Koszty ogrzewania - o ile wzrosły przed zimą 2021/2022? Dokładne wyliczenia

Z czego wynikają rosnące koszty energii i kto najmocniej odczuje podwyżki?

Największy wzrost kosztów ogrzewania budynku odczują osoby, które wykorzystują piece gazowe. Powodem tego stanu rzeczy są rosnące ceny gazu na Towarowej Giełdzie Energii. W samym roku 2021 PGNIG trzykrotnie podnosił ceny, a łączna podwyżka wyniosła około 17%. W tym miejscu warto zauważyć, że ceny gazu są obecnie w dużym stopniu regulowane przez Urząd Regulacji Energetyki. Już w 2024 roku taryfy gazu mają być uwolnione od regulacji URE, co w praktyce może przełożyć się na znaczne wzrosty cen.

Problemem są także rosnące ceny emisji CO2 i związane z tym wyższe ceny węgla oraz gazu. System handlu uprawnieniami do emisji CO2 został wprowadzony w 2005 roku. Jego celem było wdrożenie międzynarodowych porozumień z Kioto, które zobowiązało państwa do redukcji emisji CO2. Celem była redukcja o 5 procent w 2021 roku w stosunku do emisji z roku 1990. Następnym planem jest 55% redukcja emisji CO2 do roku 2030.

W praktyce oznacza to rosnące ceny uprawnień do emisji dwutlenku węgla. W czerwcu 2021 cena uprawnień wynosiła około 50 euro za tonę. Pod koniec roku stawki przekraczają już 60 euro, co skutkuje zwiększeniem cen energii elektrycznej (wytwarzanej w dużej mierze przez energię węglową). Szacuje się, że do 2030 roku ceny uprawnień do emisji CO2 mogą przekroczyć barierę 80 euro za tonę. Zatem wszystko wskazuje na to, że kolejne lata przyniosą nam następne podwyżki cen ogrzewania.

Jak obliczyć ceny ogrzewania różnymi typami paliwa?

Do porównania kosztów ogrzewania różnymi typami paliwa potrzebne będzie ustalenie kilku podstawowych parametrów. Jednym z nich jest sprawność urządzeń grzewczych, drugim cena za kWh energii. W poniższej tabeli prezentujemy uśrednioną sprawność grzewczą najczęściej wykorzystywanych kotłów grzewczych.

Średnia sprawność grzewcza dla różnych urządzeń grzewczych

Typ urządzenia	Sprawność grzewcza
Kocioł gazowy kondensacyjny	99 %
Kocioł na olej opałowy	92 %
Kocioł na ekogroszek lub pellet	85 %
Zasypowy kocioł węglowy	60 %
Pompy ciepła	400 %
Grzejniki elektryczne	99 %

Drugi, wpływający na koszt ogrzewania czynnik przeliczamy na kWh energii. Do dokonania obliczeń potrzebujemy określenia średniej wartości opałowej oraz ceny jednostki.

Dla przykładu, średnia wartość opałowa gazu ziemnego wynosi 10 kWh/m3. Z kolei cena jednostki to 3,70 zł (szacunkowa wartość w taryfie W3 oferowanej przez PGNIG). Cena uzyskania 1 kWh energii będzie efektem dzielenia ceny jednostki przez średnią wartość opałową. W przypadku gazu ziemnego wyniesie zatem 0,37 zł/kWh.

Poniżej prezentujemy tabele z wyliczeniami cen za 1 kWh energii. W kalkulacjach uwzględniliśmy aktualne stawki źródeł energii na poziomie:

