Nawadnianie użytków rolnych nieodpowiednimi substancjami może doprowadzić do ich skażenia. A to oznacza, ze ewentualnie uzyskane z nich plony nie będą nadawać się do spożycia zarówno przez zwierzęta, jak i ludzi. Grozi to bowiem utratą zdrowia, a nawet życia. Gdyby więc okazało się, że dany rolnik użyźniał glebę za pomocą nieodpowiednich środków i w zbyt dużej ilości, zdając sobie sprawę z konsekwencji swojego działania, mógłby popaść w poważne problemy o charakterze prawnym.
Zdecydowanie lepiej zatem nie ryzykować działania na szkodę zarówno czyjąś, jak i własną. Czy to jednak zawsze musi oznaczać usuwanie ścieków wyłącznie przez firmy, których działalność opiera się na świadczeniu takiej właśnie usługi? Niekoniecznie. Istnieją bowiem sytuacje, w których rolnicy mogą samodzielnie dokonywać wylania ścieków na pole. Muszą jednak zawsze pamiętać o tym, by robić to zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem wodnym.
O czym pamiętać, chcąc wywozić szambo na swoje pole?
Artykuł nr 84 wspomnianego wyżej prawa wodnego jasno określa, kiedy ścieki mogą być oczyszczane samodzielnie w ramach rolniczego wykorzystania ścieków. Warto więc pamiętać, że chodzi tu o sytuacje, w których dochodzi do:
nawadniania użytków rolnych;
nawożenia ich poprzez dodawanie materiałów do gleby w formie rozprowadzania, wstrzykiwania czy mieszania;
nawadniania oraz nawożenia stawów służących do chowu bądź hodowli ryb.
Jak się można jednak łatwo domyślić, nie każdy ściek może być wykorzystywany w wyżej wymienionych sytuacjach. Co zatem powinno go charakteryzować?
Ścieki nie mogą przede wszystkim pochodzić wprost z szamba betonowego. Aby mogły być stosowane w bezpieczny i zgodny z prawem sposób, należy zadbać o to, by spełniały odpowiednie normy. Te zostały określone przez ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej w rozporządzeniu z dn.12 lipca 2019 r. To właśnie tym dokumencie i załącznikach do niego można przeczytać o wymaganiach, jakie muszą spełniać ścieki przeznaczone do użycia w ramach wykorzystania w rolnictwie. Warto jednak wspomnieć w tym miejscu, że są one rygorystyczne i praktycznie niemożliwym jest samodzielne określenie, czy dane nieczystości spełniają dotyczące ich wymogi.
Nieco prościej sytuacja w zakresie tego, w jakiej ilości można stosować ścieki na własnym polu, będąc rolnikiem. Prawo mówi bowiem jasno, że wynosi ona nie więcej niż pięć kubików na dobę. Gdyby jednak ktoś chciał pozbywać się więcej nieczystości poprzez ich wylewanie na pole, musi postarać się o uzyskanie niezbędnego do tego pozwolenia wodnoprawnego. Oczywiście wcześniej konieczne jest sprawdzenie, czy ścieki spełniają wszelkie normy pod względem tego, co się z w nich znajduje.
Czy wywóz szamba na pole rzeczywiście się opłaca?
Czy samodzielne wywożenie szamba na pole przez rolników może być przez nich opłacalnym przedsięwzięciem? Może, ale nie musi. Trzeba bowiem pamiętać, że zlecenie badań mirkrobiologicznych i parazytologicznych kosztuje, a muszą być one przeprowadzane regularnie – minimum raz w ciągu dwóch miesięcy. W niektórych sytuacjach korzystniejsze może być zatem podpisanie umowy z profesjonalną firmą oferującą regularny wywóz szamba. Jeśli zaś chodzi o sposoby dbania o żyzność gleby, istnieją inne, łatwiejsze w użyciu niż wywóz ścieków i stałe dbanie o to, by spełniały one wszelkie wymogi pod względem bezpieczeństwa.
Warto w tym miejscu przypomnieć również, że wylewanie szamba do zbiorników wodnych czy dowolną nieruchomość bez jego wcześniejszego oczyszczenia w zalecanym zakresie jest prawnie zabronione. Takie działanie może bowiem być bardzo szkodliwe dla środowiska. Należy zatem nie tylko unikać tego rodzaju działania, ale też informować odpowiednie organy w przypadku zauważenia, że dopuszcza się tego inna osoba.
Komu można zgłosić nielegalne wywożenie szamba przez rolników (i nie tylko) w celu zapobiegnięcia powstaniu groźnej sytuacji ekologicznej? Między innymi policji oraz władzom miasta lub gminy. Niekiedy jest to jedyne wyjście z sytuacji, dlatego zawsze warto mieć na uwadze skorzystanie z niego w przypadku zauważenia stosowanie niebezpiecznych praktycznie dla nas wszystkich praktyk poszczególnych osób.
Dlaczego rolnicy nie mogą wywozić wszystkich nieczystości na pola?, fot. Kirill Gorlov
