Wyłącznik ppoż w instalacjach fotowoltaicznych - co warto wiedzieć?

Prawo budowlane a zabezpieczenia przeciwpożarowe

Zgłaszanie instalacji – kiedy jest konieczne?

Planując instalację fotowoltaiczną na dachu zastanawiamy się nad formalnościami, które trzeba załatwić zanim ją włączymy. Jednym z ważnych pytań jest czy instalację fotowoltaiczną trzeba zgłosić do straży pożarnej? Nie każdy dom i nie każda instalacja są w równym stopniu zagrożone wybuchem pożarów. Jednak jest to wypadek, który trudno wykluczyć, zwłaszcza w ciągu 25-30 lat użytkowania paneli słonecznych.

Od 2020 roku obowiązuje nowe prawo budowlane, które nakazuje zgłoszenie systemu fotowoltaicznego o mocy powyżej 6,5 kWp do organów Państwowej Straży Pożarnej. Przepisy przewidują, że w przypadku takiej instalacji zabezpieczenia przeciwpożarowe są uzgadniane z rzeczoznawcą przed montażem. To on decyduje na ile zagrożenie wybuchem pożaru i wywołanie przez niego zniszczeń są prawdopodobne oraz jak się przed nimi zabezpieczyć. Kiedy już instalacja zostanie założona trzeba ją też zgłosić do lokalnych organów straży pożarnej.

Po co wyłącznik ppoż?

Zabezpieczenia przeciwpożarowe mają różny charakter – od doboru materiałów, izolacji kabli, przez uziemienie i odgromienie, po wyłącznik ppoż. Wszystkie odgrywają ważną rolę profilaktyczną i praktyczną.

Kiedy wyłącznik ppoż do fotowoltaiki jest zalecany? Rolą wyłącznika jest odcięcie dostępu prądu podczas akcji gaśniczej. Nie jest to więc zabezpieczenie przed pożarem, ale na wypadek pożaru. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu pozwala bezpiecznie przeprowadzić gaszenie pożaru, zwłaszcza wewnątrz budynku. Jeżeli gaszenia wymagają również panele, to straż powinna zastosować dodatkowe zabezpieczenia przed porażeniem prądem stałym.

Jak wspomnieliśmy na początku, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, wyłącznik montuje się po stronie DC (panele fotowoltaiczne, tam gdzie płynie prąd stały), w instalacjach o mocy wynoszącej 6,5 kWp lub więcej. Instalacje o mniejszej mocy nie muszą być zgłaszane, mimo to warto pomyśleć o zabezpieczeniu nawet małej domowej elektrowni przed pożarem i jego skutkami.

Gdzie montuje się wyłącznik ppoż?

Dobrze jest znać zasady zachowania bezpieczeństwa i zmniejszenia ryzyka pożaru przy fotowoltaice. Jedną z nich jest określenie gdzie powinien znajdować się główny przeciwpożarowy wyłącznik prądu.

Prawdopodobnie usłyszycie to od ekipy montującej lub rzeczoznawcy, ale przypomnijmy: żeby można go było łatwo wyłączyć powinien się znajdować w widocznym, dobrze dostępnym miejscu. Mówią o tym obowiązujące przepisy przeciwpożarowe. Straż pożarna przybywająca na miejsce zgłoszenia musi szybko znaleźć domyślne miejsce, w którym znajduje się przeciwpożarowy wyłącznik prądu. Musi to być w pobliżu złącza lub głównego wejścia do budynku. Dodatkowo wyłącznik ppoż powinien być oznakowany tabliczką zgodną z normą PN-N-01256-4:1997.

Główny wyłącznik prądu służy do wyłączenia napięcia AC (prądu zmiennego). Dodatkowo wyłącznik do fotowoltaiki odłącza dopływ prądu stałego do falownika. Wyłącznik ppoż do instalacji PV może automatycznie. Dodajmy, że wyłącznik ppoż w instalacjach fotowoltaicznych wyłącza się nie tylko w razie pożaru, ale kiedy instalacja osiągnie temperaturę 100°C. Jaki wyłącznik ppoż do fotowoltaiki jest najlepszy? To zależy od rodzaju instalacji. Istnieją wyłączniki dwumodułowe (moduł sterujący po stronie falownika + wykonawczy po stronie paneli) lub wielostringowe (moduł sterujący + wykonawcze przelotowe + wykonawczy końcowy). Moduły przelotowe służą do obsługi więcej niż jednego łańcucha modułów fotowoltaicznych.

Zgłoszenie i montaż wyłącznika ppoż

Przepisy, które przytoczono wcześniej dotyczą budynków szczególnie zagrożonych pożarem. Zalicza się do nich powierzchnie powyżej 1000 m3, a także miejsca zagrożone wybuchem. Wyłączniki ręczne stosuje się przede wszystkim w urzędach, szkołach, magazynach czy sklepach wielkopowierzchniowych. Jeżeli chodzi o domy prywatne z panelami fotowoltaicznymi, to ważniejszym kryterium, decydującym o założeniu wyłącznika do fotowoltaiki, jest moc instalacji PV, plan całej instalacji (moduły) i opinia rzeczoznawcy.

Co przedstawić rzeczoznawcy?

Według nowych przepisów rzeczoznawca powinien otrzymać projekt, w którym znajdą się opisane i narysowane w schemacie panele, falownik, ewentualne inne urządzenia systemu fotowoltaicznego oraz okablowanie. Dodatkowo powinny być w nim zawarte informacje o strefach niebezpiecznych, a także usytuowaniu budynku. Na podstawie tych informacji może stwierdzić jakie jest ryzyko pożaru, a także jakie szkody może taki pożar spowodować.

Jaki wyłącznik ppoż przy fotowoltaice?

Podczas montażu systemu fotowoltaicznego, który przekroczył wyznaczoną moc, ważne jest dopilnowanie, żeby zostały zamontowane odpowiednio dopasowane zabezpieczenia przeciwpożarowe. Główny przeciwpożarowy wyłącznik prądu powinien uruchamiać automatycznie wyłącznik PV, żeby po odłączeniu głównego źródła zasilania nie włączyło się zasilanie awaryjne. Dodatkowo panele fotowoltaiczne i falownik muszą być uziemione, o czym piszemy obszerniej w innym artykule.

Równie ważne jest to w jaki sposób te zabezpieczenia zostaną rozmieszczone i oznakowane. Podstawowe zasady to:

• Przewody falownika i modułów muszą być odpowiednio oznaczone,
• Kable powinny być izolowane i nie przebiegać w pobliżu materiałów łatwopalnych,
• Wyłącznik ppoż w instalacjach fotowoltaicznych powinien być montowany na zewnątrz budynku.

Istnieją wyjątki od tej ostatniej reguły, ale taki montaż pozwala uniknąć wprowadzania przewodów prądu stałego do budynku. Tych ostatnich w fotowoltaice w ogóle powinno się używać jak najmniej. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat fotowoltaiki.