• Olej opałowy – 3,60 zł. Średnia wartość opałowa oleju wynosi 10 kWh/dm3, a zatem cena 1kWh energii będzie wydatkiem rzędu 0,36 zł
• Ekogroszek – średnie ceny zakupu ekogroszku zmieniają się wraz z nowymi wymogami jakościowymi. Już niedługo ekogroszek zniknie ze sprzedaży, a w jego miejscu pojawi się produkt o podwyższonych parametrach i innej nazwie. Jeszcze w poprzednim roku ceny ekogroszku wynosiły około 1100 zł za tonę. Dziś koszt zakupu dobrej jakości opału to 1450 zł za tonę, a ekogroszku zaczyna brakować w wielu punktach sprzedaży. Do naszych obliczeń potrzebujemy ceny za 1 kg opału, czyli aktualnie około 1,45 zł. Dobrej jakości ekogroszek posiada około 8 kWh/kg wartości opałowej. Z kalkulacji wynika zatem, że średnia cena 1 kWh energii wynosi 0,18 zł.
• Węgiel kamienny – podwyżki dotknęły także osób, które opalają budynek przy użyciu węgla kamiennego. Aktualnie cena za tonę dobrej jakości opału wynosi około 1150 zł, co w przeliczeniu na kg daje 1,15 zł. Średnia wartość opałowa węgla kamiennego to 7 kWh/kg. Zatem cena 1 kWh energii elektrycznej to 0,16 zł.
• Pompa ciepła – na cenę ogrzewania pompą ciepła wpływa koszt energii elektrycznej, koniecznej do obsługi urządzeń. Szacujemy, że średnia cena jednostki to 0,65 zł.
• Energia elektryczna – nie ulega wątpliwości, że energia elektryczna jest jednym z najdroższych metod ogrzewania budynków. Ceny energii elektrycznej rosną każdego roku. Aktualnie, średnia cena taryfy całodobowej w PGE wynosi 0,74 zł, jednocześnie jest to średnia stawka za 1 kWh energii.
• Pellet – to ostatnie źródło opału, które prezentujemy w naszej kalkulacji. Osoby ogrzewające budynki pelletem także odczuły w tym roku wzrost kosztów opału. Jeszcze w roku 2020 pellet można było nabyć za około 900 zł/tona. Dziś średnia cena opału to 1170 zł, co w przeliczeniu na kg daje wartość 1,17 zł. Średnia wartość opałowa pelletu wynosi 5,3 kWh/kg. Z kalkulacji wynika zatem, że średnia cena 1 kWh energii wynosi 0,22 zł.

Cena 1 kWh różnych źródeł energii

Typ urządzenia	Średnia wartość opałowa	Cena jednostki	Cena 1 kWh
Gaz ziemny taryfa W3	10 kWh/m3	3,70 zł	0,37 zł
Olej opałowy	10 kWh/dm3	3,60 zł	0,36 zł
Ekogroszek	8 kWh/kg	1,45 zł	0,18 zł
Węgiel kamienny	7 kWh/kg	1,15 zł	0,16 zł
Pompy ciepła	1 kWh	0,65 zł	0,65 zł
Energia elektryczna	1 kWh	0,74 zł	0,74 zł
Pellet	5,3 kWh/kg	1,17 zł	0,22 zł

Zaprezentowane ceny gazu i energii elektrycznej nie zawierają opłat przesyłowych.

Opisana powyżej cena 1 kWh różnych źródeł energii nie oznacza jeszcze realnych kosztów ogrzewania. Na sumaryczny koszt ogrzewania w dużej mierze wpływa też wspomniana wyżej sprawność kotła. Przyjmujemy w uproszczeniu, że im wyższa sprawność kotła, tym niższy realny koszt uzyskania 1 kWh energii. Dla przykładu, cena 1 kWh energii z pompy ciepła wynosi 0,74 zł. Sprawność pomp określa się na 400%, a zatem koszt uzyskania 1 kWh to jedynie 0,16 zł. Odwrotna sytuacja dotyczy kotłów zasypowych o sprawności na poziomie 60 %. Tutaj cena 1 kWh wynosi 0,16 zł, jednak przy wyżej wymienionej sprawności, realny koszt uzyskania 1 kWh energii to 0,26 zł. Uśrednione koszty uzyskania 1 kWh w różnych kotłach prezentujemy w poniższej tabeli

Jaki jest średni koszt uzyskania 1 kWh energii grzewczej?

Typ urządzenia	Sprawność grzewcza	Cena 1 kWh	Koszt uzyskania 1 kWh
Kocioł gazowy kondensacyjny, gaz ziemny taryfa W3	99 %	0,37 zł	0,37 zł
Kocioł na olej opałowy	92 %	0,36 zł	0,39 zł
Kocioł na ekogroszek	85 %	0,18 zł	0,21 zł
Kocioł zasypowy, węgiel kamienny	60 %	0,16 zł	0,26 zł
Pompy ciepła	400 %	0,65 zł	0,16 zł
Energia elektryczna	99 %	0,74 zł	0,74 zł
Pellet	85 %	0,22 zł	0,26 zł

Jakie są koszty ogrzewania budynku różnymi źródłami energii? Ceny w sezonie grzewczym 2021/2022

Mniejsze lub większe podwyżki cen dotknęły wszystkich źródeł ogrzewania budynków. Poniżej stworzyliśmy przykładową kalkulację kosztów ogrzewania typowego domu jednorodzinnego. Zakładamy, że budynek posiada 120 m2 i spełnia standardy stawiane domom energooszczędnym. Zapotrzebowanie energetyczne domu określamy na 60 kWh(m2*rok). Biorąc pod uwagę wspomniany metraż budynku, całkowite, roczne zapotrzebowanie energetyczne budynku wynosi 7200 kWh. Dysponując opisanymi wcześniej kosztami uzyskania 1 kWh energii, możemy bardzo łatwo dokonać obliczeń.

Średnie koszty ogrzewania energooszczędnego domu jednorodzinnego 120 m2 (bardzo dobrze ocieplonego - zapotrzebowanie 60 kWh/m2*rok)

Typ urządzenia	Koszt uzyskania 1 kWh	Roczny koszt ogrzewania przykładowego budynku
Kocioł gazowy kondensacyjny, gaz ziemny taryfa W3	0,37 zł	2 664 zł
Kocioł na olej opałowy	0,39 zł	2 808 zł
Kocioł na ekogroszek	0,21 zł	1 512 zł
Kocioł zasypowy, węgiel kamienny	0,26 zł	1 872 zł
Pompy ciepła	0,16 zł	1 152 zł
Energia elektryczna	0,74 zł	5 328 zł
Pellet	0,26 zł	1 872 zł

Uwaga, wyliczenia dotyczą bardzo dobrze ocieplonego budynku (zapotrzebowanie 60 kWh/m2*rok). Większość budynków w Polsce jest słabiej ocieplona i powyższe kwoty mogą być nawet 2-3 krotnie wyższe)

Najwyższy koszt ogrzewania dotyczy energii elektrycznej (taryfa całodobowa PGE). Ogrzewanie budynku pochłonęłoby w tym przypadku 5 328 zł. Warto przy tym zauważyć, że przejście na inną taryfę mogłoby przynieść odczuwalne oszczędności.

Na drugim miejscu znajduje się kocioł olejowy. Średni koszt ogrzewania budynku wyniósł 2 808 zł. Trzecie miejsce zajmuje kocioł gazowy kondensacyjny. W jego przypadku ogrzewanie budynku pochłonęło 2 664 zł. Na kolejnym miejscu zestawienia znajduje się ogrzewanie olejem opałowym, które oszacowaliśmy na wartość 2 376 zł. Na dalszych pozycjach znalazł się kocioł zasypowy i kocioł na pellet, które wygenerowały koszty ogrzewania na poziomie 1 872 zł. Ogrzewanie budynku kotłem na ekogroszek pochłonęłoby rocznie około 1 512 zł. Najtańszą metodą ogrzewania bez wątpienia zostaje pompa ciepła, która wygenerowała wydatki rzędu 1 152 zł rocznie.

Pamiętajmy, że wskazane kalkulacje dotyczą niewielkiego i dobrze zaizolowanego budynku mieszkalnego. Domy jednorodzinne ze słabą izolacją posiadają znacznie większe zapotrzebowanie na energię grzewczą. Im większy metraż budynku i gorzej wykonana izolacja ścian zewnętrznych, okien i drzwi, tym wyższy koszt ogrzewania.

Jak zmieniły się koszty ogrzewania na przełomie lat? Porównanie

Porównując koszty ogrzewania z ostatnich lat, musimy uwzględnić ceny jednostek energii grzewczej. Jeszcze w 2020 roku cena jednostki energii gazu ziemnego wynosiła około 2,50 zł, a w przypadku oleju opałowego 3,00 zł. Za tonę dobrej jakości ekogroszku płaciliśmy około 1 100 zł, a węgiel kamienny był dostępny w cenie około 1000 zł/tona. Jeszcze taniej można było kupić pellet, za który płaciliśmy średnio 900 zł. Tańsza była również energia elektryczna, a średnia cena jednostki wynosiła 0,65 zł.

Biorąc pod uwagę wskazane ceny jednostki dzielone przez średnią moc opałową, roczny koszt ogrzewania szacowanego budynku o zapotrzebowaniu 7200 kwh wynosił średnio:

• 1 818 zł – kocioł gazowy kondensacyjny,
• 2 348 zł – kocioł na olej opałowy,
• 1 165 zł – kocioł na ekogroszek,
• 1 714 zł – kocioł zasypowy,
• 1 080 zł – w przypadku ogrzewania pompą ciepła,
• 4 727 zł – ogrzewanie energią elektryczną,
• 1 438 zł – ogrzewanie pelletem.

Zestawienie dokładnych wyliczeń prezentujemy w poniższej tabeli

Średni ogrzewania budynku w 2020 roku

Typ urządzenia	Średnia wartość opałowa	Cena jednostki	Cena 1 kWh	Koszt uzyskania 1 kWh w 2020 roku	Koszt ogrzewania
Kocioł gazowy kondensacyjny, gaz ziemny taryfa W3	10 kWh/m3	2,50 zł	0,25 zł	0,25 zł	1 818 zł
Kocioł na olej opałowy	10 kWh/dm3	3,00 zł	0,33 zł	0,33 zł	2 348 zł
Kocioł na ekogroszek	8 kWh/kg	1,10 zł	0,14 zł	0,16 zł	1 165 zł
Kocioł zasypowy, węgiel kamienny	7 kWh/kg	1,00 zł	0,14 zł	0,24 zł	1 714 zł
Pompy ciepła	1 kWh	0,60 zł	0,60 zł	0,15 zł	1 080 zł
Energia elektryczna	1 kWh	0,65 zł	0,65 zł	0,66 zł	4 727 zł
Pellet	5,3 kWh/kg	0,90 zł	0,17 zł	0,20 zł	1 438 zł

Uwaga, wyliczenia dotyczą bardzo dobrze ocieplonego budynku (zapotrzebowanie 60 kWh/m2*rok). Większość budynków w Polsce jest słabiej ocieplona i powyższe kwoty mogą być nawet 2-3 krotnie wyższe)

Jeśli porównamy powyższe wartości z kalkulowanymi kosztami ogrzewania budynku w 2021 roku zauważymy, że największe podwyżki dotknęły ogrzewania gazowego. Średnia cena ogrzewania budynku o zapotrzebowaniu cieplnym 7200 kWh wzrosła o 846 zł. Podwyżki nie ominęły także energii elektrycznej, która zdrożała o około 601 zł. Na trzecim miejscu podwyżek znalazły się kotły na olej opałowy. Średnia cena ogrzewania objętego kalkulacjami budynku wzrosła o 460 zł. Niewiele mniejsze podwyżki odczuli użytkownicy kotłów pelletowych. W przypadku niewielkiego, dobrze zaizolowanego termicznie budynku, cena wzrosła o 434 zł. Jeszcze mniej, bo o 158 zł wzrosła cena ogrzewania w tradycyjnych kotłach zasypowych. W tym miejscu warto zauważyć, że koszty węgla kamiennego dopiero zaczynają wzrastać. Co więcej, sprawność węgla zasypowego jest w dużej mierze uzależniona od samej techniki rozpalania i dokładania opału. W praktyce nieprzemyślana obsługa pieca zasypowego może wpłynąć na znaczne ograniczenie efektywności grzewczej, a co z tym związane, także na zwiększenie kosztów ogrzewania. Najniższe podwyżki odczują osoby, które zainwestowały w pompę ciepła. Ze względu na wysoką sprawność urządzeń, podwyżka ceny ogrzewania wzrosła jedynie o 72 zł.

Porównanie kosztów ogrzewania rok 2020 vs 2021

Typ urządzenia	Roczny koszt ogrzewania budynku w roku 2021	Koszt ogrzewania  budynku w roku 2020	Podwyżka ceny
Kocioł gazowy kondensacyjny, gaz ziemny taryfa W3	2 664 zł	1 818 zł	846 zł
Kocioł na olej opałowy	2 808 zł	2 348 zł	460 zł
Kocioł na ekogroszek	1 512 zł	1 165 zł	347 zł
Kocioł zasypowy, węgiel kamienny	1 872 zł	1 714 zł	158 zł
Pompy ciepła	1 152 zł	1 080 zł	72 zł
Energia elektryczna	5 328 zł	4 727 zł	601 zł
Pellet	1 872 zł	1 438 zł	434 zł